МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 2

МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 2
/Тэндээс хаан хөвгүүн

яаран түрүүлж цэцэрлэгт ирээд

мөнөөхөн асарточтол охин ч алга , морь ч алга

байжээ . ГАслан гомдож пүүр ба

хувцасыг уран

тасчиж , ухаан хугас цэцэрлэгийн

дотуур дэмий л гүйж сая сэхээ

ороод: Миний

хэдээгүй атал охин морины нууцыг

хэрхэн мэдэв? Эсвэл өнөөх перс

өвгөн

дайралдаж эцгийн үйлдсэн үйлэнд

хорсон охиныг уулгалан авчявав уу?

Гэж

бодоод цэцэрлэгийн сахиулыг

дуудаж: “Энэ цээрлэгт хүн орохыгхарав уу? гэсэнд

перс өвгөн эмийн өвс түүх гэж орсон,

өөр хүн орсонгүй гэхэд нь тэр өвгөн

охиныг хулгайлан авчээ гэж хөвгүүн

бат бодлоо . Хянаваас: Охиныг

цээрлэгт

орхиж хаан хөвгүүн харих үед перс

өвгөн эмийн өвс түүхээр энэ

цэцэрлэгт ортол

хүдрийн заарын сайхан үнэр

анхилжээ . Энэ бол хааны охины

сайхан үнэр юм .

Өвгөн энэ үнэрээр мөнөхөн асартхүрээд өөрийн нь хийсэн морин

уяатай бахыг

харжээ . морио хүнд алдав гэж

сэтгэл нэн гонсгор явсан бвгбн

морийг олж үзээд

очиж үзвжл бүрэн бүтэн байжээ .

морийг унаж нисэн одох гэснээ:

“Хаан хүү энэ

мориор явж лав нэг юм олж ирээд

энд орхисон байж магад” гэж

бодоод асарт

орсонд цэлмэг огторгуйд ¬андсан

наран мэт сайхан охин сууж байж .

Энэ лавдээр язгууртны охин байна. хаан хүү

энүүнийг авчирч орхиод хот орж

шадар

дотны улсаа авчирч эрхэм

хүндэтгэлтэйгээр тосон авах гэжээ

гэж мэдээд охины

өмнө газар мөргөөд , охин түүнийг

харвал муухай хувцастай зэвүүн

царайтай хүн

байхад : Чи юун хүн бэ? гэсэнд өвгөн

: Ай хатагтай минь , чамайг энэ

хотын ойр

өөр нэгцэцэрлэгт аваад ир гэж хаан

хөвгүүн намайш илгээв гэхэд ньохин: Хаан

хөвгүүн өөрөө хаана байна?” гэсэнд

гэртээ байна, одоохон олон хүн

дагуулан

ирнэ гэжээ . охин өвгөнийг дахин

сайтар харж, “Хаан хөвгүүн элч

зардасаа чамаас

өөр хүн олсонгүй гэж үү?” гэхэд нь

“ай хатагтай минь миний муухай

царай,

зэьвүүн байдал чамайг битгий

хуурах болтугай . хэрэв чи хаан

хөвгүүнтэйүйлдсэний адил надтай үйлдвэл

юутай хөхөн бахдах билээ . хаан

хөвгүүн чамд

хайртай бөгөөд хайртайн учир

зориул намайг ийнхүү аймшигтай

муухай царайтай

болохоор элгээжээ . Түүний тоологч

баршгүй олон боол зардсан тайган

нар бий л

дээ гэхэд нь охин үнэмшин босож

гарыг бариад Ай эцэг минь та ямар

унаа

авчрав? Гэсэнд ай хатагта минь ,

унаж ирсэн мроийг унаад яваарайгэхэд н

биганцаараа унаж чадахгүй гэжээ .

ӨВгөн энэ үгийг сонсоод дотро

инээж алдаж

энэ охин минийх болжээ гэж бодоод

: Би сундлаад явъя хэмээн охиныг

ардаа

унуулж , оосроос даруулж сэнсийг

эргүүлсэнд модон морины дотор

хий дүүрч дээш

хөөрөн ниссээр хот үзэгдэхгй боллоо

. Охин: Ай хаан хөвгүүн чамай над

игээьвхэмээсэн чинь яяасан бэ? гэсэнд

өьгөн: хааны хүүг Аллахы залхаах

болтугай .

Тэр бол хорт муу хүн ! гэхэд нь чи

ямар учир ноёнтныхоо захирамжийг

эс тооно?

Гэсэнд өвгөн : “тэр миний ноёнтон

биш , намайг хэн болохыг чи мэдэх

үү? ” гэж

асуугаад :Чиний саяын ярьдагаас өөр

мэдэхгүй гэхэд нь өвгөн өгүүлрүүн:

Миний

саяын ярьсан бол хаан хүү та хёрын

залиласан юм . Би энэ ¬орийгхойноос ихэд

гутарч явжээ . Энэ морийг би хийсэн

атал хааны хүү авсан бөгөөд одоо

харин би

энэ морийг чиний хамт булаан авч

хааны хүү миний зүрхий хэрхэн

шаналгасны

адил би түүний §үрхийг шаналгах

болно. одоо хааны хүү энэ морийг

хэзээ ч авч

чадахгүй . Чи ч гэсэн санаа зовох

хэрэггүй би чамд хааны хүүгээс илүү

тус болно115

шүү гэжээ . Хааны охин энэ үгийг

сонсоо: Аяа юутай их злвлонд учрав

би, хайртай

хүнээсээ , аав ээжээсээ хагацав гэж

уйлан хайлавч тусыг үзсэнгүй . Өвгөн

цааш

ниссээр нэгэн хотын ойролцоо

ногоон мод зүлэгтэй тунгалаг горхи

бүхий газар

ирж буулаа . птэр хотын хаан энэ

өдөр ан гөрөө хийх, зугаацахаар

явтал нэгэнморьтой өвгөн бүсгүйн хамт байхыг

харжээ . хааны боолчууд өвгөний

санаа

сэдэв авахын зуур давхин ирж тэр

гурвыг барин авё хаандаа хүргэвээс

нэгэн

гаж муухай царайтай зэвүүн өвгөн

нэгэн туйлын тэгшхэн гоолиг,

үзэсгэлэн гоо

охин байх тул хаан охинд хандаж :

Энэ чиний юу вэ? гэвэл перс өвгөн

яаран: Энэ

миний эхнэр гэхэд охин худлаа гээд:

Ай хаан минь, би энэ хүнийг үлтаних боловч

намайг аэхлэн хүчээр булааж яюваа

юм гэсэнд хаан б өвгэнийг

нэвширтэл

золдож хотод аваачиж гянданд хая

гэж тушаагаад охиныг мориныхамт

бас авч

явах болж завдтал морийгхөдөлгөх

оньсийг мэдсэнгүй ажээ . Тэр үеэс

мөнөөхөн

хаан хөгүүн бээр их аяны хувцас

өмсөөд баахан мөнгө зоос базааж

яваад их луруу царайтай хааны охины эрэлд

мордон эрж нэг улсаас нөгөө , нэг

хотоос

нөгөөд хар зандан морины сураг

тавин явахад хүн болгон ихэл гайхах

ажээ .

Хичнээн эрэл сураг тавьж ийнхүү

тэнэвч охин ба морины мөрийг

олсонгүй .

Тэндээс охины эцгийн хотод очиж

сураглаваас огт сураг чимээгүй

охины эцэг

түүнийг сураггүй болсонд их л

уйтгарлан байжээ .хаан хөвгүүнтэндээс эгэж ром

газраар охин ба морийг сураглан

явлаа . Нэг хаань гүрэнд очтол олон

худалдаачин цуглан суж өөр

хоорондоо ярилцан буцйг чигнаваас

нэг нь : Ай би

нэн хачин юм үзэв гэхэд эь ямар

хачин юм бэ? гэж бусад ньв ам

амндаа асуусанд

би нэг хотод (Охины байгаа хотыг

нэрлэжээ) сая очтол тэндхий улс

амьтан нэгш

нэн хачин юм ярилцахыг дуулбал:Тэр газрын хаан нэг өдөр шадар

дотно олон

хүн дагуулан ан гөрөө хийж явтал

ногоон зүлгэн дээо нэг хүн зогсож

байхыг

ажваас дэргэд нь бас нэг эм нэг хар

морь хоёр байв гэнэ. Эр нь аймаар

муухай

царайиай атал , эм нь тэгш гоолиг

үзэсгэлэн төгөлдөр ажэ . Морин хар

зандан

сийлж хийсэн хосгүй сайхан амьтан

гэнэ дээ гэхэд нь хаан тэгээд яасан

бэ?гэцгээхэд мөнөөхөн муухай хүн

охиныг эхнэрээ гэсэнд охин худлаа

гэжээ .

Тэгэхлээр нь хаан тэр хүнийг

нэвширтэл зодож гянданд хаяад

охиныг өөрөө

авчээ . хар зандан морь яасныг

мэдэхгүй гэжээ . Хаан хөвгүүн энэ

үгийг сонсоод

худалдаачны тэр газрйын ба хааны

алдрыг сэм мэдээд тэр шөнө ихэд

баярлаж

хонож маргааш өглөө нь эрт гараад

өгчээ . Яв Явсаар мөнөөхөн хотхүртэл

харуулын улс барьж аваад хаанас

ямар хэргээр яваа, ямар үйлдвэр

эрхэлдэг вэ?

Хаанд хүргэж өгнө гэжээ . Гэтэл

нэгэнт үдэш орой болж хааныд орох

буюу юм

асуух цаг өнгөрсөнд харуулынхан

түүнийг шоронд аваачиж өгчээ .

гянпангийн

хуягууд хөвгүүний бие цогцос

үзэсгэлэн төгөлдөрийг үзээд шоронд

хийх сэтгэлтүвдсэнгүй дэргэдээ авч хоол унд

авчирч өгсний цадтал идээд хууч

хөөрөн нэг

хуяг асууруун: Чи ал газрын хүн бэ

гэхэд би Фарс* гүрэн буюу

Хосрайнуудын

газрын хүн гэхэд хуягууд хөхрөлдөж

нэг хуяг өгүүлрүүн: Ай хосрай хүнээ,

би олон

хүнтэй нүүр учирч их юм дуулсан

атал мана энд буй Хосрай шиг

худалч хүнийг

огт үзсэнгүй гэсэнд бас тийм муухай

царайтай аймаар хүн үзээгүй гэжээ .тэр

хүнийг худалч гэж тануус яаж мэдэв?

гэж хаан хөвгүүн асуусанд , тэр

өөрийгжж

мэргэн ухаань хүн гэлээ . манай хаан

нэг өдөр гөрөөлж явтал хараад

очвоос

нэгэн тэгшхэн аргагүй гоолиг

үзэсгэлэн бүрдсэг охин баж гэнэ. Бас

нэг хар

зандан морь бана билээ . Би бас

тийм сайхан морь үзсэнгүй . хаан

охиынг өөрөө116

авсан бөгөөд харин тэр эм баахан

ухаан солио бололтой . хэрэв тэр хүн

үнэхээо

тийм мэргэн ухаантай юм бол

охиныг эдгээх байсанб айлгүй ,

яаххв. Харин манай

хаан охингы зүгээр болгох гэж

хичээнгүйлэн оролдож буй нөгөө

морийг санд

хураажээ . нөгөө муухай өвгөн нь

манай энд шор®нд буй Шөнө

болохоор уйлжорилоод амар заяа үзүлэхгүй юм

гэхэд хаан хөвгүүн дотро арга

боджээ . Хуягууд

унтах болж хөвгүүнийг шоронд хийж

түгжсэнд чагнавал мөнөөхөн муухай

өвгөн

гэнгэнэн уйлж бөгөөд өөртөө гомдон

перс хэлээр үЈлэх нь : Би энэ охиныг

тэнд

нь орхилгүй нааш авчирч явсаар

өөртөө ба хаан хүүд гай тарьжээ . Би

өөрийн

хэрээм өнгөрүү их шал тэнэг

юмбодож явжээ . Өөрийн хэрээсхувь зохиолоос

өнгөрүү их юм санасан хүн ийм

юманд ордог ажээ“ гэхэд нь хаан

хөвгүүн Перс

хэлээр: Чи хэдий болтол уйлж үглэх

билээ . өөр хүнд заяагаагүйг чи ер

үзэх юм

ыболов уу? гэээ . Перс өвгөн их л

хүнлд бэрх байна гэж хөвгүүнд

шөнөжин

гомдол мэдүүлж өглөө харуулын

хүмүүс хаан хөвгүүнийг гарган хаанд

аваачижэнэ хөвгүүн өчигөр орой танд

мэдэгдэх цагаас хоцорч хотрод орох

гэжирсэн

билээ гэжээ . Хаан: Хөвгүүнээс Чи

альгазрын , юу хийдэг хэн гэгч хү б э?

Ямар

хэрэгээр мана энд хотод ирэв? Гэхэд

нь: Миний алдар Персээс тарж ,

нутаг гэвэл

Фарс гүрэн , эрдэм ном үзээд

ялангуяа өвчин анагаах ухааныг сайн

мэднээ. Олон

газар орноор явж ухаанд улам сурч

явдаг хүн дээ гэхэд нь хаан ихэдбаярлан: Ай

мэргэн ухаант хүн чи яг хэрэгтэй үед

иржээ . гээд мөнөөхөн охины тухай

яриад

хэрэв чи охины ухаан солио өвчнийг

эвгээх юм бол надаас дуртай юмаа

аваарай

гэсэнд хаан хөвгүүн: Аллах чиний

алдар сүрийг мандуулан болтугай .

Та

тэднийг хэдий хаана барьж авав

Охин ухаан солиороод хэд хонож

байнатэргүүтнийг сайхан ярьж өгнө үү?

Гэсэнд хаан эхнээс нь адагт хүртэл

яриад “Өвгөн

одоо гянданд бий” гээд Ай

жаргалтай хаан мөнөөхөн морий нь

яасан бэ? гэсэнд

ай хөвгүү, тэр морийг одоо болтол

нэг өрөөнд хадгалан буй гэжээ .

хуантайз энэ

үгийг сонсод : “Юцу ч гэсэн тэр

морийг үзье. Хэрэв бүтэн байвал

минний хэрэг

бүтэх нь тэр , хэрэв нисэхгүй

болгосон Ўайвал заль мэх хийжөөрийн толгойг

бүтэн мэнд авч гарахыг бодъё” гжэ

бодоод : Хаан минь ээ, буи урьд тэр

морийг

үзье . Охиныг сэргээх хэрэгтэй юс

байж юу магад гэсэн хаан:

“Дуртайяа

үзэгтүн!” гээд хөвгүүнийг хөтлөн

аваачсанд мөнөөхөн морин бүд

бүтэн байжээ .

Хөвгүүн ихэд баярлан Аллах чамайг

мандуулах болтугай! Одоо охиныг

очиж үзьеАллахын өршөөлөөр би түүнийг энэ

морины тусламжтайгаар эвгээж

чадах бий

гэж санаад байна гээд тэр морийг

сайн хадгалж бай гэжээ . Охины

өргөөнд

орвол охин гар хөлийг савчин унаж

тусан харахан ухаан солиороогүй

боловч хүн

ойртуулахгүй гэж зориуд тэгдэг

байжээ . үүнийг үзээд хөвгүүн ай

дурбг булаасан

охин смниь, танд ямар ч гай алга

гээд өөрийгөө таниулах гэж ихлэнхрийлэн

ярьсанд охин таниад муухай

хашгарч баярласандаа ухаан алдав.

Энэ хөвгүүнээс

айгаад ухаан алджээ гэж хаан

бодтол хөвгүүн охины чихэнд сэмхэн

өгүүлрүүн:

ай дурыг булаасан охин минь

өөрийн ба өрөөл миний амийг

аврахын үүднээс

чухам энэхүү үед туйлыбн тэсвэртэй

байгтун Одоо хоёул аргамэх хийж

энэхатуу хааны гараас мултрахы бодъё.

Юу гэж мэхлэх вэ? гэвэл “Энэ охин

лусын

хорло болжээ . гарын гинжийг авбал

хүн бус хий юм түүнийг тавьж охины

өвчин

бүр илээрь болно гэж” би хаанд

хэль. Тэгээд хааныш орж ирэхээр чи

их сайхан

яривал чамайг намайг эдгээв гэж

хаан бодно. Тэгвэл бид хоёрын

хамаг хэрэг

бүтэх нь тэр ! ” гэсЅнд охин за гэжээ .

Хаан хөвгүүн хаанд очиж : Айжаргалтай

117хаан, таны азаар охин бие илээрь

болов. одоо та очиж сайхан үгээ

хэлж санаа

сэтгэлий нь саатуулбал таныхамаг

хэрэг бүтнэ гэжээ . Хаан охины

өрөөнд орвол

охин босож сөгдөн газар мөргөөд

“Тавтай морилогтун!” гэсэнд хаан

учиргүй

баярлан, тайган шивэгчин нарыг

дуудаж , охинд угаал хийж сайхан

хувас өмсгө!

Гэжээ . ШШивэгчин нар мөнөөхөн

охин дээр орвол нэн сайн сайханүгээр

эелдэгхэн мэнэдлсэнд тэд охинд

хатны хуцвас өмсгөн эрдэнийн

чулуун гоёл

чимэглэл зүүлт зэхэж угаал үйлдвээс

охин арван тавны саран мэт хөөрхөн

хүүхэн болжэ . охин тэндээс хаанд

бараалахсанп хаан учиргүй их

бачрлаж

хөвгүүнд өгүүлрүүн: “Энэ бол чиний

буян билээ . Бидний тусын тулд

Аллах чамай

өршөх болтугай” гэхэд нь “хэрэвхаан чи бүх амь сахиул цэргээ авч

энэ охиныг

анх олсон газартаа очиж тэр модон

морийг тэнд нь аваачиж тавибал би

тэрхүү

охинд шүгэлсэн хий юмыг газар дээр

нь үлдээгээд тонилговол охины бие

бүр

мөсөн сайн болно” гэжээ . хаан:

“Дуртайяа гүйцэтгэе! Гээд тэр хар

±уман морийг

зүлгэн дээр аваа·уулж өөрөө охиныг

авч цэргээ дагуулж мордлоо . Тэрхүү

нугадхүрээд хаа хөвгүүн мэргэдийн дүр

үзүлэн охиныг морины хамт хүний

хараа хрэх

хол газар байлгаад хаанд өгүүлрүүн:

Таныг айлдваас би одоо сор залж

охинд

шүгэлсэн тэрхүү хий юмыг тонилгоод

хар занпан моринд охиныгсундлан

тань

дээр даьвхин ирвэл уг хэрэг зүйл

дуусах болно. тэгээд та энэ охинтой

юу хүссэнэ

үйлдэгтүн! гэсэнд хаан учиргүй

бачрлдаж , хөвгүүн модон мориндмордуулж

охиныг ардаа суулгаад олсоор

сайтар даруулж , морины сэнсий

эргүүлсэнд морин

хөдлөн хөөрч хаан ба цэргүүдийн

харсаар байтал нүднээ үзэгдэхгшүй

болжээ .

Тэргхүү хотын хаан үд болтол хүлээж

хөвгүүн охин хоёр эргэж ирсэнгүйд

сайхан

охиныг алдав гэж ихэд гэмшин

цэргүүдээ дагуулан хотдоо буцжээ .

Хаан хөвгүүнниссэрээс эцгийн хотод хүрч ордны

дээр буугаад охиныг ордондоо

оруулж санаа

амраад эцэгтээ бараалхаж эл

бүхнийг айлдсанд хаан эцэг туйлын

байрлажээ .

Нөгөө Ром газрын хаан харьж

өөрийн ордонд ихэд уйьгарлан

суутал шадар сайд

орж ирээв: тэр охиныг аван оддог

хөвгүүн бузар илбэтэй бөгөөд харин

та

Аллахыбн авралаар түүний илбийн

хорлолоос амьд гарчээ ” гэсэнд Хаансүүлдээ

охиныг марьжээ . Хаан хөвгүүн

даруй их хурим хийж нэгэн сар

найрлаад охинтой

жарган суух болов. харин эуэг нь

мөнөөхөн хар зандан морийг эвдлэн

хаяжээ .

Хаан хөвгүүн хожим хадам эцэгтээ

захиа бичиж ховор үнэтэй бэлэг

барьж элс

зарсанд мөнөөхөн элч Йемений

Сана балгад эсэн мэнд хүрч захиа ба

бэлгийгхаанд бариваас Сана балгадын хаан

захиаг уншиж туйлаас баярлан

бэлгийг

авч, элчийг хүндлэн дайлаад мөн

элчээр хариу их бэлэг барьжээ . элч

эгэл ирж

охиныг ээг охиныхоо сураг дуулаад

нэн их баярлав гэж хэлжээ . Хаан

хүргэндээ

жил болгон захиа бичдэг болсон

бөгөөд хөвгүүний эцэг нь насан өөд

болж хөвгүүн

хаан ширээнээ заларч Аллалахд

үнэнч г шудрага , албат боолчуудадасар

ивгээлтэй агсаар амттай сайхан

жаргажээ .

Өгүүлэх

нь:

Харун-Рашид

Халифын үес Ахмед-д-Данаф , Хасан

Шуман нэртэй хоёр хүн байжээ . тэр

хоёр,

хүнийг далдуур хөнөөдөг их мэхтэйн

учир Халифт тоогдон хэргэм олоод

Данафнь халифын баруун жигуурийн дарга

нөгөө Шумаг нь зүүн жигуурийн

дарга болж

сар бүр нижгээд мянган динар

зоосны пүнлүү авах болжээ . Бас тус

бүрд дөч

дөчин гавшгүй эр өгч Ахмед-ад-

Данаф хуурай замыг харуулдах

албатай болов.

үүний тул тэр хоёрыг харъяча

хүмүүсийн хамь жагсааж хотын хэрэг

ялгагё

түшмэл хамт дагалдан гудамжнаа

гараад хааныб зарц халифынзарлигаар

118

Ахмед-ад-Данаф Багдад балгадын

баруун жигүүрийн дарга, Хасан

Шуманг зүүн

жигүүрийн дарга, Хасан Шуман зүүн

жигүүрийн дарга болсон тул

тохиолдох

иргэд эрхбиш хүндлэн , үгийг дуулж

байсугай! Гэж зарлан тунхаглажээ .

тэр

хотноо мэхт Далила эмгэн,

луйварчин Зейнаб хэмээхохинтойгоо суудаг бб айжээ

. гудамжнаа зарчийн дууг сонсоод

Зейнаб эхдээ өгүүлрүүн: Ээжээ,

хараач энэ

Ахмед-ад-данаф Киар балгадаас

хөөгдөж ирээд Багдадд элдэв хэрэг

тарьсан

атал одоо баруун жигүүрийн дарга

болжээ . Тэр хамуутай хүү Хасун

шуман зүүүн

жигүүрийн дарга болжээ . Өдөр

болгон сайхан сайхан хоол идэж сар

бүрий мянгандинар зоосны харамж авдаг. Тэгэхэд

би хоёр зүгээр суух тул ямар ч ямба

хүндгүй

,

биднийг

гуйж

хэн

ч

ирэхгүй

юм

даагэжээ .

далила эмгэний эр нөхөр урьд

Багдад балгадын дарга байж

халифаас сар бүрий

мянган динар зосны харамж авдагб

айсан бөгөөд хоёр охин төрүүлсний

нэг нь

эрд гарё Ахмед-ад-Лакит нэртэй

хөвгүүн бүлгээ . нөгөө охин

луйварчин Зейнаб нв

нөхөргүй байжээ . Далила эмгэн

хүнийг хуурч мэхэлж, араар нь тавьж

чадахбөгөөд могойг боловч хууран

нүхнээс нь гаргаж чадна гэж

алдаршуулаад

Иблисийг арга мэхэд бас сургажээ .

Түүний эцэг нь бас халфиын албанаа

үзтгэж

сар бүрий мянган динар зоосны

хураамж авч Халифын бичиг захиа

зөөдөг

шууданчийн тагтаа тэжээдэг байсан

ньхалиф тэдгээр тэгтээнд

хөвгүүдээсээ илүү

хайртай байжээ . Зейнаб охин эмгэн

болмон эхдээ: ээж чи явж луйварзаль хий .

тэгвэл Багдад бидний нэр сүрийг

алдаршиж эцгийн харамжийг ч

бидэнд олгож

юуны магад гэхэд нв далила эмгэн :

Ай охин минь би Багдад балгадад

элдэв

хэрэг тарихдаа Ахмед-ад-Данаф ,

Хасан Шуман хоёроос яавч доргүй

гээд

нүүрийг алчуураар битүүлэн %

сүсэгтний ¶агаан хувцасны дотуур

өсгий шүүрсэнурт дээл өмсөж, унгасан нөмрөг

нөмөрч, өргөн бүс бүслэв. Ба± нэг

домбонд

дүүрэн ус хийгээд хоолойд гурван

динар зоос хийж амыг дал моны

долонгоор

таглаж бариад хүзүүндээ том модон

эрих зүүж , улаан шар хадаг бүхий

таүг

тулж “Аяа Аллах тэнгэр минь” гэсээр

гарё өглөө За байз, ямар шүү хэрэг

гагая

хэмээн бодсоор гудамж хэсэж явтал

буртийг шүүрдэж ус асган цардсанднэг

гудамжинд орвоос гантиг чулуун

бсго бүхий том гулдан хаалганы

дэргэд нэг

магриб хаалгач зогсож байжээ . Энэ

бол Халифын харуулын даргын

байшин ажээ

. Замын гай нэртэй эмир ноён хасан

тарианы газартай бөгөөд их харамж

авдаг

хүн байжээ . Нэгэн сайхан эхнэртэй

бөгөд трэ нь Чи битгий өөр эхжнэр

аваарай ,битгий галуур хоноорой “ гэж ихэд

захидаг байжээ .Нэг өдөр Халифын

хуралд

сууж байхдаа харвал бусад эмир

ноёд нэг буюу хоёр хүүхэдтэй ажээ

.Тэндээс

гарч угаал хийгээд толинд харваас

сахалдаа буурал орсныг үзээд өдий

хүртэд

үр хүүхэдгүй эр хүн гэж ячвах хэрэгб

айна у ? гэж бодоод их л ууртай

харьжээ .

Эхнэр нь угтаж амар морилон ирэв

?гэхэд нь : Чи эндээс зайл Чамтайханилан

суусаар нэг ч сайныгүзсэнгүй гэсэнд

эхнэр нь : Яагаад? гэхэд нь чи

намайг унтах

болгонд өөр эхнэр өитгий аваарай

гэж ам ьангараг аьдаг билээ .

Өнөөдөр харвал

эмир ноён бүрий нэг нь нэг , хорё нь

хоёр хүүхэдтэй байна. Одоо үхэх цаг

ойртсон атал нэг ч хүү юмуу охингүй

гэж бодоод уу° хүрэв . Чи л үргүй

болооод

хүүхэд олохгүй байна гэсэнд эхнэрнь : Ай Аллах минь би байдгаараа

зүтгэн

хөдөлдөг билээ . хавтгайы хамарт

луус чиний уураг дзаанч шингэн учир

эм

хүнийг хүүхэдтэй богож чадахгүй

ажээ гэхэд нь эимр ноён, Би одоо

юманд явлаа .

Эгж ирээд өөр эхнэр авна гээд одсон

атал хоёул бие биеийг дэмий зэмлэв

гэж

119

гэмшжээ . Шүр сувд болсон эимроноёны эхнэрийг далила эмгэн

цонхоор хараад

гэнэт зогтусан “Энэ хэнэрийг эр

нөхрөөс нь хулгайлу сахан хувцас, ч

чимэг зүүлт

сэлтийг авч нүцэглдэж орхихоос

сайн юмгүй ” гэж бодоод цонхны

дор очиж,

“Аяа Аллах минь! ” гэсэнд эимр

ноёны эхнэр цонхоор харваас хутагт

сүмийн орой

мэт цагаан хувцастай далдыг шүтэгч

барын эмгэн зогсож, “Аллах

тэнгэрийн найзнөхөд байвал гараад ирэгтүн” гэж

байх тцл тэр гудамжны эмс цонхоор

шагайж

“Аллахын хишиг хүррэх хүн энэ

байна. энэ эмгэний нүүрнээс гэрэл

бадарё

байнам” гэлцэв. Эмир ноёны эхнэр

хатун уйлан хайлан шивэгчийг

дуудаж: “Чи

доош бууж , хаалгач өвгөнд очиж,

энэ эмгэнийг оруулааёч бид хишиг

хүртье” гэж

хэлэгтүн гэсэнд шивэгчин хаалгачид

очиж гарыг үнэсээд : “Энэ эмгэнийгоруулаач, хишиг хүртье ” гэж

хатагтай хэлж байна Бидэнд ч бас

хишгээс олдож

юу магад гэсэнд хаалгач Далила

эмгэнд очиж гарыг минь битгий

бузарла Чи ч

гэсэн Аллах тэнгэрт үнэнёч сүсэгтэй .

Аллах дор мөргөдөг буй заа . Эмир

ноёны

энэ хаа«гаийн гурван сарын шан

харамжийг өгөөгүй тул түүнийг

хэрхэн салгаж

авах билээ гэж боддог байжээ.

Хаалгач: Ай эмгэн эх минь ээ,домботойгоосоо

хайрлаж надад буян хишиг

хүртээгээч гэсэнд эмгэн домбыг

мөрнөөс буулгаж

хүчтэй зайлбаас долон бөглөө мулт

үсэрч гурван динар зоос газарт

унасанд

хаалгач дуу алдаж : Аяа Аллахын

хишиг энэ буй заа. Энэ эмгэн хутагт

нарын

нэгнээс зайлахгүй Намайг мөнгө

зоосоор гачигдан буйг мадаггүй

мэдээдтэнгэрээс гурван динар зоос

буулгажээ гээд газар унасан зоосыг

авч Далилд

өгөх гэтэл “Би наймаачин панзчин

биш, эмир ноён өгөөгүй шан

харамжийн оронд

өөрөө авч зар даа” гэхэд хаалгач :

Аллах ингэж тэтгэдэг ажээ гэв.

Шивэгчин

эмгэний гарыг үнсэж , дагуулан

хатагтай дээр орлоо.Эмир ноён

эхнэр Хатун

зангиаг шиг харагдсан бөгөөд

эмгэний амрыг эрсэнд эмгэн : Айохин минь би

гагцхүү зөвлөн ярилцхаар орж ирлээ

шүү гэхэд нь хатун хоол тавьж

өгсөнд “Ай

охин миэнь би гагцхүү

диваажингийн хоол иднэ. Би жилд

зөвхөн таван удаа мацаг

барьдаг билээ гээд охин юуны учир

гунигтай байна вэ? над яриач гэсэнд

Хатун:Ай эмгэн эх минь , би эр

нөхрөөсөө өөр эртэй унтахгүй гэсэн

ам тангараг

авсан билээ . Миний эр нөхөр ,хүний үр хүүхдийг хараад хүүхэдтэй

болохыг хүсэж

намайш чи үргүй эм! Гэхэл н би: Чи

луус мэт, эмд хүүхэд бий болгож үл

чадна

гэсэнд уурлан , одоо яанд явж ирээд

өөр эхнэр авна гэлээ . Үнэхээр тэгэх

бий

гэж айнам. Тэр олон хашаа байшин,

тарианы газартайн дээр харамж

маш их ван.а

Хэрэв өөр эхнэр авёч хүүхэдтэй

болбол тэд нар нь миний оронд

хөрөнгийгөвлөн суух болно гэсэнд эмгэн, ай

охин чи, манай шейх лам Абу-аль-

Хамалатийг*

эс мэднэ үү .Түүэнд очсон өртэй хүэ

өрөөс хагцаж түүнд очсон үргүй эм

гэдсэнд

хүүхэдтэй болдог гэхэд нь хатун Би

эрд гарснаас хойш е гадгаш гарч

үзээгүй

билээ гэсэнд эмгэн: Ай охин минь ,

чамайг Абу-аль хамалатиад би

биеэр хүргэж

өгнө. үртэй болохыг эрж

наманчлваас эр нөхөр чинь аянаасявж ирэхэд чамтай

унтаснаар нэг хүү юм уу, охинтой

болно. Хүү, охин хэн ч байлаа ч гэсэн

Абу-аль

Хамалат шйех-ламын бадарчин

болно гэжээ . Хатун бадаг гоё хувцса

өмсөж

байдаг гоёл чимгээ зүүгээд шивэгчин

нарт гэрийг захиж гарч одлоо .

Гадаа

хаалгаё Абу-Али тосож : хатагтай

хааш нь морилох нь вэ? гэсэнд шейх

ламындбараалхъя гэхэд нь над жилд нэг

мацаг тайлахыбг мэдээрэй . Энэ

мэгэн хутатны

төрлийн хүн бмз ээ . намайг мөнгө

зоосоор гачигдан буйг асуулгүйяа

мэдээд

гцрван динар зоос хайрласан шүү

гэжээ .Далиал эмгэн хатун хоёр гарч

явтал

120

мэхт эмгэн өгүүлрүүн: Аллах тэнгэр

заяах аваас Абу-аль Хамалат

бараалахснаарчиний сэтгэлийн өвчин арилах бий .

тэгвэл чиний эр нөхөр эмир ноён

Хасан чамд

хайртай болж сэтгэл зүрхийг

гомдоох үгийг чи хойшид со-сохгүй

болно гэмэнд

хатцун лам дор заавал бараалхана

гэхэд эмгэн: Энд олон хүн нааш

цааш хөлхөх

тул охиныг хаана аваачиж нүцэгдэж

орхиё гэж бодож явжээ . Мэхт эмгэн

өгүүлрүүн: Ай охин чи одоо яг миний

бараа харах газар зайтай дагаж

явагтун гэжхоёул зээлийн газар очвол сувд

эрдэн гялалзаж , алтан зоос

хангинаж байжээ

.Сиди хасан нэртэй сайхан зүс

царайтай нэгэн худалдаачин

хөвгүүний дэлгүүрийн

дэргэдүүр гарталд хөвгүүн мөнөөхөн

хүүхнийг их ажиж байдлыг эмгэн

мэдээд

хатунбг нүдээр ирмэж, “Намайг

иртэл энэ дэлгүүрийн үүдэнд сууж

бай” гэжээ .

Хатун хүүхэн дэлгүүрийн үүдэнд

суутал худалдаачин хөвгүүн түүнийгхаран

мянгантаа санаа алдан байтал эмгэн

ирж, худалдаачин хөвгүүний амрыг

эрээд :

чи худалдаачин Мухсины хүү Сиди-

Хасан мөн үү? Гэсэнд мөн. Чамд хэн

хэлэв?

Гэхэд нь сайн хүмүүс над зааж өглөө

. Энэ миний охин гэж мэдтүгэй Эцэг

нь том

худаолдаачин байгад насан өөд

болохдоо их мөнгө зоос үлдээж

билээ . Дахинодоо нэгэнт нас бие гүйцсэн тул

ухааниай хүмүүс : Чи одоо охиноо

гэрлүүлэх

болжээ . Гэхдээ өөрийн хөвгүүнтэй

битгий гэрлүүл гэлцэнэ. Охин

өнөөдрйг

хүртэл гэрээс гарч үзээгүй юм.

Бэлхнээ харсаар байтал чамтай

гэрлүүлмээр ч

санагпах юм. хэрэв чи ядуу хүн аваас

чамд хөрөнгө өгч энэ дэлгүүрийн

чинь

оронд өөр хоёр дэлгүүр нээж өгнө

хэмээсэнд хөвгүүн: “аяа Аллах нададхүүхэн,

мөнгө хувцас гурва зэрэг заяадаг

байжээ” гэж бодоод: Ай эмгэн эх

минь ,та надад

юутай сайхан үг хэлэв. Миний эх

намайг одоо гэрлэгтүн гэсэ-д би

болзоот

хүүүхнийг нүдээр харахаас* нааш

гэрлэхгүй гэдэг юмаа гэхэд нь мэхт

эмгэн:”За

тэгвэл явъя , би охиноо нүцэглэн

үзүүлье” гэсэнд хөвгүүн хэрэг болж

магадгүй гэжмянган динар зоос өвөртлөөд

эмгэнийг дагаж явлаа . эмгэн: За чи

энэ охины

хойноос бараа тасрахгүй газар

дагаад яваарай гээд “Энэ хоёрыг

хаана аваачиж

нүцэглэж орхиё доо ” гэж бодож

явтал хаж Мцухаммед гэдэг нэг

будагчнй газар

дайралджээ . Тэнд өнгө будаг

худалдах, тул анар , инжир

жимсэндп дурлах адил

эр эмгүй тэр газарт дуртай байээ .

Хөлд зүүсэн бугуйвчийн чимээгээрбудагчиэ

өндийж гоё сайхан эр эм хоёрыг

ажиж харахыг эмгэн мэдэд түүнд

очиж амрыг

айлтган будагчин хаж Мухаммед

гэдэг чи мөн үү ? гэхэд нь сайн улс

чамайг зааж

өглөө . энэ хөөрхөн охин бол миний,

охин тэр гоолиг цэвэр залуу миний

хөвгүүн

билээ . над нэгэн том яйжиг байшин

бий . Түүний нурууг модоор хийсэн

иулбарилагчин улс : “Энэ байшин дарж

магадгүй байна. Өөр газар түр очиж

суугаад

дахин кассаны дараа орвол дээр ”

хэмээсэн билээ . Би орон сууц эрж

гартал сайн

улс чамайг зааж өгөв. танайд охин

хөвгүүн хоёрро түр суулгая гэсэнд

будагчин

“Шар тостой боов дайралдав” гэж

бодоод : Над нэг байшин бий . гэвч

тэр хоёр

өрөөтэй тул зочинд ирвэл зай муутай

юм даа гэхэд нв Ай хөвгүүн минь,тэд сайн

бол нэг хоёр сар болно. Бид харийн

орны улс зочдыг хүлээх өрөөндөө

хамт

байлгааё , хэрэв зочид гийчид

ирвээс хамт хүлээн аваад цуг хоол

идэж , ¶уг

унтаж байж болно гэсэд буд гчин

том, жижиг , муруй гурван түлхүүр

гаргаж өгөөд:

Энэ том нь гадаах , энэ жижг н

зочны өрөөнийх , энэ муруй нь дээд

өрөөнийггэжээ . далила эмгэн түлхүүрийг авч

нөгөө хоёроо цувуулан дагуулсаар

будагчны

байшинг онгойлгон : ай охин минь ,

энэ бол мөнөөхөн Абу-альХамалат

шейх

ламынх даруй мөн. Чи дээд өрөөнд

гарч бай, би одоохон ирнэ гээд гарч

121

худаллдаачин хөвгүүнийг тосож,

зочны өрөөнд орулаад: За чи энд

сууж бай , би

охиныг орууллаад ирье гэж дээшгартал хатун: “Одоо хүн амьтан

ирэхээс өмнө

ламд бараалахыг хүснэм ” гэхэд нь

эмгшэн : ай охин минь би нэг л

айгаад байна

гэсэнд юунаас ? гэж хатун асуулаа

Энэ миний нэгэн тэнэг жаал хүүү

шейх ламын

туслахаар байдаг юм . Өвөл зунгүй

ялгахгүй тувт шалдан байдаг , чиний

мэтийн

хүүхэн ламд бараалахн орохд

ээмэгнээс чинь зуурч чихийг сэтлэх

буюу торгондээлийг урж орхино. Эрдэнийн

чулуун зүүл тэргүүтнээ цөмийг

мулталж ав

хувцасыг тайлж над орхигтун . Ламд

бараалхаад гарч иртэл би авч байя

гэхэд нь

хүүхэн хамаг юмаа тайлж өгсөнд би

хуювцас юмы чинь ч ламын даатгалд

хадгалж

байя чамд буян хүртээнэ гээд юмыг

авч охиныг нүцгэн үлдээгээд гарч

шатан

доогуур хийж худалдаачин хөвгүүнд

дээр ортол : Нөгөө охин чинь яав гэжурдаас

нь асууиал эмгэн цээжин биесийг

дэлдсэнд юу болов? хэмээвээс Атаач

муусайн

айлтай байх шал дэмий юм . Чамайг

дагуулж ирэхийш тэд хараап юун хүн

бэ?

гэхэд нь би “ Миний охЁн энэ

хөвгүүнтжй гэрлэхийг хүснэ гэсэнд

тэд миний охинд

хандаж: ай чиний эх чмайг тэжээж

чадахгүй болооп ийм уяман өвчтэй

хүнтэйгэрлүүлэх болов уу? гэлцэв . тэгэхээр

нь би охиндоо Тэрхөвгүүнийг чамд

заавал

нүцгэн үзүүлнэ гэж ам өгөв гэсэн

худалдаачиэ хөвгүүн: Аяа, Аллах

мэдтүгэй гээд

гарыг гаргаж харуулсанд цалин

мөнгө шиг сайхан цагаан гарб айжээ

. Эмгэн: Чи

битгий зов, охин та хоёрыг аль алий

нь нүцгэн үзүүлнэ гэсэнд хөвгүүн:

хүрч

ирээд үз гээрэй гээд булган дээлээ

тайлж , түрүүвч , хутга тэргүүтнээмөнөөхөн

мянган динарын хамт цөмийг

тавьсанд эмгэн: Би хадгалж байя

гээд авё гараад

хүүхний хувцастай нийлүүлэн боож

үүрээд хаалгыг гаднаас цоожлдон

яваад өгчээ

. замдаа нэгэн эм будаг худадаалах

дэлгүүрт үүрч явсан юмаа тавиад

мөнөөхөн

будагчин дээр очвол: За байшин

санаанд таарав уу? гэхэд нь буянтай

сайхангазар байна. Би одоо юмаа авачих

гэж үүрэгч хүн эрж явна. Миний

хоёр хүүхэд

тостой боод идэхийг хүсэх тул чи энэ

днар коос аваад тостой боов

аваачиж

гурвуул хувааж идэгтүн: гэсэнд: Энэ

их хүний юмыг хэн харж байх билээ

гэхэд нь

Далила эмгэн: яагаад чиний энэ

жаал хүү байна шүү дээ гэхэд нь за

тэгье гээд

будагчин боов авахаар яваад өгчээ .

Тэгэхээр нь эмгшэнг мөнөөхөн эмбудаг

худалдаалах газраас тавьс н юмаа

аваад жаал хөвгүүндээ за чи

будагчны

хойноос яваад ®лоод ир! Би та

хоёрыг иртэл энэ юмы чинь харж

байя гэсэнд жал

хөвгүүн за гээд яваад өгчээ . Далила

эмгэн будагчны хамагш барааг

хураагаад

байтал нэгэн илжиг хөтөлсөнг хар

тамхи идэн согтуурагч хүн ирэв. Энэ

хүн долохоног ажил олохгүй явжээ . далила

эмгэн илжигтэй хүнийг дуудаж чи

миний хүү

будагчинг мэдэхгүй биз гэсэнд

мэднээ гэхэд нь эмгэн өгүүлрүүн:

Хөөрхий их өрөнд

орж гянданд суух болоод байна. Энэ

байгаа эд юмсыг эздэд нь тараан өгч

хөөрхийг их ядуу юм гэж батлан

хэлэх гэж байгаа юм . Чиний

илжигээр энэ юмыг

зөөгөөд өгье Хөлсөнд нь май чи энэ

динар зос ав Намайг явахаар энэ бүх

савтайдомботой юмсыг цохиж үзээрэй :

Шүүхийн байцаагё ирж үзэхэд

дотроос нь юм

гарах бий гэсэннп “Эзний хишиг над

хүртжээ . Аллахыгш бодож, хэлсний

чинь

ёсоор гүйцэтгэе ” гэхэд нь Даолиа

эмгэн имлжигт бүх олсон юмаа

ачаад гэртээ

харьжээ . Зейнаб охин: Ай эх минь

ямар ямар хэрэг тарив? Миний

сэтгэл ихэд

зовж байнагэхэд нь мэшэн : Би

дөрвөн хүнийг мэхлэн луйвардавгээд тоочин

ярьсанд охин : Ай миний ээж:

харуулбн даргын эхнэрийн эдийг

авч, худалдаачин

хөвгүүнийг нүцэглэн , буагчны бүх

вмыгш хураан авч , хүний илжиг

луйвардсан

122

болохоор одоо гадгаш гарч огт

болохгүй болжээ гэхэд нь Эмгэн :

ЫБи гагцхүү

илжигтэй хүнээс зовно , тэр намайг

танина гэжээ . Энэ үес мөнөөхөнбудагчин боов

, тос худалдан авч зарцын толгой

дээр тэгнэн, будгийн газрын

дэргэдүүр өнгөртөл

нэг хүн бүхийл ваар савыг хэмх

цохиж байх бөгөөд хүний будуулах

гэж өгсөн бүх

бараа алга болсныг үзээд: Ай илжигт

гараа өргө! ГЅж зандарсан мөнөөхөн

илжигт хүн гарыг өргшө¦: Ай эзэн

чамайг Аллах өршөөгөөсэй дөө! Би

чиний төлөө

их лс анаа зовно гэхэд нь минийтухай ямар хэрэг гарав? Гэсэнд аяа

чи сүйрчээ .

Чиний бүх юмыг хураана гэнэ гэсэнд

будагчин : хэн хэлэв? Гэхэд нь

илжигний

эзэн: Чиний эх хэлэв. Тэгээд энэ бүх

домбо савыг эвдэж үз . гШүүхийн

хүн ирэхэд

элдэв юм гэрэх бий гэдээ гэсэнп , ай

Аллах минь чамайш мэхэлжээ гээд

элгээ

тэврэн миний эх дээр насан өөд

босон билээ гээд биеийг самардан

Ай миний юи,хүний юм цөм алга болжээ гэсэнд

илжигний эзэн бас дуу алдаж “Би

бас

илжиггүй болов” г гээд чи ер нь

эхээсээ илжгий минь авчирч аль!

Гэж будагчныг

заамдав: Эхээ олж ир! хэмээн

нудрага зангидан дэлдэх гэж

“Илжгий минь аль!”

гэж шуугилдтал улс бөөгнөртөл

цуглаж, ай будагчин юу болов?

гэсэнд илжгнийн

эзэн уг болсон хэргийг нэгд нэггзй

өгүүлээд: “Би тэр эхэд буян үйлдлээ”гэж

бодтол энэ маанв элгээ тэвэрч

“Миний эх дээр үев шхсэн” гэж

байна. “Энэ миний

илжгийг салгах гэж арга хийсэн

болохоор үүнээс л илжгээ нэхнэ”

гэжээ . Хүмүүс:

Мухаммед чи хамаг юмаа тэр

эмгэнд найдаж рорхисон болохоор

чи лав мэдэх юм

байна даа гэхэд нь би тэр эмгэнийг

танихгүй , өнөөдөр л хөвгүүн , охин

хоёроодагуулж ирсэн юм гэсэнд , юм

үнэнээр бол үүний илжигийг

будагчин л олж өгөх

ёстой доо гэж нэг хүний өгүүлэхэд ,

яагаа тэр билээ гэхэд нь энэ

будагчин хамаш

юмаа эмгэнп итгэж орхисон

болохоор энэ хү н санаа зовох

юмгүй илжгээ Ѕмгэнд

өгчээ гэсэнд бас нэг хүн: Будагчин чи

тэднийг гэртээ оруулсанаараа энэ

хүний

илжгийг олж өг гэжээ . Тэгдээс тэр

будагчин гэрт очихоор явлаа .мөнөөхөн худалдаачин хөвгүүн,

Ѕмгэний охиныг авчрахыг хүлээж

охин шейх лаид

оруулахыг хүлээж ядаад Хатун босож

шейх лам Абу-аль- Хамалатад

бараалхахаар өрөөнөөс гартад

худалдаачин хөвгүүн дуудаж: Чиний

эх намайг

чамтай гэрлүүлнэ гэд яасан бэ?

гэсэнд хүүхэн: Харин чи шейх ламын

туслагч

мөнөөхөн эмгэний хүү мөн үү? Гэхэд

нь тэр миний эх биш , мэхи эмгэн

байна.намайг хуурч хувцсы минь мянган

динар зоосны хамт авч оджээ гэсэнд

хүүхэн,

“Намайг бас шейх лам Аубу-аль-

Хамалатад авчрав гэж хуурч, намайг

нүцгэлэн

орхижээ” гэхэд нь худалдаачин

хөвгүүн: Би хуцас ба мянган зоосыг

чамаас л авна

даа гэсэнд охин : Бүх хувцас

эрдэнийн чулуун зүүлт чимгийг

чамаас л олж авна

даа гэжээ . Гэанаас будагчин орж

иртэл нүцгэн эр эм хоёр байх тул :танай эх

эмгэн хаачсан бэ? гэсэнд хүүхэн

хөвгүүн хоёр уг болсон хэргийг нэгд

нэггүй

тоочин ярьсанд будагчин: Өөрийн

болон хний юмыг цөмийг алджээ .

хайран юм!

гэхэд нь илжигт: хайран илжиг гэж

гаслан . Будагчин : тэр эмгэн ёстой

луйварчин

гээд та хоёр явцгаа би үүдийг

цоожлоё гэсэнд худалаачин хөвгүүн .

танайдирэхдээ хувцастай байсан Одоо

нүцгэн явах уу? Чи ичихгүй байна уу?

гэхэд нь

будагчин тэр эр эм хоёрт хувцас

өмсгөж хүүхний явуулав. Будагчин

үүдийг

цоожлоод худалдаачин хөвгүүнд

өгүүлрүүн: за хоёул яўж тэр муу

эмгэнийг барьж

арга ялгагч түшмэлд хүргэж өгье гэд

хамт явахад илижгт басдагажээ . тэд

заргач

ялгагч түшмэдэд очсонд за тануус юу

хийж явна? Гээд учрыг айлтгаваастүшмэдийн өгүүлсэн нь: Өөрснөө

яваад олоод ирвэл би шийтгээд өгье

гэжээ . Тэр

123

гурван далила эмгнийг эрж гарлаа .

Энэ үес Далила эгэн охин Зейнабд

өгүүлрүүн:

ай охин минь би яюж баахан хэрэг

тарьж яваад ирье гэхэд нь охин : ай

ээж минь ,

би чиний төлөө айж байна гэсэнд ,

Аяа охин шошийн хальс адил усанд

живэхгүйгалд боловч шатахгүй шүү гээд карц

шиэгчний хув цас сольж өмсөөп

ямар шүү

төвөг дэгдээе дээ гэж бодсоор алхаж

явтал нгэн айлын үүдэнд бөс дэвсэж

,

дэнлүү өлгөжээ . доор улс руу

дуудуулж хэц хэнгэрэг дэлдэж байв.

үүдэнд нэгэн

шивэгчин жаахан хүхэд үүрснийг

харваас : тэр хүүхэд мөнгө саатай

цамц, улаан

дээл , сувдан хүрээтэй тоорцон

өмсөж хүзүүнд эрдэнийн чулууншигтгээтэй

алтан чимэг зүүж хилэн нөмрөг

нөмөрчээ . Энэ бол Багдад балгадын

тэргүүн

худалдаачных бөгөөд охиноо эрдөгч

хурим хийж байсан хэрэг байжээ .

Тэдн йд

олон эмс дууин ирж эх, гэрийн

дотор с ндарн гүйж жаад хүү нь

хормойноос нь

чаргууцалдан тул нэгэн шивэгчин

эмийг дуудаж улс тартал энэ хүүг авч

бай гэсэнбйжээ . далила эмгэн тэр хүүхэд

тэвэрсэн шивэгчиэтэй ууллзаж,

танай хатагтай

өнөөдөр ямар баяр хийж байна вэ

гэсэнд охиноо гэрлүүлээ найр хийж

байна.

Олон дуу ид ирсэн гэхэд нь

“Шиэвэгчинээс энэ хүүг салгаж

авахаас илүү юмгүй

гэж бодоод, “Ай яасан муухай юмбэ”

гэж дуу алдан өврөөс нэг динар

зоосны

хэртэй зэс даруулга гаргаж “Май энэ

зоосыг аваад хатагтайдаа очиж хэл”, “Ум-

аль-Хайрт чамд баярлаж байна.

дараа цуглах өдөр охинтойгоо ирж

бэлэг сэлт

барина” гэж байна. гэж хэл

хэмээвээс тэр шивэгчин баахан

тэнэгдүү: “Ай эмгэн

минь энэ жаалыг яах билээ . Эхээ

үзвэл салахгүй” гэхэд нь чамайг

ороод иртэл би

авч байя гээд швэгчийнг оронгууп

гудамж ороож хүүгийн зүүлт чимэг,

гоё хувцас,тэргүүтнийг авч өвөрлөн “За байз энэ

жаалыг мянган динар зоосны

дэнчинд

тавъя” гэж бодов. Тэндээс Далиа

эмгэн, алт суьд зардаг еврей инжаан

дээр

орвол сагс дүүрэн сувд, эрдэнийн

чулуу тавиастай ажээ . “Энэ еврей

залилж ,

мянга динар зосны юм аьвч оронд

нь энэ жаалыг тавъя” гэж боджээ .

Тэр еврей

эмгэн хүүг хоёрыг хараап тэргүүн

худалдаачны жаал гэжтанив. Тэреврей мөнгө

ихтэй бас, их атаач тулл хажуугийн

худалдаачин юмаа зарвал тэр

зардаггүй ажээ .

Врей худалаачин эмгэнд : “За юу

авах вэ? гэхэд н эмгэн: чиевр?ей

дархан Азар

гэдэг мөн үү? Гэсэнп мөн гэжээ . Энэ

хүүгийн эгч, тэргүүн худалдаачин

охин гэлэх

болж өнөөдөр найр хийж байгаа

билээ. Хөлийн хос алтан шилбэвч ,

хо± алтан бугуйвч ,сэвдэн ээмэг хутга, бөгж авъя

гэж мянган динар зоосны эд аваад :

Би

явж тэдний сэтгэл таарах эсэхийг

асуугаад ирье . хэрэв таалбал

мөнгийш

авчирч өгье чи энэ жаалыг авч бай

хэмээсэнд еврей тэг тэг гэжээ .

Далила эмгэн

мөнөөхөн үнэт эдлэлүүдийг авч

гэртээ харсьанд Зейнаб охин: ай та

бас ямар

төвөг тарив? Гэсэнд эмгэн . тэргүүн

худалдаачны жаалыг авч алтныдэлгүүрт

мянгандинар зоосы юм аваад

жаалаар дэнчин тавьчихаад ирлээ

гэсэнд охин:

“”та одоодахин хотоор явж болохгүй

шүү” гэжээ . Эн эүес нөгөө шивэгчин

хатагтайд очиж, Ум –аль-Хайртанд

амгалан айлтгаж дараа охинтойгоо

ирж бэлэг

барина гэж байна гээд нөгөө хүү яав

гэхэд нв шивэгчин Хүү таныш харад

бас

зууралдах ыий гэж эмээгээдэмгэнтэй орхив. Бас энэ бэлгийг

дуучинд өгч байна

хэмээвээс тэд бэлгийг авч үзвээс муу

зэс даруулга байжээ . Рхатагтай

шивэгчнийг

загнаж: Муу завхуул амьтан чи гарч

хүүг хар хэээсэнд шивэгчин гүйн гарч

ирвээсм эмгэн ч алга хүхэд ч алга тул

нүүрээр газар унаж эхэр татан

уйлжээ .

Удалгүй тэрүүн худалдаачин ирж хүү

алга болсныг дуулаад гарч эрвээс хүү

ньмөнөөхөн еврей худалдаачнб гадна

нүцгэн зогсож байжээ . энэ миний

хүү мөн үү

124

гэхэд еврей мөнгэсэнд эуэг нь

туйлын явах гэсэнд еврей

хормойноос нь зуурсанд

“Юу болов” гэвэл еврей

худалдаачин хойр учраа чривал тэр

гурав: тэр эмгэн бол

луйварчин мөн . та хоёроос урьд бд

гурвыг хуураад явчихсан юм гэсэнд

тэргүүнхудалдаачин : харин тэр эмгэнтэй

дайралдах аваас хувцасаа нэхэж

авна биз дээ

гээд хүүгээ аваад харьсанд эх нь

туйлын их баярлажээ . Еврей

худалдаачин тэр

гурвын хойноос, тануус хаачих нь

вэ? гэсэнд бид эмгэнийг эрнэ гэхэд

нь би би

хамт явъя гээд та нарын дотор

эмгэнийг таних хүн бий юу гэхэд нт

би танина гэ

илжигний эзэн өгүүлжээ . Еврей

өгүүлрүүн: тус тусдаа явж магрибсчин масулын

тэнд уулзъя гэсэнд тэд тус тусдаа

салж явлаа . Энэ үес далила бас

будлиан

тархиаар гарч яютхл илжигттэй

дайралдаж хормойдон: Ай муу

золиг , хэдийнээс

ийм хэрэг түйвээдэг вэ? гэхэд нь

эмгэн “Чи юу болов” гээд “Миний

илжиг өгөөд

орхи!” гэхэд эмгэн өгүүлрүүн: Ай хүү

минь Аллахын нуудаг юмыг нууж яв.

Чи ганцөөрийн илжигийг нэхэж байна уу,

хүний юмсыг бас нэхэж байна уу?

гэсэнд би

ганц өөрийнхөө илжгийг нэхэж

байна гэхэд нь эмгэн : Би чамайг

зайлуул ядуу юм

гэж бодоод чиний илжгийг магриб

үсчинд орхив. Чи холхон зогос бай .

Би очоод

аятайыхан хэлээд аьаад өгье гээд

эмгэн үсчинд очиж гарыг нь үнэсээд

учиргүй

уйлсанд үсчин : Чи яав? Гэхэд эмгэн

өгүүлрүүн: тэр зогсож байгаа мнийхүү

юмаа, Салхинд цохиулан өвчинд

нэрвэгдэж ухаан нь баахан гаижг

сэжиг суужээ .

тэр явж ч байсан “Минийилжиг ”

сууж ч байсан “Миний илжиг” гэж

хашгирдаг

болжээ . нэгэн отчид үзүүлсэнд

ухаан нь жаахан гэм суужээ . хоёр

шүдийг суга

татаад хоёр санчиг дээр нь хошоод

төөнөж орхивол эдгэнэ гэсэн юм .

май энэдинар зоос ав! тэгээд “Нааш ир!

Илжиг чинь над байна” гэсэнд үсчин:

Зөв! Би

илжгий нь яг гарт нь бариулаад өгье

гэжээ . Тэр үсчин дархыбнхаа нэгйг

дуудаж,

“Хоёр хадас улайсгаж бай” гээд

илжигтийг дуудсанд эмгэн ч яваад

өгчээ . Үсчин ,

илжигэнд өгүүлрүүн: ай зайлуул

илжиг чинь манайд бий. Гайгүй би яг

гарт чинь

бариулаад өгье гээд нэгэн харанхуй

өрөөнд дагулан оруулаад гэнэтнударгаар

хүчьнй дэлссэнп дор нь хүлж хоёр

шүдий нь суга цохиж санчиг дээр нь

хошоод

төөнөж тавьжээ . илжигт босож: ай

магриб хүн чи, намайг юуны учир

ингэв гэхэв нь

үсчин : Чи салхинд цохиулсанаар

баахан элий бөалай болж боссон

ч”Миний

илжиг” суусан ч “Миний илжиг” гэж

хашгирдаг болсон гэж эх чинь саЯ

над яривгэсэнд “миний шүдийг сугалчны

залхаалтыг Аллах чамд үзүүлнэ дээ?”

гэж илжигт

хашгирсанд “Чиний эх саял ярьсан

даа” гээд бүх учрыг ярьж өгөхөд

илжигт үсчин

хояр ийнхүү ярилцан гарч ирэхийн

хооронд мэхт далиал эмгэн үсчний

дэлгүүүрт

орж байдаг юмы нь хамж хариад

лохиндоо энэ болсон явдлаа ярьжээ

. харин

нөгөө үсчин дэлгүүри хоосорсныбг

үзээд илжигтийг барьж аваа: Эхийгээолж ир!

гэсэнд цаадахи нь тэр бол миний

эхбиш , олон хүнийг луйвардаж ,

миний илжгийг

авчихсан луйварчин байгаа юм

гэжээ : гэтэл мөнөөхөн будагчин ,

еврей

худалдаачны хүү ирж шсчин хүн

өнөөх илжигтийг зуурсан байхыг

үзээд тануус

юу болов? хэмээцгээсэнд мөн ч

Данила эмжгэнд ёадуулсанаа

ярилцан цөмучраа олов. Магриб үсчин

дэлгүүррйг цоожилж тэдний хамт

зарга ялгагё

түшмэл дээр очиж, Бидний алдсан

эд хөрөнгийг олж аль! Гэсэнд

түшмэл : Энэ

хотод хичнээн тийм хүн байгааг

алийг тэр гэх билээ . тануусын дотор

үзвэл таних

хүн бий юу? гэсэнд Би танина

гагцхүү чи өөрийн дотно шадар

хүмүүсээр

бидэнд арван хүн гаргаж өгөгтүн!

гээд илжигт арван хүн дагуулангарсанд

нөгөөдүүл нь мөн дагаж явжээ . Тэд

хотыг тойрон самнаж явтад данила

эмгэн

125

дайралдсанд илжигт мөнөөхөн

түшмэлийн шадар хүмүсийн хамт

барьж аваад

түшмэлийн гадаа авчран түүний гарч

ирэхийгш хүлээж яджээ . Зарга

ялгагч

түшмэдийн шадар хүмүүс олон

хоног нойргүй хоносон тулзүүрмэглэж дараа нь

илужигт ба түүний нөхөд зүүрмэглэн

унтацгаав. Данила эмгэн унтагч

болон хэвтэж

байснаа сэм босож хатны нь өргөөн

ороод, хатагтайн гарыг үнэсээд

зарга ялгагч

түшмэл бий юу? гэсэнд Унтаж байна

. Яах гэсэн ююм? Гэхэд нь эмшэнг :

миний эр

нөхөр боолхудалддаг юм таван боол

худалдаж орхиороой гээд юманд

яваадөгсөн. зкарга ялгагч түшмэд өдөр

надтай уулзаад тэр т таван боолыг

мянга хоёр

зуун динар зоосоор авна . Аваад

ирээрэй гэсэн тул авчрав гэлээ . Тэр

түшмэл

мянган динар зоос бий бөгөөд

үүгээр боол худалдан авах юм шүү

гэж Ѕхнэртээ

хэлсэн байжээ .Ийм учир эхнэр нь

эмгэний үгийг сонсоод үнэмшижээ .

тэд чинь

хаанаб айна гэсэнд – ай хатагта

мЁнь танай ордны цонохон тушааунтаугааж

байгаа гэхэд нь цонхоор шагайж

харваас үсчин, худаолдаачин,

будагчин, илжигт,

еверй тавуул үнэхээр боолууд

маягтай атал тус бүр мянган динар

зоос хүрмээр

харагдсан тул түшмэдийн эхнэр

аьдрыг нээж мянган динар зоос

саргаж өгөөд “та

үүнийг аваад явж бай. Түшмэлийг

сэрэхээр хоёр зуун динарыг зоос авч

өгье. ”гэхэд нь эмгэн “нэгэн зуун динарыг

ячи уусаг домботой ундандаа яв,

үлдэх зууг

би хожим ирж авъя. өай хатагтай

минь намайг арын хаалгаар гарга

өгнө үү? ”

гэжээ .Эмгэн арын хаалгаар гарч

харьсанд охин Зейнаб : ай ээж та бас

юу хийгээд

ирэв гэсэнд “Ай охин минь би сая

гараад нөгөө илжигт ,, үсчин,

будагчин ,еврей ,

худалдаачны хүз тавыг боол болгон

заргя ялгагчийнд мянган динарзоосоор

худалдаачихаад ирлээ гэсэнд охин

Ай ээж, одоо болно. оло хавар

нэгэнтээ гэж

бий шүү гэжээ . Энэ үес зарга ялгагч

сэрсэнд эхнэр нь “Эмгэнээс чи таван

боол

худалдан авчан чинь сайн байна

гэсэнд ямар боол тэр вэ?” гэхэд нь

эхнэр нь “Чи

юунд надаас нууна вэ? Аллах

өршөөх аваас тэд чамшиг өндөр

албанд хүрнэ”гэсэнд “Ай Аллах би хэзээ ч боол

худалдаж аваагүй билээ . хэн хэлэв?

гЭж зарга

ялгагч асууваас эхнэр нь : мянган

хоёр зуун динар авна гэж чиний

ярилцсан

эмгэнээс дуулав гэсэнд тэгээд чи

мөнгийг өгсөн үү? Гэхэд нь эхнэр нь :

Өгсөн ,

тэрч байтугай би тэдгээр боолыг

нүдээр хараад тус бүрийн хувцас нь

мүнган

динар зоос болно гээж үзэв. Тэгээд

би харуулын даргыг явжжлумануулаад байна

гэжээ . Зарга ялгагёч очиж үзвэл

мөнөөхөн үсчин, будагчин,

худалдаачны

хүү,еврей илжигт тав байхбг хараад

харуулын даргаас Эмгэнээс мянган

динар

зоосоор явсан таван боол хаана

байна гэсэнд бид эмгэнийг бөарьж

ирсэн энэ

таван хүнээс өөр боол үзээгүй . Бид

цөм таг унтсаман хойгуур эмгэн сэм

босожхатагтай нарын өргөөнд орсон

байжээ . нэг шивэгчин ирж: Эмгэний

хамт ирсэн

таван хүн энэ мөн үү? Гэхэд нь мөн

гээд явуулсан гэсэнд зарга ялгагё

дуун

алдаж “Үүнээс илүү том хэрэг

бөайна гэж үү” гэсэнд нөгөө тав : Бид

алсан юмаа

чамаас л авна даа гэжээ Зарга ялгагч

: тэр эмгэнта нарыг надад мянган

Динар

зоосоор худалдасан даа гэхэд нь

мөнөөхөн тав “Аллахын ёсонд тиймёс байхгүй.

Бид эрх чөлөөт иргэд чамтай халифт

заргалдана” гэцгээсэнд зарга ялгагч

Та нар

л эмгэн манай гэрийгзааж

мэдүүлсэн . Тэгвэл та нарыбг хлөг

онгоцонд тус бүрийг

хоёр

зуун

динараар

зоосоор

худалданагэжээ .

тэр үеэс эмир ноён Хасан гэнэт

аянаас эгэж иртэл эхнэр нь нүцгэн

байхад учрыг

асууваас уг болсон хэргийг цөмий

ярьжээ . эмир ноён, “Үүнийг зарга

ялгагчаас

өөр хэн ч хариуцах ёсгүй” гэж

өгүүлээд түүнд очиж, “нэгэн эмгэн

хотоор тэнэж

126

улс амьтныг хууран эд хөрөнгийг авч

явахад чи хэрхэн зүгээр сууна . Энэбол

чиний хариуцах ажил . Би

эхнэрийнхээ хуцвасыг гагцхүү

чамаас л нэхнэ” гэжээ .

Тэгээд нөгөө таваас : “Та нар ямар

хэрэг хийсэн улс вэ? гэсэнд цөм

болсон

явдлыг ам амандаа ярьсанд Та

нарыг бас чаджээ“ гээд зарга

ялгагчид хандаж :

“Чи эдний юмыг юунд хорьж байгаа

билээ :” гэсэнд “Эд тэр мэгэнд

манайгэрийгзаасан тул тэр эмгэн эднийг манай

хатагтайд худалдачн надаас мянган

динар

зоос аваад яьвчихсан юм” гэжээ .

мөнөөхөн тав эимр ноён Хасанд

өгүүлрүүн:

“Энэ хэргийн талаар билний үнэнч

хүн бол эимр ноён та л мөн”

гэцгээсэнд

зарга ялгагё эмир ноёнд өгүүлрүүн:

‘Би тэр эмгнийг заавал барьж

эхнэрийн минь

юмыг олж өгнө . Та нарбн хэн нь тэр

мэгнэийг таних вэ? ’гэсэнд “Бидцөмөөрөө

танина. Бидэнд харуулбн арван

дарга гаргаж өгөгтүн. Бид яваад

бариад ирье”

гэцгээв. Зарга ялгагч тэдэнд арванг

хүн гаргаж өгсөнлд илжигт тушаан:

Намайг

даган явагтун би түүнийг цэнхэр

нүдээр* нь танина гэжээ .

тэндээс далиа эмгэнийг нэгэн

гудамжинв явж байхад н дайралдаж

зарга ялгагёид

хүргэж ирсэнд зага ялгагч : “Энэулсын юм хаана байна?” гэж

эмгэнээс асууваас :

“Би аваагүй , хараагүй” гэсэнд

шоронгийн харгалзагчийг дуудаж

“Энэ эмгэнийг

маргааоү болтол гянданд хий” гэв

“Үгүй би үүнийг шоронд хийхгүй ,

бас нэг хэрэг

төвөг тарьж хожим би төлөнөө

хэрэгт орох болно” гэхэдн нь зарга

ялгагч

мориндоо мордож мэгэнийг авч

мөнөөхөн арван хүнийг дагуулан

тигр мөрнийэрэгт очоод бамбарчнийг дуудаж

энэ эмгэнийг загалмайд үсээр нь

хүлж орхи гэжтушаагаад тэр арванг хүнээр

мануулаад хаоьж нтсан, хойгуур

нөгөө арван

манаа манёуурч , нойрондоо

дйилджээ . Энэ үес нүүдэлчин хоёр

араб хоорондоо

ярилцан нэг нь : Ай Аллах өршөөх

болтугай! Чи чинь хаахүрээд ирЅв ээ.

нөгөө нь

Багдад орж үзэв. Бас зөгий балтай

бялуу ид гэхийг өөр нэг арба

сонсоод заавал

Багдад орж зөгийн балтай бялуу

идэж үзье гэж боджээ . Энэ арабнасандаа

Багдад орж үзээгүй хүн байжээ Тэр

бээр мориндоо мордож “Бялуу идэх

сайхан

дээ! Араб хүнд нэр бий хор ч бий

заавал зөгийн балтай бялуу иднэ

дээ!” гэж

амандаа үглэн давхиж явтал далила

эмгэнд тулж “Энэ юу вэ? ” гэсэнд

эмгэн. Ай

араб хүн чи намайг аврагтүн гэхэд

нь Алах чамайг аврах буй. Чамайг

юуны учирэнд тэлэв? Гэсэнд Далила эмгэн

өгүүлрүүн: Нарийн боов хийдэг нэг

өвгөн над

дайсан болоод байнаа . Би боов

авахаар очоод нусөө хийсэн бялуу

дээр нь

үсэрч , тэр намайгхэрэг шүүх

түшмэлд тдэүүлсэнд тэр намайш энд

барьж хүлээд

маргааш арва жин зөгий балтай

бялуу авчирч өгөх бөгөөд хэрэв нэг

мөсөн

идэж чадвалд тавих , эс чадвал

хүлээтэй байлгана гэсэн билээ . Гэтэлби амттай

юм идэх дургүй юмаа гэхэдп нь

нөгөө араб дуу алдаж: Ай талын

арабын нэрийг

бодож би гагцхүү зөгийн балтай

бялуу идэх гэж ирсэн билээ . Тэгвэл

би цөмийг

нэг мөсөн идье гэж ирсэн билээ .

Тэгвжо би цөмийг нэгмөсөн идье

гэсэнд тэр

бялууг гагцхүү энэ модонд хүлээтэй

хүнд өгөх юм гэхэд нь нүүдэлчин

араыбхууртаж эмгэний хүлгшийг тайлсанд

эмгэн нөгөө хүнийг олронд хүлж

орхиоп

хувцсы нь өмсөуж , морийг унаж

хариад охин Зейнабийг асуухад ,б

аригдаж

хүлэгдэж байгаад нэг арабыг

орондто хүлээд ирлээ гэжээ

.Далилыг манаж хонсон

манаачуудын нэг нь сэ°ж бусдыгаа

сэрээхэд өгдөө болсон байжээ . Нэг

манаа “Ай

Далила аа!” гэж дуудсанп мөнөөхөн

араб “Ай би өөр боов идэхгүйгагцхүү зөгийн

балтай бялуу иднэ шүү “ гэхэд нь нэг

нт “Хүүе таминь энэ чинь нүүдэлчин

араб

байна гэсэнд нэг манаач : “Ай араы ,

далил эмгэн яасан бэ? гэвэл тэр

эмгэн

127

амттай юм идэхгүй тул тийм их

бялуу хэрхэн идэх билээ гэжээ .

Далиа эмгэн

тэр муу арабыг чадаж орондоо хүлж

явжээ гэдгийг тэд мэдээд “Одоояадаг

билээ?. Аллах тэнгэрийн гэсгээд үзэх

боллоо. Оргоцгоох уу яахав? гэж

ярилцан

байтал зарга ялгагч , мөнөөхөн

Далила эмгэнийг тайлаад ир!”гэсэнд

нүүдэлчин

араб “Ай би өөр боов идэхгүй бялуу

авчир!” гэж хашиграад харвал

Далила

эмгэний оронд нэгэн араб байх тул

“Энэ юу болов” гэсэнд: Ноёнтон

өршөөж үз.Бид лгт цурам хийгээгүй билээ .

далила эмгэн загалмайд хүлээтэй

бий гэж

бодсоор өглөө болсон хойно харвал

энэ араб хүлээтэй байлаа гэжээ .

Зарга

ялгагчы: Нэгэнт тэр эмгэн тануусыг

мэхэлсэн болохоор Аллах та нарыг

өршөөнө

гээд нүүднлчин арабйн хүлгийг

тайлбаас тэр араб : Хувцас ба

морийг -эхсэнд

заргая ялгагёч : Чи тэгвэл юунлд

хүлээсийг нь тайлсан юм бэ? гэсэндби түүний

тийм луйварчин гэж хэрхэн мэдэх

билээ . мөнөөхөн цугларсан улс цөм

зарга

ялгагчаас юмаа нэхэж “Ай чи бидний

алсдан юмыг олж аль. Одоо чамайг

халифт

мэдүүлнэ гэцгээв. Удалгүй талын

араб таван хүний хамт Халифын

ордонд

бараалхаж, “Бид гомдол мэдүүлж

явнаа гэцгээв . халиф .: “хэн та нарыг

гомдоов?” гэсэнд тэр дор бүзрдээтохиоолдсон явдлыг нэг нэггүй ярьж,

зарга

ялгагч түшмэл өгүүлрүүн: Ай үнэн

сүсэгтний х хаан, тэр эмгэн намайг

боловч

хуурч, эрх чөлөөт иргэд энэ тавыг

над мянган динар зоосоор

худалдаад явжээ

гэхэд н халиф : “та бүхний алдсан

юмыг олж өгнө. зарга ялгагч , чи, тэр

эмгэнийг

барьж ир! ” гэж тушаав. Зарга ялгагё

толго сэгсэрч өгүүлрүүн: Би түүнийгзагалмайд хүлж орхисонд энэ

нүүдлийн арабйыг оондоо хүлж

орхисонд , морь

хувцсыг авч алга болжээ . тийм мэхт

хүнийг би яахин барьж ирэх билээ

хэмээсэнд

чамаас өөр хэн барьж ирэх билээ

гэхэд Ахмед-ад-данаф тушаагтүн.

Тэр сар бүр

мянган динар коосны харамж юуны

тулд авдаш юм бэ, түний харъяат

дөчин

нэгэн хүн тус бүр нижгээд зуун

динар юуны тулд өгдөг билээ гэсэндХалиф

хаан Ахмед-ад-Данафийг д дуудаж ,

чи тэр мэгнийг олж иэгтүн гэсэнд заа

гэжээ .

Ахмед-ад-Данаф дөчин нэгэн

цэргийн хуаранд ирж эмгэнийг

хэрхэн олж барих

тухай зөвлөлдөн яриваас Али

Жамаль нэрт нэг нь , ай Ахмед-ад-

Данаф чи Хасан

Шусманаас юунд асуув ? тэр тийм

сүрхий хүн юм уу? гэсэнд Хасан

Шуман : АйАли Жамаль чи намайг доромжлов .

Би энэ удаа Іа нартай нөхөрлөхгүй

гэд уурлан

явжээ . Ахмед-ад-Данаф өгүүрлүүн:

За одоо дарга бүрий арва арван хүн

авч

далила мэгэнийг эрцгээе гэсэнд

уулзах газраа болзон тал тал тийш

тарж

явцгаав. Халифын зарлигаар

АхмедДанаф мэхт далила эмгэнийг

эрж гарав гэсэн

сураг хотоор тарсанд Зейнаб охни :

Ай ээж ээ, Чи тийм сүрхий юм болДанафыг

дөчин нэгэн эрийн хамт чадаж

орхиоч! Гэхэд нь ай охин минь , би

хасан шуманаас

өөр хэнээс ч айхгүй гэсэнд ай ээж ээ!

Би чамд тэр дөчин нэгэн эрийн

хувцсыг

мулзлаад өгье гэжээ . Зейнба охин

хувцсалан худалдагч хүн дээр очиж

амрыг

эрэн нэгэн динар зоос гарган өгч ,

энэ өрөөгөө нэг өдөр хэрэглүүлнэ үү

гээдтүлхүүрийг авч, мөнөөхөн илжигтний

илжгээр гэрээс хивс дэвсэж олон

ширээ

зааж дарс тавиад нүүрэн талын

үүдэнд гарч зогшсоод Али Жамаль

хэдэн эр

дагуулан гарч ирэхэд Зейнаб очиж

гары нь үнэсвээсм гоё залуу хүүхнийг

хараад дур нь хүрч: Чи вцу хүснэ вэ?

гэхэд залуу хүүхэн : Чи Ахмед –ад-

Данаф

мөн үү? Гэсэнд биш , гэвч тэдний нэг

хэсэш явж байна . Миний нэрийг

АлиЖамаль гэдэг гэхэд ньЗейнаб : Чи

хаана хүрнэ? Гэсэнд : Бид олон

хүнийг мэхлэн

авсан нэг эгэнийг эрж явна . Чамайг

хэн гэдэг вэ? Ямар ажил эрхэлдэг

ыбэ?

128

Гэхэд нь “Миний эцэг масулд дарс

худалддаг хүн байлаа . Одоо нэгэнт

нас барж

их мөнгө хөрөнгө үлдээсэнг юмсан,

хрэг шүүхээс айс энэ хотнооо ирэв.

Өмгөөлөн хамгаалах сайн хүнсурваас Ахмед данаф гэж сайн хүн

бий гэж

дуулав гэхэд нь Али Жамалийн

цэргүүд : Чи өнөөдрийн дотор

түүний ивгээлд орж

чадна гэсэнд Зейнаб: Ай тануус түр

боловч саатан орж цай уу гэжээ .

Зейнаб

тэднийг дагуулан орж хоол өгөхийн

зуур согтууруулан эм хольж ухаан

алдулаад

хуцсыг тайчин аваад хойо хойноос

нь ирэгсдийг нэг адил гүйцэтгэжээ .

Ахмедданаф , далила эмгэнийг эрж цөхрөн

явж байтал Зейнаб хүүхэн

дайралдаж

гарыг үнэсэн : Чи Ахмед данаф гэдэг

мөн үү? Гэхэд нь мөн , юү гээв?

гэсэнп би

Масулаас ирсэн харь газрын хүн

бүлээ . Дарс нэрж зардаг эцэг минь

насан өөд

бол над их мөнгө хөрөнгө үлдэсэн

бөгөөд т тэндхийн хэрэг шүүгчдээс

айж , энэ

газар ирээд дарсны газар гаргаж

зарга ялгагч түшмэд албан татварноогдуулав.

Би чамаар өмгөөлүүлэхийг хүснэ .

түүнд хураалгах татварыг чамд өгч

байвал

дээир байна гэхэд ланаф татварыг

битгий төлсүгэй гэхэд нь , ай сайн

хүн орж

цай

уугтун

гэжээ .

Ахмед данаф орж дарс уусаар

согтон унсанд ухаан алдцуулах эмнэмж өгөөд

хувцсыг тайчин авч цөмийн хувцсыг

бөөгнөрүүлэн илжигтийн илжиг,

нүүдэлчин

арабын

моринд

ачиж

явахдаа , Али

Жамалийн сэрээжээ .

Али Жамаль нүдийг нээвэл нүцгэн

хэвтэх бөгөөд Ахмед Данаф түүний

хүүүмсцөм ухаан аллдсан байх тул согтууг

гарөгах эм хэрэглэн цөмийг

сэргээвээс Ахмед

данаф өгүүлрүүн: ай таминь ву бож

байна вэ? Эмгэнийг урхидан барих

гэд

өөрснөө урхинд оржээ . Хасан

шуман үзвэл аягүй юм болжээ. За

яаха харанхуй

болохыг хүлээж багаад явахаас даа

гэжээ . Хасан шуман хуаранд ирж

манаачаас

“Энэ цлс хаачив” гэтэл гаднаас тэд

цөм нүцгэн орж ирэхийг хасаншуман хараад

шүлэглэсэн нь: Анх гарахаа хүэ

болгон адил хийгийг санадаг билээ .

Адаг сүүлд нь

ямар болоход хамаг ялгаа оршино

Олон хүнмй дундаас эрэлхгий нь

олно

хэмээгч Одон гаригийн пунпаас

гэрэлтэйгий эь олох лугаа адил буюу

Гээд

тануусыг хэн ингэж дамшиглав?

Гэсэнд бид нэг эгэнийг олж барих

гэж яваад нгэнгоё хүүхэн нүцэглүүлэв гэхэюд нь

хасан: тэр хүүхэн сайхан чадаж

байгаа биз дээ!

гэжээ . ай Хасан чи түүнийг таних уу?

гэсэнд би аль алий нь танина чи

одоо

халифт юу эж хэлэх бэ? гээд үг зааж

хэрэв халиф чамаас: Чи яагаад

эмгэнийг эс

бартив гэвэл би түүнийг танихгүй

учир эс олов. Ай халиф Хасан

шуманаар

бариулна уу гээрэй . Халиф

зөвшөөрвөл би явж ож ирнэ.Маргааш өглөө нь

Ахмед Данаф Халифт бараалхаж

өлмийд нь сөгдөж : ай Данаф чи

эмгэнийг

авчрав уу? гэхэд нь шмлээ шөргөөв*

“Яагаад” гэхэд нь би түүнийг

танихгүй .

Харин энэ Хасан Шуман таних

бөгөөд түүний өгүүлэх нь далила

эмгэн ,

охинтойгоо хоёул хүний юманд

шунасандаа тйинхүү улс амьтны

дамшиглажбагаа биш, уран арга мэхтэйгээ

илрүүлэн мэдэгдэж нас барсан

өвгөнийхөө шан

харамжийг хэвээр авах , охиндоо

мөн төдий үзэргийн шанг харамж

олохын

үүднээс тийнхүү үйлдэж байна гэв

эгжээ . Хасан өгүүлрүүн: Далила

эмгэнийг

аваад ирвэл алахгүй гэж ам өгөгтүн

гэсэнд халифт: Эмгэн хэрэв хүний

юмсыг

буцаан өгвөл хасан чиний гуйснаар

болсугай гэхэд нь хасан тэгвэлөршөөлийн

алчуур өгөгтүн гэжээ . Хасан

халифаас өршөөлийн алчуур авч

далилынд очиж

зейнаб охиноос: “Эх чинь байна уу?

гээд хүнээс авсан юмаа буцааж өг!

Хоёулаа

халифт бараалхая гэж хэлэгтүн ! Би

Халифаас өршөөлийн алчуур авчрав.

Хэрэв

129

сайн мөрөөр явахгүй бол өөртөө

гомдоорой гэсэнд далила эмгэналчуурыг авч

мөрөн дээгүүр тохоод бусдын юмыг

илжигт морь хоёр ачив. Хасан:

миний дарга

хийгээп түүний харъяа хүмүүсийн

хувцас б айж байг! гэсэнд эмгэн : Би

тэдний

хувцсыг тайлж аваагүйсэн билээ

гэхэд гэхэд нь Хасан : тэр үнэн . гэвч

охин чиний

тусын тулд үйлдсэн хэрэг даруй мөн

гэжээ . Тэндээс хасан шуман

эмгэнийг авхалифт очвоос халиф, эмгнэий цусы

нь холигтун хэмээвээс эмгэн: Ай

шцуман

минь аварч үзээрэй гэсэнд хасан

Халифын гарыг үнэсэж , чи энэ

эмгэнд өршөөл

хайрлсана билээ гэжээ . Халиф

эмгэнийг дуудаж “Чиний нэр хэн бэ?

” гэсэнд

“Миний нэр далила” гэхэд нь чи

үнэхээо их мэхт хүн даруй мөн

байна. Чи юуны

учир өдий олон уда хэрэг тарьж

биднийг боловч зүгээр суулгахгүйбайна гэсэнпи

эмгэн: Би хүний юманд шунасандаа

эдгээрийг үйлдсэн хэрэг огт бус,

Багдад

Ахмед данафийн үйлдсэн хэрэг ,

хасан шуманы үйлдсэн хэргийг

дуулаад “Би эдний

адил болъё” гэж бодсон юм . Би

авсан юмаа цугЁй нь эгүүлэн өгөв

гэжээ . Илжигт

босож хэлсэн нь: Энэ эмгэн миний

илжгийЈ аваад зогссонгүй . Магриб

үсчнийдоруулж , миний хоёр шүзийг суга

татуул¦ , хоёр санчгийг төөнөв гэсэнд

халиф:

Илжигт ба будагчин нэжгээд зуун

динар зоос өгсөнд тэр баярлан

явжээ .

Нүүдэлчин араб хувцас ба морийг

авч зөгийн баотай бялуу идэх гэж

дахин

Багадад яасан ч ирэхгүй гээд явжээ .

Тэдний явсан хойно Халиф : Ай

Далила

эмгэн чи надаас юу хүснэм? Гэсэн

эмгэн : миний эцэг чиний бичигзахиаг эрхлэн

би чиний шуудангийн тагтааг

тэжээдэг бүлгээ . Миний эр нөхөл

Багдад хотын

дарга байсан юм . Би эх нөрхийн

миний охин эцгийн оронд шан

харамжийг авч

байхыг хүснэм гэсэнд Халиф ёсоор

болгосны эцэст эмгэн би ба танай

худалдаачны харшийн хаалгач

болохыг хүснэ гэжээ Халиф гурван

байшин бүхий

нэгэн харш бариулж Сулейманхааны үеийн дөчин боол , дөчин

нохойд хүзүүвч

хийж тэнд байлгадаг бөгөөд нэгэн

тогооч боол, тэдгээр боол хийгээд

нохдыг

махан хоолоор тэжээдэг ажээ .

Халиф: Ай далила эмгэн чамайг

харшийн сахиул

ы болгов. тэндээс юм алга болбол

чамаас нэхнэ шүү гэсэнд эмгэн

зөвшөөрч

гагцхүү харшийн их хаалганы дээд

давхарт миний охиныг суулгаж

өгөөрэй . тэнднэгэн жижиг, талбар буй тул тагтаа

тэжээхэд их зохицтой юм гэжээ

.Халиф

ёсоор §өвшөөрсөн тул охин нь

харшийн хаалганы дээд давхарт

юмаа зөөж оров.

Далила эмгэн бичиг хүргэдэг дөчин

тагтаа авч таэжээв. Харин ‡ейнаб

охин

мөнөөхөн дөичн цэргийн хийгээд

Ахмед данафийн хувцсыг тэр

байрандаа

өлгөжээ . Далила эмгэн дөчин

боолын дарга бож, харшийн гадааорогноод өдөр

болгон халифын яамлах хуралд суух

болж аль оронд тагтаагаар бичиг

хүргүүлэх

зарлигийг хүлээсээо өдрийг бардаг

байжээ . Энэ үеэс өдөр нь харшийн

дөчин

боол харах бөгөөд шөнө нь дөчин

нохой тавьж мануулна. Багдад

балгадын

мэхт эмгэн Далила эмгэн гэж ийм

хүн байсан ажээ .

**********

Бас Мисирийн Али-аз-Зейбак нэртэй

нэгэн уран

аргат хүн Киар балгадад суух бүлгээ

Бас хүү Мисирийн Салах нэртэй хүн

яамлах хурдын дарга бүлгээ . Салах

дөчин шадар дотно хүнтэй бөгөөд

Али

Зейбакийг урнаар барих гэтэл Али

мөнгөн ус мэт бултах тул Киарын

“мөнгөн ус”

хочтой болжээ . Нэг өдөр аргат Али

хуаранд сууж байтал сэгэл тавгүйбол уруу

царайлан байхад хуарангийн дарга:

Ай Али чи юунд уруу царай

барайлган

уйтгарлан суунам. Киар балгадын

зээлийн газраар нэг удаа я яваад

ирвээс

сэтгэл чинь уужран биш үү гэхэд нь

Али Киар хотор баахантэнэтэл улам

гуниг

130

төржээ . Нэгэндарсны дэлгүүрийн

дэргэдүүр гарахдаа “Энд орж дарсууя” гэж

бодоод ортол долоон үе хүн зээглэн

суусан байжээ . Али –Ай дарс

худаодагч , би

ердөө ганцаар сууж уухыг хүснэ

гэсэнд нэг өрөөн оруулж баахан

дарс өгсөнд

ихэд согтууран тэдээс гарч, улаан

гудамжнаа хүртэл хүн болгон эмээж

зам

тавьж өгөх ажээ . Харваас нэгэн

усчин домбоор хүмүүст ус өгч “аяа,

аллах!үзэмнээс амтат ундаагүй , амрагаас

илүү дотногүй , хүндэт сууда«д

гагцхүү

ухаантан суудаг билээ! ” гэж

хашиг°ан байлаа . Али очиж “унд

ууч” гэсэнд

домботой ус өгвөөс газарт асгав.

„ахиад “унд ууя” гэхэд нь Чи уувал

уутугай,

эсвэл би явлаа” гэсэнд усчин домбо

дүүрэн унд өгснийы цөмийг уугаад

нэгэн

динар зоос өгсөнд усчин сүрхий

харж, “Дорд хүн бусдад дээд хүнболно гэсэнд

Али усчныг заамдан авч сайхан хутга

сугалан далайваас Эрэлхэгээр чанга

атга

чинжаалаа , энэ ертөнцийн хэнээс ч

Эрхэм чи бүү ай, харин эзэн дээдэс л

аюултай Үйлийн үргүй гутамшгийг

хол таягдан хаягтун!Үнэнийг тунгаах

хараагүй

бол зууны хүн элээхгүй ажаам!”

гэж шүлэгт бадагтай туйлын адиол

ажээ .Али өгүүлрүн: “Чи битгий тэнэг юм

яриад бай ! Чиний нэг хөхүүр ундаан

хэдий

үнэтэй гэхэд хоёр улаан зоосноос үл

хэтрэнэ . миний газарт асгасан энэ

нийлээд

нэг яндаа болох байх! Тэгэхд би

чамд нэг алтан динар зоос өгсөөр

байхад

намайг юуны учир доромжлов?

Надаас илүү эрхэм баатарлаг хүнийг

чи үзсэн үү?

Гэсэнд “Чамаас эрхэм баатарлаг

хүнийг үзсээн . Эм хүн нойшидхүүхэд төрүүлэх

боловч тийм эрхэм баатарлаг хүнийг

энэ ертөнцөд олоход ыбэрх бизээ”

хэмээвээсНадаас тийм эрэлхэг

баатарлаг хүнийЈ чи үзэв үүе гэж

усчин өгүүлрүүн:

“над нэг гайхалтай явда«

тохиолдсон хэмээн мэдтүгэй! Миний

эцэг эрт дээрүеэс

Киар балгадад балга балгаар ундаа

зардаг хүн билээ . Насан ыббарахын

өмнө

над таван тэмэ, нэг луус , жижигдэлгүүр байшин үлдээжээ . Ядуу хүн

хэзээ ч

сэтгэл ханах гэж байдаггүй билээ .

Би хата* орж мөргөл эргэл хийхээр

шийдэж

тэмээн хөсөг цуглуулж хүнээс

мөнгшө зээлсээр арай хэмээн таван

зуун ¤инар

зоос болгов. Хажта ороод хамаг

мөнгөө бараад , Киарт эгэж очвоос

улс өр нэхэж

шоронд хийлгэх нь магад гэж эмээн

тэндээс сирийн аянчин дагаж Хлеббалгадаар дайран Багдадад ирлээ .

Багдадын өвгөн усчныг сураглан

очиж

“тэнгэрийн судраас уншвал , надаас

миний ыбайдлыг асууж мэдээд

намайг

дагуулан аваачиж хөхүүр тэргүүтэн

өгч би Аллах тэнгэрийн хаалгыг

алхаж эл

хотын дотуур тэнэх боллоо . Нэг

хүнд домботой ундаа өгвөөс, “”Би

өглөөнөөс

хойш юу ч идээгүй тул хэрхэн ундаа

уух билээ гээд усчин чи явж бай! Биурдаар

идэх юм олж ирээд дараа нь унд

уумз гэлээ . Бас нэг өөр хүн дээр

очвоос : Аяа

Аллах , над ус хэрэггүй гэлээ . ингэж

үд болтол над хүн шиг эс хүртээх тул

“”Энэ

Багдад балгадад дэмий ирлээ гэж

боддог байжээ . гэнэт зарим нь

тоорцогтой ,

зарим нь толгойхн цагаан ороолттой

эсгий хүрэм өмссөн хоёр эгнээ олон

сайханэр явж буйг хараад энэ хэний бараа

бологдёид вэ? гэж нэг хүнээс

асууваас

Ахмед –ад-Данафын бараа

болгогчид гэж тэрхүн хариулаад тэ

бол Багдад хотын

дарга болоод хуурай замын

харуулыг хариуцдаг . Халиф түүнд

сар бүр мянган

дина зоос шан харамж өгөх бөгөөдд

дотно шадар эрчүүдэд сар бүр зуун

динарбн

харамж олгоно Јэлээ . Тэгтэл Ахмд

Данаф биеэр ирж “унд ууна” гэхэднь хийж

өгвөл газарт гурвантаа асгаад дөрөв

дэх домботойг чиний адил амсаад :

Чи

хаанахын хүн б? Гэхэд нь би “Киар

балгадын” гэтэл, Аллах тэнгэр Киар

балгадыг ,

түүний арп иргэдийг тэтгэх болтугай!

Чи ямар учир шалтгаанаар энэ хотод

ирэв?

131

Гэхэд нь би намтар түүхээ ярьж

өрөнд ороод энд ирэв гэвэл , намайгерөөж тавин

динар зоос хайрлаад “Аллахыг

санаж энэхүнд өгөг хайрлагтун” гэж

бусаддаа

хэлбэл тэд цөм нижгээд динар зоос

хайрласан бөгөөд Ахмед данаф “ай

өвгөн чи

Багдадад байх цагтаа бидэнтэй ойр

баж унд, өгч багаарай” гэсэн билээ .

Түүнээс

хойш тэд нар хишиг хайрласаар нэг

удаа тоолж үзвэл мянган динар зоос

болсонтул “Одоо төрсөн нутагтаа харихад

болов” гэж бодоод тэднүүсийн

хуаранд очиж,

Ахмед Данафийн гарыг үнэсвэл чи

юу хүснэ ? гэхэд нт би – Би нутаг

явах

санаатай байна гээд: Элдэв

горилоор харь оронд зорчсон

хүнийг Элсээр барьсан

орд харштай зүйрлэвээс зохилтой

Тэр барилгын салхин нэг л мэдэхд

нураана

Тэр цагт гийчийн буцах санаа

шулуудах бүлгээ.Гэж хоёр бадагшүлэг хэлээд,

Киар орох аянчин дагаж гэр

орондоо харихын хүсэв гэхэд минь ,

Ахмед данац

“ай чи Киарт оршин суугчидыг таних

уу? Бид чамаар захиа явуулна” гээд

нэг

захи өгч энэ захидлыг Киарын А«и

Зейбак гэгч хүнд хүргэж өгөөд “Дарга

чинь

чинийамрыг эрж байна билээ . Тэр

одоо халифын дэргэд албан хааж

байгаа” гэжхэлээрэй гэсэн юм . тэндээс би Киар

балЈададын ирж өр ширээ дараад

дахиад

усчин болсон атал мөнөөхөн киарын

Али зейбак гэгчийн хуаранг үл мэдэх

тул

захиаг одоо хүртэл хүргэж чадсангүй

гэсэнд Али Зейбак “Ай өвгөн сэтгэл

битгий

зовогтун Киарын Али Зейбак гэгч би

биеэр байна. Б Ахмед данафийн

анхны сайн

эрийн нэг билээ . Алив тэр захиаг !

гээд захиаг авч унштал:Сарангуаүзэсгэлэн

гоогийн тухай чамдаа би Салхиар

хүлэглэн нисэх хууласнаа бичлээ .

Гэнэхэн

тачъяалаараа бол би нисэн одох

билээ . Гэтэл даль жигүүр минь

хугархай хойно

би хэрхэх билээ . гэж шүлэглээд :

Ахмед Данаф дага чинь эртний сайн

эр Киарын

Али Зейбак чиний амраг эрж байна .

Би Мисир газрын Салах-ад-дин

хэмээннэгэн хүнийг дамшиглан тарчилгаж

амьдаар булшлаад түүний харъяа

Али

Жамаль тэргүүтэн сайн эрсийг

талдаа аваад Багдад балгадын дарга

болов.

Урьд ярилцсан ам ёсоор чи нааш

ирнэ үү. Багдад балгад хүрч ирээд

сайн эр

болохоо үзүүлж чадваас халифын

албанд орж шан харамж авахын

дээр чамдп

бас хуаран өгнө . Үүний тул ёслов

гэжээ Али Зейбак захиаг уншижарван динар

зос өгч хуаранд ирж өөрсдийн сайн

эрсэд эл учрыг мэдэгдэн “”тануус

бие биеийг

мэдэж байгтун гэж захиад нөрөгийн

дотуур баатрбн хөө хучг өмсөж

хорин

дөрвөн тохой урт жадны үзүүрт

хийдэг хануур хутга хуйд хийж аваад

их замд

гарахаар зэхэхэд нь нөгөөдүүл нь

“Бидний сан хөмрөг хоосон атал чи

ийнхүүорхин явах болов уу? гэхэд нь “Би

Сири газар хүсрэн цагт та нарт

хүрэлцэхүйц

юм явуулнам” гээд гарч одлоо . Али

явсаар нэгэн аянчинг гүйцэж

ажиглаваас нэг

даргатай дөчин худалдаачин явж,

тэд өөрсдий нь ачааг аминчлан

ачиж, гагцхүү

жингийн даамал ачаа газарт хэвээр

хэвтэх ажээ . Энэ хүнийг ажиглавал

Сири

газрын хүн байлаа . тэр хүн ачаа

ачааллахад туслаач гэж луус туугчхүнийг

гуйхад нөгөөх нь урдаас нь уурлан

харааж б айх сонсогдов. Али Зейбак

“гагцхүүү

энэ хүнтэй аян нийлбэл сайнса” гэж

бодоод очиж амрыг эрэн хөвгүүний

залуу

сайхан царайг ажиглан хариу

мэндлэв. Али: Ай өвгөн ах аа, та

ганцаар дөчин

луус ачаа бараатай атал яагаад

туслах хүн жс дагуулна вэ? гэсэнд -

Ай хүү миньхоёр залуу эрийг хөлслөн хувцаслаж,

тус бүрд хоршоод зуун динар

өвөтрлүүлсэн

атал энэ сум хүртэл овоо явснаа

эцэст оргон оджээ ” гэхэд нь “тануус

аль орж

явна?” гэвээс хлеб орно гэсэнд Али-

би чамд туслана гэжээ. Тэд ачаалан

цааш

хөдөлж , худадаачдын дарга мөн

луус унаж хөдлөв. Сири даамал Алид

иа л

132дотно болов. шөнө болж аянчин

буудаллаад хоол ундыг идэж,

унтацгаахад Али

унтагч ыболон хэвтэж ыббайгаад

Сири хүн хажууга р нь орж хэвтмэгц

сэм босож

худалддаачны майхны аманд сууж,

нөгөө Сири хүн Алийг эргэж тэврэх

гэхэд нь

алга байсанд энэ хөвгүүн

худалдаачдын нэртэй бас ярилцаж

амжжээ . маргааш

бүр майхандаа хорьж авна гэж

бодож гэнэ. Али худалдаачдынмайхны аманд

үүр гэгээртэл суугаад сая сири хүний

хажуугаар орж хэвтэхэд даамал

сэрж “Чи

хаачаад ирэв?” гэвэл маргаашү

хаяад явчихдаг болов уу гэж санажээ

. Али ингэж

залилсаар яваад нэгэн агуй бүхий

газар ойртон иржээ . тэр агуйд нэг

арсдан

байдпаг бөгөөп аянчингууд түүгээр

гарахдаа сугала хийж хэн таарсныг

арсландхаяж

өгөөд

гардаш

байна.

Энэ удаа худалдаачны даргад

сугалаа таарч , арсланч хөндөлцан

хэнийш хаяж

өгөхийг харж байв. Худалдаачны

дарга ихэд гаслан : Ай Аллах аз

жаргалын минь

хууран авчээ . даамал чи Багдад

ороод миний ачааг хүүд минь хргэжөгөөрэй

гэхэд нь Али : энэ ямар учиртай юм

бэе гэсэнд жингийн даамал Али

хөвгүүнд

учрыг ярьж өгсөнд Али: Ай тануус

талын муурнаас юунд ийнхүү зугтана

вэ? та

нарыг харж байхад би алаад өгье

гэсэнд худалдаачны дарга: хэрэв чи

арслан

албал чинь мянган динар коос өгнө

гэхэд нь бусад худалдаачин : Би

мөнгө өгнө,бич

бас

мөнгө

өгнө

гэцгээжээ .

Али нөмрөгийг тайлан ган болд хөө

хуяг , болд жад гарга арслангийн

урдаас

оёчиж хашгиртал арслан дайран

ирэхэд цохйы нь цөм хатгаж хоёр

хувааж

орхисонд жингийн даамал бахудалдаачид хөвгүүнээс ихэд айжээ .

али тэдний

сэтгэлийг тайтгаруулан застал

худалдаачны дарга Али Али

хөвгүүний духыг

үнэсэж мянган динар зоос өгвөл

бусад нв цөм хорин дтнэр өгснийг

мөнхүү

даргад хадгалуулав. Аянчид тэндээ

хоноолд маргааш нь Арлагийн агуй,

Нохойн

хөндий өнгөртөл нэгэн нүүдэлчний

араб зам хөндөлдөн зогсож цаана нь

тэромгийн нэг баг хүн харагдав. Тэд

аянчид руу дайрсанд худалдаачид

“Одоо

мөнгөө алджээ . гэж гаслан батал

Али хонхтой арьсан дээл өмсөу ,

хануур хутга

гаргаж түрүүндээ хнийлээд нэг

арабын морийг булаан мордож

“тануус юлдийг

сунган хүрч иэгтүн” гэж хашигран

биеийг чичрүүлэн хонхыг

хоржигнуулахад

омголон морин үргэж Али дайран

ороодмөнөөхөн арабйг ханууржадаар сүлэж

толгой нь өнхөрүүлэв. Нүүдэлчин

арабйн талынхан Али руу бөөнөөр

дайрваас

хбвгүүн “Их Аллах мэдтүгэй ” гэж

хашиграад ороод бусниулан зугтаав.

Тэгээд тэр

алагдсан арабйын толгойг жаднаа

өлгөн ирэхэд худалдаачин нар түүнд

бас их

хишиг хүртээж, тэд Багдад балгад

эсэн мэнд ороод хатгалуулсан

мөнгөө авчжингийн даамалд өгч, “За чи буцаж

Киар орохдоо миний хуаранг

сургалан

олоод хурангийн даргад энэ

мөнгийш өгөөрэй” гэжээ . Али

маргааш өглөө нь хот

орж Ахмед –Д нафийн хуаранг

сураглаваас хэн ч эс мэджээ .

Донсолгооны

талбайд очвол хэдэн хүүхэд тоглон

буйн дотор Ахмед аль-Лакит нэртэй

нэг жаал

байсан бөгөөд Али: Энэ хүүхдүүдээс

өөр тэднийг х хэлж өгөх хүн эс олдохбиз

гэж бодоод нэгэн дэлгүүрээс чихэр

авч хүүхдүүийг дуудсанд Ахмед –ад-

Лакит

бусдыг хөөж явуулаад “Чи яах нь вэ?

” гсэнд Али: над нэг хүүхэд байгаад

үхсэн

юм . Энэ шөнө тэр хүү маанв чихэр

нэхэж зүүдлээ дэлгүүрээс чихэр

авсан юм .

одоо танууст жаахан жаахан өгөхий

хүснэ гэхэд хэдэн чихэр дээр днар

зоставьж өгсөнд жаалхүү: “Ай газар

амьтан зайл! Намайг улсаас

асуугаарай” гэхэд

Али-Ай хүү миэь , гагцхүү аргат хүн

хөлс өгч, аргат хүн авдаг ёстой . Би

энэ

133

хотоор хэдэнтээ тойч Ахмед –ад-

данафын хуаранг сураглаваас

нэгээхэн ч хүн

зааж өгсөнгүй . хэрэв чи зааж өгвөл

энэ динар зоос ав гэсэнд за би

чиний урдгүйгээд байна. Яг данафийн

хуарангийн хаалга хүрэхээл би чулуу

өшиглэж

аваад хаалга руу чулуудна . тэр

хаалга гэж мэдтүгэй гэжээ . жаал хүү

явсаар тэр

хаалгын тушаа хүрээд чулуу авч

шидсэнээр Али мэдээд , нөгөө

жаалйыг шүүрэн

барьж өгсөн динар зоосоо буцааж

авах гээд дийлдсэнгүй тул, ай жаал

чи сүрхий

хурц сэргэлэн , баатар зоригтой

хөвгүүн байна . Би Аллахынөршөөлөөр халифын

албанд

орвол

чамайш

хажуудаа

авна

цгэжээ .

тэнгдээм Киарын Али зейбак

хуарангийн хаалгыг дэлдсэнд Ахмед

Данаф Ай

манаачаа энэ Киарын АлиЗейбакийн дуу мөн байна . хаалгыг

тайлагтун! Гэжээ . Ал

орж ирэхэп Ахмед данаф жгтан

тосож ихэд баярлан тэвэрч,Али

түүний харъяа

дөчин хүнтэй мэндлээд Ахмед данаф

Алид гоё хувцас өмсгөөд өгүүлрүүн:

халиф

намайш дарга болгож маний дөчин

хүнийг хувцаслахад би чамд авч

тавьсан юм

бгэжээ . тэд Алийг хүндэт суудалд

суулгаж цөм хоол ирдэж , дарс

уусаар өглөөболгоод данаф өгүүлрүүн: Ай Али чи

Багдадаар ихтэнэсэн хэрэггүй, энэ

хуаранд

сууж байвад таарна гэсэнп Али:

Яагаад тэр билээ . Би цоожтой

суухын тулд энд

ирсэн үү? Тийм биш би зугаалахын

тул ирсэн билээ гэхэд нь хүү минь

Багдад

балгад бол Киартай адилгүй гэж

мэдтүгэй . Энэ газар их халиф залран

суух

бөгөөд аргатай улс олон хээр талд

ногоо ургахын адил тэдний аргазаль ургаж

байна гэжээ . Али тэр хуаранд гурав

хоноод Ахмед Данаф нэг өдөр: “Би

чамайг

Халифт ойр дотно болгож шан

харамж олгуулахыг хүснэ ” гэхэд нь

цагаа

болохоор тэгэрэй гэжээ . Али нэг

өдөр нэн их уйтгарлаад “Багдадаар

явж уйтгарыг

сэрргээе ” гэж бодоод гудамж хэсэн

явтал зээлийн газар хүрээд нэг газар

оржхоол идээд гараа угаахаар гартал

ган болд жад барьж эсгий хүрэм

нөмөрсөн

дөчин боол хёр хоёроороо цувран

хойноос нь мэхт далила эмгэн

луустай яьж

байхыг харжээ . Эмгэн болд

бөмбөлөгтэй алтан дуулга сайхан

хуяг тэргүүтнийг

эдэлжээ

.

Энэ нь далила эгэн халифын яалах

хурлаас харшид харьж явсан хэрэг.Бас

Киарын Али Зейбакийг харвал

Ахмед данафтай өндөр нам аль ч

тадаар туйлын

адилхан бөгөөд ганболд дуулга

тэргүүтэн өмссөн нь нүүрэндээ

галдтай,

нүдэндээ цогтой сайхан эр

харагджээ . Далила харьж охинтой

хоёул элсэн

самбарт хувь зохиолы н зурж үзвээс

иарын ӨАли Зейбак хэмээх хөвгүүн

байсанбөгөөд хойшдийн хувь заяа ь эмгэн,

охин хоёрын аль алинаас илүү

гялалзаж

байлаа . Ай ээж, чи элсэн самбарт

хэний заяаг зурав? Гэсэнд эмгэн

“Охин минь

өнөөдөр би Ахмед данафтай туйлын

адилхан нэг гол шиг залууг харав.

Ахмед

Данаф ыбол түүний сайн эрсийг

нүцэглэсний чинь мэдээд тэдний

өсгийг авах гэж

биднийг дамшиглавал яана гэж

айнам. Тэр, Ахмед данафийнхуаранд байдаг

бололтой гшэхэд нь тэгэд яахав дээ ,

чи түүний тухай дандаа бодох мэт

санагдана

гэжээ . Зейнаб хүүхэн хамгийн гоё

хувцсаа өмсөж хотоор явбаас харсан

үзсэн

хүн болгон сэтгэл татагдан гүйх тул

өнөө маргааш гэж ам өгч хуурсаар

зээлээс

зээл дамжин явтал Киарыг Алийг

олж хараад дэргэдүүр нь гарахдаа

мөрөөрнудран “Аллах ухаантай хүний амь

насыг вгээх болтугай Чи юутай

сайхан эр

билээ” гэхэд нь Али: “Чи хэн бэ?”

гэмэнд, би чиний ижил ганган

хүүхэн байна даа

гэхэд нь чи эр нөхөртэй юу ?

хэмээвээс эр нөхөртэй гээд над уу ,

чамд уу? гэсэнд

охин өгүүлрүүн: “БЁ худалдаачнй

хүүхэд , миний эр нөхөр бас

худалдаачин билээ

134. Би өнөөдрийн өдрийг хүртэл гэрээс

огт гарч үзээгүй бөгөөд сая хоол

хийгээд

идэх гэтэл дургүй хүрээд гартал

чамайш хараад чамд дурлаж сэтгэл

минь ихэд

хөдлөв. Чи надтай хамт жаахан хоол

идэж миний сэтгэлийг амрааж өгнө

үү?

гэсэнд : Хүн урьж байхад очилгүй

яахав гэлээ . Зейнаб охин хөвгүүнийг

дагуулан

олон гулдамж өнгөрювөөс Али

дотроо : Чи харь газрын хүн аталингэж явж болно

уу? харийн хүнийг төөрүүлэн

мэхлэхэд хялбар гэж үг бадаг . Энэ

хүүхнийг өөрөөс

зайлуулбал дээр! ” гэж бодоод нэг

динар зкоос барьж “дараа нэгэн

өдөр уулзъя!”

гэсэнд охин Ай Аллах тэнгэро

мэдтүгэй. Би заавал өнөөдөр чам

лугаа уулзана.

Би чамд нөхрийн хувиар туслана

гэсэнд Али арга буюу дагаж явтал

нэг томгулдан хаалганаа ирж, цоожийг

тайлагтун ! гэхэд нь Али “Түлхүүрийг

хаана байна

гэсэнд охин : Би түлхүүрийг гээжээ

гэхэд нь Али өгүүлрүүн: Аливаа

цоожыг

түлхүүргүй онгойлгосон хүнийг гэмт

хэрэгтэн гэж шүүхэд өгдөг билээ . Би

түлхүүргүй хэрхэн нээнэ гэвэл охин

нүүрийн бүтээлгийг авбаас царай

маш

үзэсгэлэн гоо тул Али мянгантаа

санаа алдан харж байтал Зейнаб

охин мөнөөхөннүүрийн бүттээлгийг цоожин дээр

тавьж муса эхийн нэрийг дурдваас

цоож нээгдэн

тэр хоёр дотогшоо ороход ган Ўолд

сэлэм тэргүүтэн харагдаж авай

.Зейнаб

нүүрийн бүтээлгийг АВЧ ХАЯАД

Алитай зэрэгцэн суутал Али :

“Аллахын буянгаа°

олсон хишигийг хүртэх хэрэгтэй” гэж

бодоод охинд наалдан үнэсэх гэсэнд

уруулыг гараар таглан “дур хүслийг

шөнө хангадаг билээ .” гэжээ .

Зейнаб ширээзасаж хоол унд, дарс тавьсанд хоёул

цадтал ууж идээд охин хувгаас ус

татаж

домботой авчирч хоёул нүүр гараа

угаатал Зейнаб охин хэнхдэг

цээжи©г урж

өгүүлрүүн: Миний эр нөхөр таван

зуун динарын үнэтэй бадмаараг

шигтгээ бүхий

бөгж авч өгсөн билээ . тэр бөгж

баахан холхидог байсан тул лаваар

жийрэглэн

хуруундаа хийсэн юм, гэтэл сая

хувгаас ус татах гэж байгаадунагажээ гээд чи

цаашаа харж бай . Би нүцэглэн

худагт орж олж авчирсугай гэсэнд

Али: Би өөрөө

байсан мөртөө чамайг худагт

оруулах ичгэвтэр байна. Би орж олж

ирсүгэй гээд

хувцсыг тайчин , ховооны олсоор

биеийг уяж худагт оров. Дээрээс

Зейнаб охин:

Олс хүрэхгүй боллоо. Чи уяаг тайлж

өөрөө доош орно биз гэсэнд Али

олсыгтайлж хөлгүй ажээ . Энэ завсар

Зейнаб хүүхэн залуугийн хувцсыг

боож аваад

бүтээлгийг нөмрөн харихаар яваад

өгчээ . Гэртээ ирж эхдээ ярьсанд : Би

Киарын

Алийг нүцэглэж эмир ноён хасаны

худагт хийж орхиод ирлээ . Тэр лав

гарахгүй

биз! гэжээ ””” Энэ үес байшингийн

эзэн эмир ноён хасан гэртээ ирж

хашааны

хаалга онгорхой байхыг үзээд

адучинг дуудаж, чи юунд хашааг эсцоожлов?

Гэсэнв би биеэр цоожилсон билээ

гэхэд нь ай аллах тэгвэл миний гэрт

хулгай

оржээ! Гэв. Эмир ночн гэр орж үзвэл

хэн ч байсангүй тул адуучинг дуудан

домбонд ус хийгээд ир, би угаал

үйлдэнэ гэсэнд адуучин хувгаас ус

таттал

ховооноос юм чангаахад өнгийэ

харвал ховоонд нэг хүн ё сууж

байхыг үзвэл , ай

ноёнтон худагт бирид оржээ гэжхашгирлаа . Эмир ноён адуучныг

захиран:

Яваад дөрвөн даяэанч авчир тэнгэр

йн судар уншуулж биридийг

дарагтун гэжээ .

Дөрвөн даянч ирж, эмир ноён

өгүүлрүүн худгийн дөрвөн талд

зогсож ном

уншигтун! Гэж бас адуучин боолчууд

авчирч хувгийн ховоог татуулсанд

Али

ховоонд нуугдан дүүжлэгдсээр

ойрхон гарч ирээд үсрэн гарч ирвээс

даяанч нар“Бирид, бирид ” хэмээлдэн

хашгирсанд атал эмир ноён хүн

байхыг үзэж: Чи

хулгайч амөн үү? Гээд “биш” гэхэд нь

тэгвэл юунд худагт оров? Хэмээсэнд

Ал

өгүүлрүн: Би ихэд унтауж толгой

мансуураад , тигр мөрөнд усанд

шумбатал

135

цааштатагдан ороод энэ худагт

нийлэв гэсэнд эмир ноён, чи үнэнээ

ярь гэсэндАли уг болсон явдлыг яриваас эмир

ноёён хуучин хувцас өмсгөж

явууллаа . Али

тэндээс Ахмед данафийн хуаранд

очиж, уг болсон явйдлыг яриваас,

данаф

Багдадад эр хүнийг дамшигладар

эмс бий гэж би эс хэл лүү? гэсэнд

Али

Жамаль: Киарын сайн эрцүүдийн

толгойгоч байж яагаад эм хүнд

нүцэглүүлэв? гэж

асуухад Али ичсэнг боловч аргагүй

ярьжээ . Ахмед Данаф түүнд бас өөрхувцас

өгөв. Эндб айсан хасан шуман : Чи

тэр хүүхнийг таних уу? гээд Али

“үгүй” гшэхэд

нь , тэр бол халифын харшийн

хаалгач мэхт далилагийн охин

Зейнаб шүүдээ .

Чи тэгээд тэрүүнд очиж нүцэглүүлсэн

юм биз дээ гэхэд нь “тийм” гэсэнд

Хасан:

“Тэр чинь , чиний хуучин толгойлочг

, түүний харкъяа дөчин сайн эрийг

нүцэглэдэг хүүхэн дээ гэхэд нь Али”ичгэвтэр юм гээд , чи бол сайн

санаатай

байна ? гэвэл би түүнтэй гэрлэхийг

хүснэм гэжээ . Х сан Шуман дуун

алдан:

Хэрэггүй дүү минь тэрЈүйгээр

сэтгэрээ засагтун! Гэсэнд Али : Үгүй

заавал гэрлэнэ.

Харин түүнтэй гэрлэхийн тул ямар

заль зохиовол таарахыг хэлж өгнө

үү? Гэхэд

нь хасан : тэгвэл чи миний гараас

ууж , миний тугийн дор явбал

санасандаа хүрнэгээд наад хувцсаа тайлагцтун гэхэд

нь Али хувцсаа тайлав. Хасан ямар

нэг

давирхай шиг юм чанаж Алийн

биеийг будсанд хар арьст боолтой

туйлын

адилхан болсон хийгээд бас түүний

уруул ба нүдийг улаан зоосоор

будаж

зарцын хувцас өмсгөөд , хоол ба

дарс авчирч тавиад хасан өгүүлрүүн:

халифын

харшид нэгэн хар арьст тогооч бий .

Чи түүнтэй их адил боллоо . тэр, зээлорж

гагцхүү мах ногоо авах бөгөөд чи

ирж уулзаад “Чи бид хоёр ойрдоо

нэрмэл юм

уусангүй ” гэж аятайхан

хэлэгтүн.Тэгэхлээр цаадхи чинь”Би

завгүй . Дөчин өоолын

өдрийн ба оройн хоол хийнэ гэх бий

. “за яахав , энд ороод жаахан

нэрмэл юм

ууя гэ энэ хуаранд дагуулан явчирч,

баахан уулгаад , хэдэн янзын хоол

хийдэгзоорины түлхүүр хаана байдаг зэрг

йг сайтар асууж авагтүн! Цаадхи

чинь

эрүүлдээ хэлдэггүйгээ согтсон хойно

хэлнэ Тэгэµээр нь согтууруулах эм

хольж

унагаад хувцсы нь өмсж, бүсэндээ

хутга хавчуулан сагс барьж зээлийн

газар

очин ногоо мах аваад очиж хоол

хийгээд далиа эгэнд аваачиж

баригтн.

Тэгэхдээ хоолондоо ухаан алдулах

эм хийж ноход ба боолчуудадхийгээд

далила эмгэн , түүний охин Зейнаб

цөмийг унагаж орхиод тэднийд буй

бүх

хувцсыг хурааж ирэгтүн. хэрэв чи

Зейнаб хүүхэнтэй гэрлэхийг хүсвэл

шуудангийн

дөчин тагтааг хамт авчрагтун гэжээ .

Али мөнөөхөн хар арьст тогоочтой

уулзаж

мэндлээд, “Бид хэлдийнээс хойш цуг

нэрмэл уусангүйяа” гэсэнл тогооч: Би

боолчууд ба нохойн хоол хийх тулзавгүй гэхэд нь Али яьган авчирч

дарс

өгвөөс : хэдэн янзын ямар хоол

хийдгийг асууваас: Өдрийн хоонлод

таван янзын

ямар хоол хийдгийг асууваас :

Өдрийн хоонлод таван янзын ,

оройн хоолонд

таван янзын хоолд хийдэг атал

өчигдөр үдэш зургаа дахь хоол

зөгийн балтай

тутрага , долоо дахь- инжрийн

үрийн ханд нэхсэнийг бас өгүүлжээ .

тэгээд эхлээдзейнаб хүүхэн дараа нь Далила

эмгэнд зоог бөариад боолчуудад

оройн хоол

өгч, нохсот цадтал мах хаяж өгөх

бөгөөд наад зах нь нижгээд жин мах

өгдөг

гэлээ . Алт тогоочийг унагаж хувцсыг

өмсөөд , хутгыг бүсэндээ хавчуулан

сагс

барьж зээлийн газар очиж ногоо

мах авахаар гарахдаа гай болж

итогооны

байшин ба зоорины түлхүүрийг

асуухыг мартжээ . зээлийн газраасмах ногоо

аваад Халифын боолчуудын харшид

очтол далила эмгэн , орох гарах

хүмүүсийг

ажиглаж гадаа суух бөгөөд боолчууд

нь бүрэн үэвсэгтэй ажээ .

136

Али зүрхийг чангалан орвол тдалила

эмгэн ажиглан хараад , “ай хулгайч

нарын

дарга чи , энд ирж биднийг

дамшиглах санаатай явна уу?

Буцагтун” гэхэд нь Алиүнэхээо хар арьст хүн мэт эргэж

хараад : ай хаалгач чи юу хэлнэм

гэсэнд эмгэн:

Чи манай хар арьст тогоочийг яав?

Алж орхив уу? гэхэд нь ямар тогооч

тэр вэ?

надаас өөр хар арьст тогооч бий юу

дээ? гэсэнд эмгэн: Чи худал хэлж

байна.

Чи бол Киарын Али гэдэг даруй мөн

гэжээ э . Али улам бүр боолын

байдалтйа

ярьж : өай хаалгач , Киар хотод

цагаан арьстан байдаг уу? Харарьстан байдаг

уу? Бит тэгвэл энд тогооч хийхийг

болилоо гэсэнд боолчууд өгүүлрүүн:

манай

нагацын хөвгүүн чи яав? Гэхэд нь

эмгэн: энэ бол танай нагацын

хөвгүүн биш,

Киарын Али Зейбак гэлдэг хүн .

танай нагацын хүүг согтоогоод юм

уу, алаад

иржээ гэсэнд мөнөөх боол : Энэ

манай нагацын хүү тогооч Сад –

Аллах мөнбайна гэжээ . эмгэн: Биш дээ биш

наадах чинь биеийг будаад иржээ

гэхэд нв

Али , “өАли гэж хэн бэ? Би Сад –

Аллах байнаа гэсэнд Далила босож,

над арьсны

ибупаг шалгадаг юм бий гээд нэгэн

зүйл эд аьвчирч арьсанд түрхэхэд

зүлгэж

үзвээс хар нь арилсангүйд боолчууд.

Тогооч орж бидний хоолыг хийг л

дээ гэжээ .

Эмугэн өгүүлрүүн: энэ хэрэв танай

нагацын хүү мөн бол бөдөр болгонхэдэн

янзын хоол хийдэг , өчигдөр орой

тануус юу нэмж идсэнийг мэдэх л

болно доо

гээд асууваас Али: Шош, тутрага ,

шөл, бүхэл мах% сарнай цэцгийн

ханд өгдөг

шүү дээ . Өчигдөр орой нэмж зөгийн

балтай тутрага , бас инжрийн үрийн

ханд

уусан битз дээ гэсэнд боолчууд “Зөав

хэлэв” гэжээ . Эмгэн өгүүлрүүн: За

танцуусаваад ор. Хэрэв тогооны газар зоорь

хаана боохыг мэдэж байвалд яахв.

Эс

мэдвэл нь хөөгөөд гарга ” гэжээ.

Тэрхүү тогооч нэг муур тэжээдэг

байжээ .

тогоочийг гаднаас ирэхэд муур урьд

нь орж тогооны байшингийн үүдэгд

хүлээн

зогсож сурсан тул Алийг орж

ирэнгүүд мөнөөхөн муур мөрөн дээр

нь эрхлэн гарч

газар буулгаваас түрүүлэн гүйж нэг

байшингийн үүдэнд очиж хүлээхэднь энэ

тогооны байшин мөн ггэж мэдэв.

очтол хоёр түлхүүр байсан бөгөөд

нэгэнд нь өд

наалдсан байх тул тогооны

байшингийн гэж мэджээ . орж ногоо

махыг тавиад

гартал муур түрүүлэн нэг

байшингийн үүдэгд очсонд энэ

зоорь мөн гэж мэдэюв.

Нөгөө нэг түлхүүрт өөхний зүйл

наалдсныг үзээд зоорины түлхүүр

мөн гэжмэджээ . Боолчуулд өгүүлрүүн: Ай

далила , энэ хэрэв ондоо хүн аваас

гал тогоо

ба зоорий хэрхэн мэдэж , түлхүүрийг

хэрхэн ялгах билээ . манай нагацын

хүү Сад-

Аллах даруй мөн гэсэнд далила- Гал

тогоо, зоорийг мууруур мэджээ .

Түлхүүрийг

гаднах

байдлаас

мэдсэнбиз

гэжээ .

Али хоол хийж Зейнаб хүүхний

өрөөнд оруулбаасс өөрийн нь хувцас

өлгөөтэй

байлаа . дараа нь далила эмгэний

хоолыг үзөөж өгөөд боолчуудыг

хооллон ,

нохлыг бас тэжээв. Харшийн

хаалгыгг наран мандахад нээж,

наран жаргахад

хаадагб айна. Али гарч : “аяа энд

суугчид өаа боолчууд унталгүйманаж буй ,

ноход тавьсан хойно орж ирсэн

хүний хохь шүү” гэж хашиграв. Али

нохдын

хоолыг зориуд саатуулж хор хольж

өгсөнд цөм нам болж бас боолчууд

хийгээд

далила эмгэн зейнаб хүүхнийг

цөмийг ух ан алуулаад бүх хувцмыг

баглаж бас

шуудангЁйн тагтаануудыг авч,

храшийн хаалгыг задгай орхиод

хуарандаа ирвээсХасан Шуман: за юу болов гэсэнд

Али болсон явдлыг цөмийг ярьсанд

хасан

Шуманг сайшааж , нэг өвс буцалган

Алийг угааваас урьдын адил цав

цагаан

болов. Али мөнөөхөн тогоочийын

хувцсыг өмснөж, сэрээсэнд тэндээс

гарч,

ногоо ба махыг аваад харшиндаа

буцлаа . Маргааш өглөө мөнөөхөн

харшинд

137суудаг худалдаачин үүрээр босож

харваас харшийн хаалга дэлгээтэй ,

болчууд

муужран унаж, ноход үхсэн байхад

Далила эмгэнийд орсонд мөн

ухаангүй

байжээ . Толгойн ахжууд нэг хуудас

цаас , бас согтууг гаргах эм бүхий

гуурс байх

тул түүнийг эгэнл шүнэртүүлэн

сэрээвээс "Би хаана байна“гэхэд нь

худалдаачин:

“Энэ өглөө эрт босож харөваас

харшийн хаалга задгай, бүх боолмуужран унаж

ноход цөм үхсэн байв гэжээ . Далила

эмгэн бичигтэй цаасыг үзвээ . Энэ

бүхнийг

Киарын Али би үйлдэв гэжээ .

Далила эмгэн , боолчууд ба

Зейнабдад мөнхөн эм

үнэртүүлэн сэрээжээ, “тэр бол

Киарын Али гэж Ѕс хэллүү” гээд энэ

хэргийг хэнд ч

хэлж боохгүй гэжээ . далила эмгэн

охиндоо өгүүлрүн: “Киарын Али

чамаас хариуавах болно гэж би чамд хичнээн

хэлсэн билээ. Тэр үүнээс илүү

дамшиглаж чадах

атал гагцхүү Халифын хишиг хүртэх

,бас чамд сэтгэлтэйн у·ир харин

гайгүй

ыбагаа юм” гэжээ . Далиал эмгэн эр

хүний хувцсмыг тайлж, эм хүний

хувцас өмсөу

, алчуур боогоод Ахмед Данафийн

хуаран руу явжээ . Али тэдний

тагтааг аваад

ирэхэдХасан шуман манаачийг

дуудаж мөнгө өгөөд зээлийн газраасдөчин тагтаа

авчирч алаад энэ хүмүүст чанаж

өггэжсэн байжээ . Далила эмгэн

Ахмед

Данафийн хуарангийн хаалгын

дэлдсэнд данаф “ай манаач ! энэ

Далила эмгэн ,

мөн байна. хаалгыг нээж өгөгтүн

гэжээ . далилыг орж ирэхэд шуман :

“ай муу

заяяат эмгэн чи юунд ирэв? Зурейк

загасчин та хоёр ч таарч дээ” гэхэд

нть минийхүзүү чиний юлдийн дор бэлхэнээ

билээ . харин ута нарын хэн чинь

намайг

дамшиглав? Гэсэнд Хасан шуман :

миний сайн эрүүдийн толгой эь

үйлдсэн юм даа

гэхэд нь эмгэн : гагцхүү миний бичиг

зөөдөш тагтааг буцааж а өгвөл

түүнээс

илүү буян гэж үгүй хэмээсэнд

гшуман : Ай Аллах, Али чи: юунд тэр

тагтаануудыг

алж чануулсан юм бэ? гэхэд нь Али :

Би тэднийг бичиг зөөдөг гэ хэрхэнмдэх

билээ . Шуман манаачийг дуудаад

мөнөөхөн чанасан тагтааны мах

авчруулсанд

Далила эмгэн амсаж үзээд

өгүүлрүүн: Энэ миний бичиг зөөвөг

тагтааны мах биш

байна . би тэдгээрийг заарын үрээр

тэжөээх тул мах нь яг заар шиг

байдаг

гэжээ . хасан шуман эмгэнд : хэрэв

чи тагтаагаа эргүүлэн авахыг хүсвэл

КиарынАлийн хүссэнийгбиелүүл гэсэнд

эмгэн : киарын Али юу хүснэм гэхэд

нь танай

охин Зейнабтай гэрлэхийг тэр хүснэ

хэмээвээс би охиныг их хайрдах

бөгөөд

өөрөөс нь асууы гэжээ . Хасан

эмгэний тагтааг өгүүлээд за чи

заавал тааламжтай

хариу өгнө шүү гэсэнд эмэн

өгүүлрүүн: хэрэв тэр, миний охинтой

гэрлэхийг

хүсэж байгаа бол саяын үзүүлсэн

арга заль н юу ч биш тийм сүрхийюм бол

охины нагац Зурейк өвгөний дэгэд

охины гуйвал барав. Охин минь

түүний

асрамжинд байдаг. Тэр хэдийгээр

нэг жин загас хэдэн улаан зоосоор

худалдах

авч, хоёр мянган алтан зоос бүхий

уут өлгөсөн байдаг юм даа гэхэд нв

данафийнхан цөм зэвүүцэн : Ай

завхүуул амьтан чи бидний ддүү

Киарын Алийг

хөнөөх гэж байн уу? ” гэцгээжээ .Далила харьж охндоо Киарын Али

хөвгүүн

чамтай гэрлэх санаатай гэнэ гэсэнд

охин түүнд ихэд сэтгэлтэй тул

дотроо

баярлн, чи тэгээд яав? Чи гэсэнд

нагац ахад нь өөрөө очиж гуй! гэлээ.

Зурейк

түүнийг цааш нь харуулж дөнгөх бий

гэжээ . Али тэр нөхдөөсөө тэр Зурейк

гэдэг

нь хэн болохыг асуувал нөхөд нь

өгүүлрүүн: “Ирак газрын сайн

эрцүүлийн даргауулыг боловч нүхэлн одон гаригийн

боловч хулгайлу хүний нүднээс юм

мэдэгдэлгүй авч чадах хосгүй сайн

эр атал энэ явдалдаа гэмшин одоо

нэгэн

загаёсны дэлгүүрт загас худалдан

хоёр мянган динар зоос хураагаад

түрүүвчиндээ хийж дэлгүүрт өлгөөд

торгон утсаар хонх хийж өлгөөд нөгө

үзүүрийг

138

нэгэн шуудайтай холбожэ. Тэгээд

дэлгүүрийг нээх бүрийдээ : “КЁарынаргатан,

Иракийн сайн эр Перс газрын уран

ухаантан байна уу? зурейк загасчин

хүүдийд

хоёр мянган динар зоос хийж

дэлгүүрт өлгөжээ . Чадалтай аавын

хүү байвал авч

болох юм” гэж хашигран бөгөөд

загас шарж суухдаа хөлийн дор

тугалган муна

тавьж багаад аливаа ховдог этгээд

тэр түрүүвчийг авах гэж санаархвал

өнөхмунаар дэлдэн нэг бол эрэмдэг

болгодог, нэг бьол алдаг байжээ .

Али чи түүнтэй

тэмцвэл нэгамэдэхд авсанд байх

болно. Тэр Тжйлын аймшигтнй хүн

тул ёамд

тийм хүч чадал байхгүй . Тэгэхэд

хүртэл Зейнаб хүүхэнтэй гэрлхэинй

хэрэггүй,

мөрөөрөө явбал таарна гэхэд нь

Али: Тануум юутай шившигтэй улс

вэ! Би тэр

хүүдийтэй мөнгийг заавал авна. Над

нэгэн эм хүний хувцас өгөгтүн! гэжээ.

Али эм хүний хувцас өмсөж цэцгийн

тосоор гарыг будаад хонь алж,

олгойд

цусыг хийж салтаандаа уяжээ . Бас

шувууны бахууд сүү ийж хөх дэлэн

болгоод

даавуу цардаж , хөвөн чихэж

гэдсэнд давхарлан боотол харсан

хүн , энэ юутай

аятайхан бөгстэй хүүхэн гэж

харахаар болжээ . Нэгэн хижээл хүн

дайралдснаддинар зоосор хөлслөн явтал загасчин

Зурейгийн шарах загасны үнэр

болой

гэхэд : Ай би жирэмсэн тул энэ үнэр

аьч бие аягүй болов. Чи ороод хэсэш

шарсан зайдас авчир гэсэнд илжигт

орж : Ай чи энэ шарсан загабын

үнэрээр

жирэмсэн эмийн бие аягүй болов.

надтай хамт эмир ноён хасаны

эхнэр хамт

яваа юм . Гэдсэн доторхи хүүхэд нь

хүчтэй хөдөлжээ . нэгэн хэсэгш загач

өгнөгэжээ . Зурейк хэсэг загас шарах

гэтэл галд унтарч , асаах зуур нь Али

салтаан

дахь олгойтой цусыг шахаж

хагалбаас хоёр хөлийг дагаж учиргүй

их цус

гарсанд : Ай бөөр нуруу! гэж гжэ

муухай орилжээ . Илжигт гүйн ирж :

Ай хатагтай

юу болов ? гэсэнд “Би хүүхдийг

зулбав” гэхэд нь илжигт загасчинд

гүйн очиж

“Аллах чамайг бүү ивээтүгшэй энэ

эм хүүхдээ зулбажээ . Чи эр нөхөр ньюу

хэлэх билээ? юунд чи муу, үнэр

үнэртүүлсэн мөртөө хэсэш загас эс

өгөв?” гэжээ .

Илжигтийг яваад гөхөөр загачин

эмээн цааш орох хойгуур Киарын

Али мөнөөхөн

хүүхдийн гар шургуулан алтанд

хүрэхийн даваан дээр олон хонх

тэргүүтэн

хангинан жингэнэхэд Зурейк Ай чи

бузар амьтан эм хүн болж мэхлэх

санаатай юу?май таасран шийтгэлээ ав! хэмээн

тугалган мунаа чулуудаж орхисон нь

өөр

хүнийг нонсонп улс шуугилдан

шавж: Ай чи худалдаачин юм уу ,

алуурчин юм уу?

Чи үнэхээр худалдаа наймаа ахул

наад хүүдийтээ мөнгийг ббитгий ил

тавьж

олон хүнийг хорт муу юманд тат!

Гэсэнд Зурейк за гэжээ . Али харьж

сая болсон

явдлыбг яриад “ай хасан, адуучны

хувцас авчирч өгнө үү? ” гээдавуучны хувцас

сольж өмсөөд нэг таваг таван улдаан

зоосыг хамт авч загасчин зурейк

дээр

очиж , ай ноёнтон юу авах гээ вэ?

гээд таван ула н зоос үзүүлэхэд нэг

загас

тавагт нь хийх гэтэл , үгүй заавал

халууныг иднэ гэжээ . Зурейк загас

шарах

гэтэл га« унтарч асаах хэмээн цааш

ор®хын хооронд мөнөөхөн хүүдийг

суйлахгэсэнд элдэв зүүсэн хонх тэргүүтэн

нь хангир жингэр хийж Зурейк гарч

ирээд :

”Чи түрүү намайг дамшиглах гээд

чадаагүй , одоо бас адуучин болж

ирнэ үү?

Чамайг таваг ба мөнгө барьж

ирэхээр чинь таньсан юм гээд

тугалган мунаар

чулуудасанвд Али тосож аваад

эргүүлэн шидвэл халуун тостой

хайруулд онож ,

тогоо хага үсчин халуун тос үсчиж

гудамжинд явсан нэгэн ьүшмэлийнхувцсыг

бузарласанад түшмэл ундууцан: Ай

томоогүй бага хүүхэд чулуу шидэж

тогоонюд

оножээ гэжхэлцтэл , Зурейк загачны

тугалган муна байхыг олж үзээд

Зурейк

чулууджээ гэхэд түшмэл, ай Зурейк

чи энэ хүүдийтэй мөнгө авч цааш

хийвэл

139

таарна шүү! гэсэнд Зурейк за гэжээ .

Киарын Алийг хуаранд ирэхэд, за чихүүдийтэй мөнгө авчрав уу? гэсэнд

Али сая болсон явдлыг бусад ньв чи

уран

аргынхаа гуравны хоёрыг дэмий

баржээ гэцгээв. Али худалдаачны

хувцас сольж

өмсөөд гартал могой тэжээдэг хүн

дайралдаж тэр нэг уут могойтой

ажээ . ӨАли,

чи манйд очиж хүүхэд саатуулж аль,

шан өгнө шүү гэж хуаранд авачиж,

согтоон

унагаагаад уут могойг авч загасчин

зурейкийндп очив. Али бишгүүрдарж байгаав

олон могойг зэрэг гаргажтавсьанд

загасин смогойыноос айдаг байжээ .

Цааш

үсрэн орох хойгуур мөнөөхөн ууттай

мөнгөнд гар шургуулЎал зүүсэн хонх

хангир

янгир хийж Зурейк чи бас хүн

маллах гэж байна уу гээд тугална

муна чулуудсанд

гудамжинд явсан нэг цуцэргий-

даргыг хөлөгчийн толгойд

унажухааангүй унажээ .Улс цуглаж дээврээс чулуу унав

гэлцтэл Зурейкийн тугалган муна

байхыг үзээд ,

Зурейкт очиж, энэ хүүдийтэй

мөнгийг цааш далд хий гэсэнд

Зурейк өнөө орой

далд хийнэ гэжээ Али ийнхүү

долоон удаа оролдоод мөнгийгш эс

авч ч адав.

Харьж могойчийг сэрээж шан өгөөд

буцаж очвол Зурейк: Ер нь ууттай

мөнгийг

дэлгүүрт орхивол аи аргат хүүүс хана

нүхэлэн авч боно . Өвөрлтөлж харъягэж

ячярьж байхыш сонсжээ . Зурейк

хүүдийтэй мөнгөө өвөртлөөд явахад

Али дагаж

явтал айл нь найр хийж байжээ .

Зурейк, “харьж мөнгөө тавиад

хувцас сольж энэ

айлын найранд оръё” гэж бодоод

цааш явтал Али дагасаар явлаа.

Зурейк нэгэн

хар арьст шивэгчинтэй гэрлэн нэгэн

хөвгүүн төрүүлснийг Абд Аллах гэж

нэрлэнэ.Тэд хүдйитэй мөнгийг хүүгээ

гэрлэхэд хурим найранд хэрэглэхэр

яридцсанб айжээ

. Зурейк гэртээ их лууртай орвол

эхнэр нь : Чи яагаадийнхүү ууртай

ирэв? Гэсэнд

нэг аргат хөвгүүн миний энэ

хүүдийтэй мөнгийш авах гэж долоон

удаа мэлэхэд

эс чадвал гэхэд нь Алий нааш өг. Би

хадгалая, хүүгийн хуримд хэрэгтэй

гэжэ. Энэ

үесАли

далд

нуугдаж

цөмийг

мэдэж

байжээ .

Зурейк хувцсыг сольж өмсөөд

эхнэртээ : “” За чи хүүдийтэй мөнгө

сайн хадгалж

байгаа ай . Би айлын найранд очлоо

гэхэд нь эхнэр нь түргэн Ёрээрэй

гэжээ .Явсан хойгуур Али сэм босож

хүүдийтэй мөнгийг аваад мөнөөхөн

найр хийсэн

айлд очив. Зурейк ирж унтсан

хойноо хүүдийтэй мөнгийг

нэгэншувуу авч байга

гэжө зүүдлээд сэрж, эхнэртээ манай

хүүдийтэй мөнгө бана уу, босож

үзэгтүн

гэхэд эхнэр нь босож үзээд алга

болсныг мэдэж: Ай Ум –Абд Аллах

чиний заяа

юутай тдорой вэ! Хүүдий тэй мөнгө

нөгөө аргат эр авчээ гэсэнд Зурейк :Агат

Али авснаас зайлсангүй , би явж

завал олж ирнэ гэсэнд эхнэр нь “

Чамайг

тэрмөнгө олж ирэхгүй бол гадаа

хонуулна шүү гэжээ . Зурейк хурим

хийсэн айлын

гадаа очвол Али харж ббайх тул “За

чи миний мөнгийг авснаас зайлахгүй

. Чи

Ахмед данафийн хуаранд суудаг

даа” гэж бодоод мөнхүү хуаранд

урьдаар очиж,хашааг дарж очвол иэд цөм

унтацгааж бажээ. Тэгтэл Али ирж

хаалга дэлдвээс

Зурейк: Чи хэн бэ? гээд Киарын Али

байна гэхэд нь нөгөө хүүдийтэй

мөнгө авчрав

уу? гэхэд нь энэ шуман мөн гэж

бодоод “Авчирсаан! Наад хаалгаа

тайл!” гэхэд нь

Зурейк : Үзэххээс нааш тайлахгүй ,

яагаад гэвэл чиний хуучин дарга бид

хоёр

мөрий тавьсан юмаа гэсэнд

Али”Май энэ завсраар ав! ” гээдөгөхөд нь Зурейк

шалавхан аваад орсон газраар

даваад явчжээ. Али хаалга тайлахыг

хүлээж

ядаад эцэст нь аймаар чанга

балбасанд Ахмед Данафийн нөхөд

сая нойроос

сэрж хаалгыг талаад чи авчирч чадав

уу? гэхэд нь Али өгүүлрүүн: Шуман

чи

битгий тоглоом хий ! тэр мөнгийг би

чамд хаалганы завсраар өгсөн биш

үү? Тэрмөнгиг үзэхээс нааш хаалга

тайлахгүй гэж чи хэлсэн биз дээ?

гэсэнд “Ай Аллах

140

би, авагүы , тэгвэл ла Зурейк авчээ”

гэв. Али “Тэгвэл би явж заавал

авчирна”

гээд гарч нөгөө найран дээр очвоос

Зурейк байх тул эзгүй хойгуур нь гэрт

нь орж

хашааг давж ортол Зурейкийн

шивэгчин эхнэр унтаж байхад эмээр

согтууруулан унагаж хувцсыгөмбсөөд , хүүхдийг тэвэрч гэр

оногий нь нэгжин

үзвэл , Зурейкийн нарийн

харамчиын учир үлдсэн нэг сагс

боов олов. Энэ үес

Зурейк гэртээ харьж хаалгыг

дэлдвээс Али шивэгчин эм шиг

дуугаар хэн бэ?“

гэсэнп “Абу-Абд Аллах байна гээд

хүүдийтэй мөнг авчрахаас нааш

оруулахгүы

гэсэн шүү дээ би” гэсэнд Зурейк : “Би

ёсоор авчрав” гэхэд нь тэгвэл

урьдаарнааш нь өг гэвэд “сагсаа унжуулагтун

, би дотор нь хийж өгье ” гэжээ. Али,

сагсыг

гадгаш унжуулан өгч мөнгийг аваад

жаал хүүг бас согтоон унагаж эхий

нь

сэрээж орхиод орсон газраар гарч

харваас , нөхөд нь мөнгө ба хүүхдийг

мэхлэн

авчрав гэж их л магтжээ . Али

сагстай боовыг тэдэнд тараан өгөөд,

“Ай Шуман ,

энэ бол Зурейкийн хөвгүүн болно.

Чи сайтар нуугтун! ” гэжээ . Шуманхүүхдийг

нууж, нэгэн хонь алуулж бүхлээр нь

шаруулаад бэлбэсрэлийн хувцсанд

ороож яг

үшхсэн хүн шиг болгожээ . Зерейк

хаалга тайлаыг хүлээж ядаад эцэст

нь

аймшигтай чанга балбасанд

шивэгчин эхнэр нь “Чи мөнгө авчрав

уу? ” гэсэнд “Чи

сагсанд хийж сая авсан биш үү”

гэхэд нь ай ллах би саагс гадгаш

унжуулжөгөөгүй

мөнгө

авагүй

гэжээ .

Зурейк : Ай тэнгэр аргат Али надаас

өрсжээ гээд дуун алдаад , гэрт орж

ирвээс

хөвгүүн ба боовыг бас авсан байжээ

. Зурейк : “Аяа, хайран сайхан үр

юмсан!”

гэсэнд эхнэр нь : Одоо хоёулаа ,

халифын шадар сайдад очиж§аргалдана!

Миний хүү чамайг дамшигладаг ,

Киарын Али алсан байж таарна . Энэ

бол

чамаас болсон гэдэг! ажээ . Зурейк

хөвгүүнийг олж ирнэ гэж ам өгч,

цагаан

даавуугаар хүзүүг ороож , Ахмед –ад

Данафийн хуаранд очвоос: За чи

юунд

ирэв? гэсэнд Зурейк шуманд гуйсан

нв : “Алигаас хөвгүүний минь авч ы

өгөөч .Оронд нь нөгөө хүүдийтэй мөнгийг

аваг гэхэд нь Ай Али чамайг Аллах

залхаатугай! Чи тэр хөвгүүнийг

Зурейкийн хүү гэж юу юм бэ? гэхэд

нь бид зөндөө

үзэм өгсөнд гэдэг нь тийрч үхэв

гэсэнд Зурейк , Аяа хайран хүү минь

, одоо

эхэнд юу гэж хэлдэг билээ гээд

бэлбэсрэлийн ороолтыг сөхөж үзвэл

шарсан хонь

байсанд , Али чи намайг юунд

ийнхүү айлтгав даа гэжээ . Түүний

хөвгүүнийгөгөөд Ахмед Данаф өгүүлрүүн: Чи

хүүдийтэй мөнгийг өлгөж хэн арга

чадалтай

хүнийг авагтун гэсэн билээ . Тэр

мөнгө одоо Киарын Алийнх болж

дээ гэсэнд

Зурейк “Бэлэглэн барьсугай” гэжээ .

Али өгүүлрүүн: Чиний зээ хүүхэн

Зейнабыг

бодож чамд мөнгий чинь буцаан

өгье гэсэнп түүний нөхөд нь “Зейнаб

хүүхнийг

бид КИАРЫН Алид эхнэр болгон авч

өгөхийг хүснэ” хэмээвээ± зурейкөгүүлрүүн:

Түүний инжийг олж чадах хүн д лд

Зейнабыг өгнө дөө гэхэд нь “Ямар

инж авах

юм?” гэсэнд Азар хэмээх еврейн

охин Камарын хувцас чимэг,

алтаншаахай ,

бүс тэргүүтнийЈ авч өгсөн хүн л

миний дээр гарна гэдэг юм гэжээ .

Киарын Али:

Өнөө оройн дотор тэр хувцсыг олж

ирэхгүй бол би Зейнабыг авахгүй

гэсэнднөгөөдүүл нь: Ай Али чи түүнийг

дамшиглах гэвэл үхнэ шүү гэхэд нь

Али:

Яагаад тэр билээ гэсэнд Азар еврей

бол илбэчин хүн бөгөөд бас

чөтгөрүүдийг

захирч хүн хордуулдаг мэхт

луйварчин даруй мөн . хотын гадна

алтан ба мөнгөн

тоосго салаавчлан барьсан хэрэн

дотор нэгэн ордонд суух бөгөөд

Азарыг өөрийн

нь байхад нь тэр ордон хүний

нүздэнд харагддаг , эзгүй бол алгаболдог юм .

Азар Еврей Камар нэртэй нэгэн

охинтой болсон ньв охиндоо тэрхүү

тансаг хувцас

141

авчирч, тэр хувцсыг алтан тавагт

тавиалд ордны цонхыг нээгээд : аяа

,Мисир

газрын уран аргатан, Иракийн сайн

эрс, Персийн заль мэхиэн байна уу?

Энэ

сайхан хувцсыг хулгайлан авч чадсан

хүнд охиноо өгнө! гэж хашгирдагбүлгээ .

Бүх сайн эрчүүд оролдоод тэр

хувцсыг авч адаагүй , тйинхүү

оролдсон хнийг

илбээр мич, илжиг болгодогюм

гэжээ . “Би тэр хувцсыг заавал авч

Зейнаб хүүхэнд

өмсөгөн ” гэж Али өөгүүлээд

мөнөөхөн еврейн дэлгүүрт орвол

еврей маш

ууртай балаа . Түүний дэлгүүрт

элдэв, жинлүүр лэнс, алт мөнгө,

авдар , тэргүүтэнбайх бөгөөд гадна нь нэгэн илжиг

уяатай байв. Еврей дэлгүүрийг хааж,

алт

мөнгийг хоёр богцонд хийж бас

хүүдийд хийгээд явлаа . тэгтэл еврей

өврөө±өө

атга шороо гаргаж, амандаа

шившин цацваас хосгүй сайхан орд

хаш бий болов.

Еврей илжгийг хөтөлсөө° очиж, алтыг

буулгаж ордонолдоо ороод алтан т

таягт,

алтан гинж бүхий алтан таваг өлгөж

түүн дотор хувцсаа хийж тавиад“Мисир

газрын аргатан , иракийн сайн эрс ,

Персийн уран хулгайч хүн байваас

энэ

хувцсыг хулгайлж авбал охиноо

өглөө ! ” гэж хашгираад , илбийн

аргаар сайхан

хоол гаргаж, цадтал идэхэд тэр

ширээ өөрөө алга бож оронд нь

дарс өрсөн

ширээ гарч ирэхийг Али харсаар

байв. Али “Энэ врей дарсыг ууж

гүйцсэн цагтитавагтай хувцсыг авна даа” гэж

өөртөө өгүүлээд араас нь сэм очиж

сэлмээ

сугалан далайтал еврей эргэн харж

сэлэм озгс гэсэнд Алийн сэлэс

далайсан гар

хийд өөрийн эрхгй зогсов. Солгой

гарыг хөдөлгөх гэтэл бас хөдлөхгүй

болж,

өрөөсөн хөл нь бас хөдлөхгүй болжээ

. Еврей элсэн самбар авч Алийн

хувийн

зохиолыг зцурж гаргаваас Киарын

Али гэдэг хүү байх тул чи нааширсүгэй . хэт

нутаг хаана вэ? хэрэг зориг хэнд вэ?

гэсэнп Али хэлсэн нь Би бол Ахмед –

ад-

данафийн сайн эр Киарын Али гэдэг

бана. Мэхт далила эмгэнийг охин

Зейнабтай

ураг барилдах гэж инжинд нв чиний

охины хувцас олж өг хэмээв. Тэр

хувцсыг

над өгөөд өөрөө амьд мэнд гаръя

гэвэл лалын шажинд дагаар

орогтун! Гэсэндеврей “Миний үхсэн хойно аваарай.

Тэр хуцвсыг чи байтугай олон хн

авах гэж

оролдоод чадаагүй юм даа . Чамд

сайн санаж хэлэхэд амиа хамгаал

даа . Чамаг

хөнөөх гэсэн улс тэр хувцсыг чамаас

нэхэж байгаа хэрэг. Би чиний хувь

зохиолыг

зурж үзвэл надаас илүү хувьтай хүн

ажээ . Эл учир чиний толгойг авахыг

түдгэлзэ гэхэд нь Али тэр еврейгээс

илүү хувьтай хүн гэдгээ дуулж

баярлаад Биэнэ хувцасны чинь заавал авч чамайг

лалын шажинд оруулна гэсэнд , “Чи

үнэхээр

тйинхүү хүснэ үү? Гээд Алийг “Тийм ”

гэхэд нь аяганд ус хийж шившин

тарнидаж :

“Хүн төрлөөс гарч , илжиг болтугай”

хэмээн цацваас Али урт чихтэй

илжиг болж

муухай орилов. Еврей илбийн

аргаар хашаа барьж хоноод

маргааш өглөө

болгоход “Энэ илжгийг өнөөдөр

амрааж чамайг унаж явна даа”гэжээ . тэгээд

хувцас таяг, таваг, гижнийг шүүгээнд

хийж Алийн нуруунд шуудайтай алт

мөнгөө тэгнэн унаж явтал мөнөхөн

ордон нь алга болов. Дэлгүүрт ирж,

хүүдийнээс алт мөнгөө нэгэн

хайрцагт юулж , илжиг Алийг

шонгоом уяж орхив.

Энэ үес аргаа барж усчин болохоор

шийдсэн нэг худалдаачин , эхнэрийн

бугуйвчийг авчирч еврейд үзүлэн

“үүнийг аьаад нэг илжигний үнэ

өгтүгэй” гээд бихөхүүр тэгнэж ус зөөх гээсн юм

гэсэнд еврей : тэгвэл миний энэ

илжгийг аьагтун!

Гэжээ . худалдаачин бугуйвчийг

түүнд худалдан хагас үнээр илжиг

дүрсэнд орсон

Киарын Алийг худалдан аваад

хөтлөн харьжээ . “Ай энэ хүн нөд

хөхүүр тэгнэж

өдөрт арван хэдэ удаа ус зөөсөөр

байгаад турааж алах бий дээ” гэж

Али гутран

бодож явжээ . Усчингийн эхнэр

илжигэнд өвс тавьж өгөх гэтэлөшиглөж тас гэдрэг

142

харуулан унагаж , дээр нь очиж

мордоод хурьцал үйлдэх гэтэл усчны

эхнэр

учиргүй чарлаваас айлын улс ирж

салгажээ . Үдэш худалдаачин гэртэ э

харьтал

эхнэр нь “нэг бол би чамаас холдъё,

нэг бол энэ илжгээ эзэнд нь буцааж

өг !”

гэсэнд “Юу болов” гэхэд нь эхнэр нь

өгүүлрүн: тэр илжиг дурст ороолоннад дээр

харайж, над дээр харайж, айлын улс

ирж салгаагүй бол тэнэг явдал болох

байлаа

гэсэнд мөнөөхөн усчин болох гэсэн

худалдаачин Алийг еврейд буцаан

авчирвал

“Чи яагаад илжиг буцааж ирэв?”

гэсэнд нь энэ илжиг миний эхнэртэй

хурьцал

үйлдэх гэв буцааж өгөөд, Алид “Ай

муу ёрын чи хүнтэй явалдах гээд

буцаажхүргүүлэв үү, Илижшб айхыг эс

хүсвэл чамайг их бага улсын элэг

доог болгоно

дээ!”

гэжээ .

тэгээд еврей илжгийг унаж хотын

захад хүрээд өврөөс үнс гаргаж

үлээсэнд

мөнөөхөн

орд

харш

бийболов.

илжигэнд тэгнэсэн хүүдийтэй

мөнгийг авч ороол охины хувцсыг

алтан тавагт

хийж таягнаас өлгөөд аанай: “Гүрэн

бүрийн сайн эрчүүд ээ, миний охины

хувцсыг

авч адах уу? ” гэж хашиграад илбээр

хоол болгож илэж уусны дараа

аяганд ус

хийж “Хүн төрөлдөө орогтун” гэж

илжиг рүү цацсанд Али хуучин

байдалдааорсонв еврей өгүүлрүүн: “Ай Али чи

миний үгэнд орж ингэж зовохоо

боль. Миний

охины хувцсыг авч Зейнаб охинтой

гэрлэх хэрэг ву билээ . ХовдоЈ

шунахай

сэтгэлээ татвал дээр эс тэгвэл би

чамайг баавгай юмуу, мич болгох

буй эсвэл

хүн бусын эрхэнд өгвөл тэр чамайг

Кафу уулын цаана аваачиж хаях

болно” гхэд

нь Али “Ай Азар, би тэр хувцсыг

заавал хулгалан авч , бас чамайглалын шажинд

дагаар орохгүй бол ална” гэсэнд Ай

Али чи ясыг хагалалгүйгээр дотор

идээг авч

идэж эс болдог самартай туйлын

адил хүн бана гээд аягандз ус хийж

тарнидаад

“Баавгай төрөлтөн бологтун!” гээд

цацсанд Али тэр даруй хүрэн

баавгай болов.

еврей түүнд хүзүүвч хийж амыг

боож төмөр гадсаар дөрлөөв идсэн

уусныхаашавхрууг хаяж өгнө . Маргааш өглөө

нь тэр тавагтай хувцсыг далд хийгээд

дэлгүүрт ирж , алт мөнгөө харцагт

юулж тавиад баавгайн хүзүүнгий

гинж аьч ,

сайтар уях тэргүүтнийг Али мэдсээр

атал гагцхүү хэлгүй учир ярьж эс

чадна.

Төдөлгүй нэг худалдаачин ирж , Ай

дархан , чи энэ баавгайг над

зарахгүй юу?

Миний эхнэрт өвчин хүрээд

баавгайн мах идэж, өөхөөр тосолбол

эдгэрэнэ гэсэнбилээ гэсэнд еврей баярлан: “Энэ

худалдаачинд өгвөөс алж үүнийг

надаас

салгах ажээ” гэж бодоод : Чамд

зүгээр бэлэг болгон өгье гэсэнд нь

Али “Ай энэ

худалдаачин намайг аваачиж алахыг

хүснэ . Алагдах аврагдахыг гагухүү

Аллах

мэдмүй за гэж гуниглан бодож авай

. худалдаачин баавгайг хөтөлж,

нэгэн

яргачны хажуугаар гарахдаа , хутгаа

аваад миний хойноос очигтун!Гэсэнд яргачин

дагаж явлаа . Аргачин хүн Алийг уяж

хутгаа билүүдэж босож ирвээс

баавгай

зугтааж , үүлтэй тэнЈэрээс доогуур

үзкүүртэй моднос дээгүүр алга бол

Еврейн

ордонд буужээ . Учир юу гэвэл

еврей нөгөө байвгааг худалдаад

ордондоо ирсэн

охин нь өгүүлрүүн: Чамайг

дамшиглагхийг хүсэгч хүн Киарын

Али буюу эсхүл өөрашн болохыг хий юм илгээж

үзүүлэгтүн гэсэн байжээ . Еврей,

охины хэлсэн

ёсоор хий юмыг дуудаж “намайш

дамшиглахыг хүсэгч хүн Зиарын Али

буюу

эсхзл өөр хүн болохыг очиж үзэгтүн”

гэсэнд тэр нь очиж Алийг булаан

авчраад

өгүүлрүн: нь “Энэ бол Киарын Али

биеэрээ байн . Яргаёчин яг алахын

завдан

байтал булаан авчрав” гэжээ . Еврей

“Хүн төрөлдөө орогтун! ” гээдбайвгай руу

аягтай ус цацсанд урьдын хэвээр

болов. түүний охин Камар Алийг

үзвээс маш

143

сахан хөвгүүн итулл , дурлан хөвгүүн

ч охинд сэтгэл татагдаж Камар

өгүүлрүүн:

“ай заяат муут , чи юуны учир миний

хувцсыг авах гээд муугаа үзэж буй

билээ?

гэсэнд Али, Би Зайнаб хүүхэнд чиний

хувцсыг олж өгч итүүнтэй гэрлэхгэсэн юм

гэхэд нь Камар өгүүлрүүн: Чамаас

өөр улс бас миний хцвсыг авах гэж

миний эцэг

лүгээ оролдоод ёчадаагүй юм . тэр

ховдог шүунахай сэтгэлэ огоорогтун!

Гэсэн

Али: Би чиний хуюцсыг заавал авна.

Бас чиний эцгийг лалын мөргөлд

орохгүй бол

ална гэжээ . Замарын эцэг дуун

алдаж: өай охин минь , энэ заяа

муут, үхлийнэрж буйг харав уу! гээд би чамайг

одоо нохой болгоно эгж аягтай ус

авч Али

дээр нохой бологтцн гэж цацвал Али

тэр дороо нохой болон хуирав.

Маргааш

өглөө нь еврей илбээр дагуулан

явтал Алийг айлын ноход боорлож ,

нэгэн хуучин

ноьш зардаг дэлгүүрийн өвгөн гарч

нохдыг хөөсөнд Али түүний өмнө

эрхлэн

хэвтэж орой харихад нь дагаж

очивоос охин нь үзээд ихэд ичиннүүрийг битүүлэн

Ай эцэг минь , чи юунд эр хүн

бидэнд дагулан ирэв? гэсэнд өвгөн:

Энэ хүн биш

нохой шүү дээ гэхэд нь охин : Энэ

бол Киарын Али гэдэг бөгөөд еврей

илбээр

нохой болгожээ . хэмээвээс охин :

Энэ түүни охины хцвсыг авах гээд

ийм болов

гээд би дахин хүн дүрсэнд нь оруулж

чадна гэсэнд өьгөн: Чи тийм сайн

буянүйлдвэл одоо үйлдэгтүн гэсэнд охин:

хэрэв энэ надтай гэрлэвэл би

буцааж хүн

болгоно гээд Алийг харвал нохой

толгой дохих тул охин нэгэн бичиг

бүхий

шаазанд ус хийж тарнидатал их

чимээ гарч шаазан охны гара

мултран унав. Тэд

эргэн харвал охины нэгэн шивэгчин

ирж Ай хатагтай минь, би чамд энэ

эрдмийг

анх зааж өгөхдөө , надтай зөвшин

ярилцахгүйгээр хэнд ч үйлдэжболохгүй .

Чамтай гэрлэх хүнтьэй бас ураг

барилдан тэр хүн чи бид хоёулантай

шөнө

болгон жарана гэж хэлэлцсэн биш

үү” гэхэд нь өвгөн : Энэ шивэгчинд

энэ илбийг

хэн зааж өгөв гэсэнд охин өгүүлрүүн:

Энэ илбийг над энэ шивэгчин

каасан,

харин түүнд хэн заасныш өөрөөс нь

асуугтун гэжээ . Шиэвгчин өгүүлрүүн:

Айноёнтон минь, биб ээр Азар еврейд

байхад тарнидах уншлагыг дуулаад

түүий

эзгүй хойгуур судрыг нээж үзээд хүн

бусын ухааныг сурсан гэж мэдтүгэй.

Нэг

өдөр еврей намайш дуудаж хэрэглэх

хэмээсэнд би: “Чамайг лалын

мөргөлд

дагаар ороогүй цагт чамтай хүслийг

эс хангана ” гэсэнд еврей лалын

мөргөлд

орохгүй гэхэд нь “тэгвэл намайг

султан хааны зээл дээр гаргажхудалдана ”

гэснээ намайг танд худалдсан билээ

. Тэгээд энэ гэрт ирж эзэгтэйд тэр

эрдмийг

заагаад надтай зөвшилцөлгүйгээр

энэ эрдмийг үл хэрэглэх ам, авч бас

хочулаа

нэг эртэй ураг барилдахаар ярилцан

тохирсон юм гээд мөнөөхөн

шивэгчин

аягатай усыг авч нохой дээр цааж

хүн дүрдээ эгж орогтун ! гэсэнд Али

даруйхууячин байрандаа оружээ . Өвгөн:

тэр еврей чамайг юуны учир ийнхүү

нохоы

болгов гэсэнд Али бүх болсон

намтыр нэгд нэггүй ярьж өгчээ .

миний охн ба

шивэгчинтэй ураг барилдвал барав

гэсэнд Али: Би заавал Зайнаб

охинтой

гэрлэхийг хүснэ гэж хэлэх энэ үед

нэгэн хүн хаалга дэлдэж , камар

охин ирээд

Киарын Али танайд байна уу ? гэхэд

өвгөн . Ай еврей охин Киарын Алиманайл

байна, чамд ямар хэрэг болов? Ай

шивэгёин хаалга тайлж өгсүгэй гэтэл

Кмара

охин орж ирсэнд Али дуун алдаж .

Ай нохойн оин чи юунд ирэв? гэсэнд

Камар

өгүүлрүүн: Аяа, Аллахаас өөр бурхан

байхгүй , аллахын элч мухамеедаас

өөр

эрхэм хүн үгүй гэж би мэдэв гээд

лалын мөргөлд дагаар орж лалын

ёсонд эр ньэмл инж барьдаг уу? Эм нь эрд

барьдаг уу? гэхэд нь Али : Эр нь эмд

инж өгнө

гэвэл Камар өгүүлрүүн: Би чамд инж

болгож өөрийн хув¶ас таяг , гинж

хийгээд

144

чиний б Аллахын дайсан эцгийн

толгойг авчрав гээд эцгийн толгойг

өмнө нь хаяв.

Охин яагаад эцгийг алав? Гэвэл

Алийг нохой болгон хувилгасан тэр

шөнө камар“лалын мөргөлд ор!” гэж нэг хүн

өгүүлэв гэж зүүдлээд лалын мөргөлд

орж эцгийг

ятгаваас эс дагсанд согтууруулаад

ухаангүй болгоод алан байжээ .

Али хувцас тэргүүтнийг авч өвгөнд :

маргааш Халифындп уулзаж, чин

йохин ба

шивэгчнийг эхнэр болгон авна гээд

тэндээс ихэд баярлан гарч Ахмед

Данафийн

хуаранд очиж яютал чихэр

наймаалах нэгэн хөвгүүн аяа аугаа

их Аллахаас илүүхүчин байхгүй билээ . Одо цаг хүний

хийх ажил хамаагүй болж . харин

миний

хийсэн чихэртэй боовыг Аллахыг

бодож амсаж үзэгтүн! гэж хашгиран

байхад Али

хэсгийг аьч идтэл дотор нь

согтууруулах эм ыбайжээ . тэр

хөвгүүн Алийг ухаан

алдуулж орхиод мөнөөхөн гоё

хувцас , алтан таваг, таяг тэргүүтнийг

авч чихрийн

авдарт хийж цааш явтал нэгэн

түшмэл дайралдаж дуудаад, чи юузана вэ

хэмээвэс амтат боов чихэр карона

гэсэнд нэг хэсгийг авч үзээд “Энэ

чинь юм

хольсон байна ” гээд өврөөс нэгэн

боов гаргаж , харин энэ боовыг нээн

сайхан

хийжээ . Чи амсаж үзээд үүнтэй адил

боов над хийж аль! Гэжээ . Хөвгүүн

боовыг

амстал согтууруулах эмтэй байсан

тул даруй ухаан алдав. Түшмэл

тавиур, авдар,нөгөө хувцас тэргүүтнийг авч

хөвгүүнийг тавиурт хийгээд цөмийг

үүрч Ахмед

Данафийн хуаранд иржээ .Энэ

түшүмэл бол хасан Шуман байсан

бөгөөд Али

мөнөөхө- Азарын охины хувцсыг олж

ирнэ гэж гараад сураггүй босон тул

Ахмед

Данаф: “ай миний сайн эрүүд явж

Киарын Алийг э°ж ологтун!” гэсэн

байлаа. үүнд

Хасан Шуман бас эрэхээр

түшмэдийн хувцас өмсөж ггартал тэрчихэр

худалдаалах хөвгүүнийыг хараад

Ахмед аль- Лакит мөн гэж таньсан

билээ . тэгээд

бөврөөс согтууруулах эм бүхий боов

гаргаж ухаан алдулаад мөнөөхөн

хувцасны

хамт үүрч хуарндаа харихад

нөгөөдүүл нь хотоор нэг эрсэн

байжээ . Али Жамаль

нөхдөөс салж гагцаар эрж явтал

олон хн бөөгнөрснийг үзээд очвол

эдний дундКиарын Али ухаангүй цуансан

байжээ . Али жамаль , Киарын Алийг

сэргээвэл

Али нүдийг нээж тойрон зогсох олон

хүнийг харж: “Би хаана байна?”

гэсэнд Али

Жамаль өгүүлрүүн: Чамайг энд

ухаангүй унасан байхыг олж үзэв.

Хэн чамайг и

ийнхүү ухаангүй болгов хэмээвээс

Али : намайг чихэр худалдаалах

нэгэн хөвгүүн

ухаангүй унагав? Тэр одоо хааш

одов? Гэхэд нь бид огт харсангүйгээд Али

Жамаль Киарын Али дагуулан

хуарандаа харив. Ахмед Данаф

амар мэндийг эрж

“ҮЗа Али нөгөө хцвсыг олж ирэв үү?”

гэхэд нь Али өгүүлрүүн: Би тэрхүү

цуут

хувцсыг Азар еврейн толгойн хамт

авчирч явтал чихэр худалдаалах

хөвгүүн

даралдаж намайг согтууруулан

унагаж бүгдийг аваад явжээ . гээд уг

болсонявдлаа цөмийг яриад “тэр чихэр

худалдаалах эрийг олбол хариуг

заавал авна!”

гжэээ

.

хасан шуман өөр нэг өрөөнөөс гарч

ирээд , Али чи нөгөө юм олж ирэв

үү? Гэхэд

нь АлЁ : Би тэрхүү хувцсыг басАзар

еврейн толгойн хамт авчирч явтал

чихэр

худалдаалах нэхөвгүүн дайралдаж

намайг ухаангүй болгоод цөмийгавчээ .

Түүний хаана байдгийг мэддэгсэн бо

цусы нь холих байна гэхэд нь хасан

шуман

өрөөний хаалгыг нээж харуулбал

мөнөөхөн чихэр худалдааолах

хөвгүүн мөн

ухаангүй хэвтэж байлаа . Али нөгөө

хүүг сэрээвэл тэр хүн Киарын Али ,

Ахмед-ад

Данаф түүний дөчин сайн эр байхыг

үзээд гайхаж: “Би хаана байна .

намайг хэнийнхүү авчрав гхэд нь хасан : “Би

чамайг авчрав” гэжээ . Али: “ай муу

ёрын амьтан

бас ийм хэрэг үйлдэнэ үү?” гээд

алахыг завдан хутга далайтал хасан

Шуман

145

хорьж: мэс далайх хэрэггүй . Энэ хүү

одо чиний хаматан болжээ! Гэхэду

нь Али

Миний хамаатан гэнээ . хаанаас гарч

ирэв? гэвэл энэ бол Зейнабын

эгчийн хүүАххмед Аль-Лакит мөн гэжээ . Ай

лакит чи намайг юуны учир ухаангүй

болгож юм

авав? Гэж Алийг асуухад хөвгүүн

өгүүлрүүн: Үүнийг үйлдэхийг миний

эмэг эх мэхт

далила над тушаав. Уг нь загасчин

Зурейк мэхт Далилатай уцулзаж

Киарын Али

бол ер бусын арга зальтай хүн юм

тэр лав еврейг алж охинй хувцсыг

авчрах

болно " гэсэн байжээ . мэхт далила

намайг дуудаж, “Чи Киарын Алийгтаних уу? ”

гэхэд нь би танина, түүнийг би

Ахмед Данафын хуаранд хүргэж

өгсөн юм гэхэд

минь , чи хойноос нь яв. хэрЅ тэр

тэрхүү хувцсыг олж авсан байвал

хуурч ав!”

гхэд нь би хотоор тэнэж нэгэн

боовны наймаачинд очиж арван

динар зоос өгч

авдарт й боов үүрч гараад л тэр дээ

гэжээ . Киарын Али Ахмед –аль

Лакитадөгүүлрүүн: Камарын хувцас б а

еврейн толгойг Али авсан байна гэж

эмэг эх

загасчин Зурейкт очиж мэдэгдээд

“Маргааш өглөө Киарын Али нөгөө

хувцас ,

алтан таваг, таяг хийгээд Азарын

толгойг авч Ахмед данаф ахыгаа сай

эрсийн

хамт дагуулан Х лифын ордонд очж

их Халифт сөгдвөөс Халиф тэрхүү

зоригт

баатар залууг хараад хэн болохйыг

асуувал Ахмед данаф өгүүлрүүн: “аяаүнэн

шажинтнй их хүн минь энэ бол

мисир газрын сайн эрсийн тэргүүн ,

Киарын Али

Зейбак мөн” гэсэнд нүүрэндээ галтай

нүдэнтдээ цогтой тэр залууд сэтгэл

эрхбиш

татагдан ихэд таалав. Али Азар

еврейн толгойгХалифын өмнө хаяж

“Аяа үнэн

шажинтны их хаан, чин йдайсан энэ

хүн байжээ” гээд энэ хэний толгой

вэ гэхэднь Азар еврейн толгой, түүнийг би

алав гээд Али уг болсон хэргийг

эхнээс нь

эцэст хүртэл нэг нэггүй тоочин

ярьсанд халиф: “тэр айхтар илбэтэй

хн учир ,

чамайг алав гшэж болохгүй байсан”

гэсэн Али, Ай Халиф миний ноёнтон

түүнийг

адах эрх над олгосон юм шүү гэжээ .

Халиф нэгэн түшмэл явуулж

үзүүлбээс

Азар еврейн толгой үнэхээ алга

байжээ , биеийг авчирч Халифтүзүүлбээс даруй

шатаагтун

гэжээ .

энэ үес камар охин ирж халифын

гарыг үнэсээд Акар еврейн охин би

одо нэгэнт

лалыын мөргөтэй болов гээд

“намайш Киарын аргат Али

Зейбакийн эхнэр болгон

соёрхоно

уу ” гэжээ .

халиц охиныг Алитай урагбари«дахыг зөьвшөөрөөд еврейн

ордныг бүх хогшлыг

хамт Алид бэлэг б болгон бариад,

“ай Али надаас юу хүснэм ” гэсэнд

“Би чиний

хивсэн дээрхамт байж чиний

ширээнд хамт сууж хоол идэхийг

хүснэ” гэхэд нь

халиф , “Чамд сайн эрүүд бий юу ?”

гэжс асуугаад “дөчин сайн эр бий

атал цөм

Киарт бий .” гэж Алийг өгүүлэхэд хүн

илгээн тэднийг авчйруулагтун гээд

ёчамтайхуаран орд бий юу? гэсэнд Али

“Байхгүй” гэв. Асан Шуман өгүүлрүүн

: Ай үнэн

шажинтнй их хүн минь , би өөрийн

хуаранг бүх хогшлын хамт Алид

бэлэг

болгосугай! Гэсэнд халиф: ай Хасан ,

чиний хуаран чамдаа байг! гээд

“барилагчин

хүмүсиыг түмэн динар зоосоор

хөлслөн дөчин сайн эр суух дөчин

илүү өрөөтэй ,

дөрвөн гулдан хаалгатай их хуаран

бариулагтун” гэж халиф няравтзарлиг

буулгаад “Өөр хүсэх вм бий юу?” гэж

Алингаас асуусагд Киарын Али

өгүүлрүүн:

Аяа цагийг эзэлсэн хаантан минь ,

мэхт Далила эмгэний охин Зайнбаыг

эхнэр

болгон авахыг хүснэм. Би түүнд

еврейн охины хувцас тэргүүтнийг

ижн болгон

барина хэмээсэнд далила эмгэн

дуртайяа зөвшөөрч алтан тавагтай

хувцас,алтан гинж хийгээд таяг сэлтийг

аваад Али Зайнаб хоёрыг гэрлүүлэх

болов. Али

бас хуучин юмс худалдаалах өвгөний

охин ба шивэгчин хийгээд еврейн

охин

146Камарыг эхнэр болгон авах болов

Халиф бас Алид шан харамж өгч

байх болж

өдөр ба үдшийн зоог сангаас барих

болгож, наргих цэнгэх эрх ямба

эдлэх

болжээ . Киарын Али гучин хоногхурим бэлдэх болж Киарын сайн

эр·үүлд захиа

бичиж, Халифын дэргэд хүндтэй

суудал эзэлсэн учрыг өгүүлээд:

“дөрвөн охинтой

миний гэрлэх хуримд заавал

ирэгтүн!” гэжээ . Удалгүй Киар

балгадаас дөчин сайн

эр нь ирж хурим найр був. Дараа нь

Али тэднийг хуарандаа оруулан ихэд

хүндлээд Халифт бараалуулахад

Халиф ихэд шан хүртээжээ . Зарц

шивэгчиэЗайнаб охинд мөнөөхөн гоё хцувцас

өмгөж , Али таалан учирьваас

Зейнаб

үнэхээр эхээс төрсөн хэвээр

нүхлээгүй шүр , унуулаагүй гүү

байжээ . Али бас нөгөө

гурав хүүхэнд учран золговол эхээс

төрсөн бие цогцос нь үзэсгэлэн гоо

төгс

ажээ . Хожим Али нэгэн шөнө

Халифтай наргаж намтраа ярьсанд

“Ай Али чи, энэ

явлдаа бүр эхнээс нь адагт хүртэл

яригтун!” гээд Али мэхт далилаэмгэн

луйварчин Зейнаб охинтой хэрхэн

учралдсан хийгээд загасчин

Зурейктэй хэрхэн

хөглөснөө ярьсанд халиф түүх сударт

бичүүлж хааны санд хадгалуулав.

Басхүү

сударт бичиж авсан хувийг эрхэм

сайн хүмүүсийн үлгэрт бас оруулсан

ажээ .

Эрт урьд цагт харун Рашид Халиф

хааны үед Багдад хотноо Синдбад

үүрэгч гэж нэгэн хүн байжээ .Угаасаа хөрөнгөөр ядуу учраас

бусдын юмыг

хөлсөөр үүрч амьдрана. Нэгэн өдөр

хүнд үүрэвч үүрч маш халуун наранд

хөлс

асгаран ядарч явтал нэгэн баян

худалдаачин хааллганы хажууд

өргөн бандан

байжээ . Түүн лдээр тэрамарч суутал

хаалганаас найртай сайхан салхи

салхилж

, сайхан үнэр үнэртэв. Тэнд хуур

хөгжим дуу шүлэглэлийн чимээ

сонсогдон тагта, алтан гургалдай зэрэг олон шувуу

зүйл бүрээр донгодоно. Синдыбад

үүрэгё

дотроо ихэд гайхаж х алганд ойртож

үзвэл дпотор нь нэг их цэцэрлэг

ыбайх ба

тэр цэцэрлэгт ганц хаан Салтан

байдаг тансаг эд, боол, зарц нар

байна. мөн

зүйл бүрийн сайхан идэ ундны үнэр

үнэртэнэ.

-Ээ тэнгэр , чини өршөөснөөр энэ

гэрийн эзэн жаргалын туйлд хүрчзүйл ыүрийн гайхамшгийг ундааг ,

дарё амттан,

нарийн сахан үнэртэнг санааны

дураар эдлэн чиний заясанаар

зарим нь эцэуж

ядран зарим нь амар тайван сууж ,

зарим нь жарган заьвшиж зарим нь

миний

адил доройтон явна гээд шүлэглэн

хэлсэн нь: Аяа энэ сайхан цэцэрлэг

модны

сүүдэртАмар жаргалаар хэвтэх

хувьгүй хүн олон байна Ая үйл минь

юутай хачин,үүрэвч минь юутай хүнл байна. Үзтэл

эцэж ядрах минь улам улам

нэмэгдлээ . Аяа

жаргал цэнгэлээр амттаныг ууж идэн

Жавхлан сүрдээ цэнгэлдэн ташууран

суужАяа миний нэг өдрийн зовон

үүрэх үүргийг Нэг насандаа үүрэхгүй

хүн бас

байна. Аяа нэгэн дуслаас үүссэн хүн

төрлөхтөн бид Нийгэм даяар нэгэн

адил

баймаар байтал Аяа харилцан

ялгавартай болсон нь Амттан дарс

исгэлэн цуугийнадил боллоо . Аяа үүнд би хорсон

гомдож багаа хэрэг биш Аллах

шудрага

тогтоолдоо мэргэн ялгаач гэж

шүлгээ шүлэглэн хэлж дуусаад үүргээ

үүрээд ячвах

гэтэл, хаалганы цаанас гэнэт нас

залуу , царай үзэсгэлэн , бие тэгш

саµан

хувцастай гоёмсог янзтай нэг зарц

гарё ирээд: Миний эзэн чамайг

дуудаж бёайна

гэж гараас нь хөтөлж нэг сайхан орд

харшны дотор орууллаа . тэрхаршийн

зочдыг хүлээх танхимд олон

язгууртан ноёд, сайд гоё

үзэсгэлэнтэй шивэгчин дэс

дараагар сууцгаажээ . Дунд нь үс

бууралтсан , байдал дүр ихэмсэг

жавхлантай

хн байх нь гэрийн эзэн ажээ .

Танхимд зүйл бүрийн цэцэг, үнэртэн

ургамал , жимс

зууш, янз бүүрийн сайхан хоол ,

төрөл бүрийн архи, найр цэнгэлийн

хуур хөгжимзэргүүд байна. Синдбад үүрэгч

үүнийг үзээд их гайхаж, энэ

тэнгэрийнг орон юм

147

уу? хаан Салтаны орд харш юмуу

гэж дотроо бодож эелдэг найртай

үгсээр

олныг ерөөн ёсолж , ихэс ноёдын

өмнө газрыг үнэсээд толгойгоо

бөхийлгөн

зогстол гэрийн эзэнНааш морилон

суу гэж өөрийнхөө хажууд суулгаж,

амттайсайхан идээ ундыг бариулав.

Синдбад үүрэгч Аллах тэнгэрийн

нэргийг дуудаж

цадталаа идээд, Аллах тэнгэрийг

магтан, гараа угааж олны зүг хандаж

инээв.

гэрийн эзэн: Чинй ирсэн өдөр их

сайн өдөр юм . Чиний нэр хэн бэ?

Ямар ажил

хийдэг вэ? гэж асуугаад Синдбад

хариулсан нь: Ай, ноён минь!

Минийнэр

Синдбад үүрэгч гэдэг, хүний мыг

нуруун дээрээ үүрч амь тэжээжявдаг юм

гэсэнд гэрийн зэнэ инээсэглэв. Чи

бид хоёр нэг нэртэй юм байна.

намайг Синдбад

далайчин гэдэг. Чи надад хаалганы

дэргэд шүлэглэсэн шүлгээ дахин нэг

хэлж

өнгө үү гэсэнд үрэгч айж хэлсэн нь:

Тэнгэр өршөө ! намайг битгий

буруушаагаарай

хөрөнгөр ядуу, эцэж ядарёсан, хүний

ёыг мэдэхЅэ больсон гээд ярьтал

гэрийнэзэн. Битгий ай! Чи одоо миний дүү

боллоо . Чиний тэр шүлэг, миний

санаанд их л

нийлэмжтэй байгаа тул дэхин

сонсохыг хүснэ гэжээ . үүрэгч тэр

шүлгийг аргагүй

дахин хэлэв. Гэрийн эзэн ихэд

бахархан сонсч хэлсэн нв: Үүрэгч

минь сонс!

Минийүйл явдал бол маш сонин

бөгөөд элбэг баян амьдралыг яаж

олж авсан

энэ өдрийн суудалд яаж хүсрнийгээ

энээс нь аваад дуустал хэлье . Басодоогийн

энэ жаргалыг хиянээн зовж зүдэрч ,

айж сандарч олсон гэж санан чи ,

Урд эцэ

ядартлаа ажил хийж явснаа тоочвол

барагдашгүй . Би урьд долоон удаа

аянд

явсан ба явдал брүдээ л сонин хачин

юм тохиолдсоынг сонссон хүн бүхэн

магтан

гайхдаг юм . миний эн явдал бүхэнд

цөмд нв тогтоосон тоо байдаг юм .

түүнээсзайлан орговч гарах газаргүй байсан

юм гээд анх удаагийн аяныхаа тухай

ярьж

эхэлсэн нь : эрхмүүд минь, миний

эцэг бол хөрөнгө чинээгэр баян,

нэгэн

худалаачин, хүн байлаа . намайг

бага балчир байхад эцэг минь нас

нөгцсөн

эцгийн өв хөрөнгөд эзэн болж,

эрийн цээнд хрсэн тэр үед би олон

залуустай

ханилан танилцаж , зүйл бүрийн

сайхан хуцвас өмсөж, санааныхаадураар жарган

цэнгэж , үүрд ийм чинээлэг

амьдрана даа гэж бодож явтал,

эцгий минь үлдээсэн

хөрөнг барагдаж, “гэнэт төрсөн

өдрөөс үхсэн өдпөр дээр, үхсэн

арслангаас амьд

нохой дээр, ядарснаас үхсэн ь дээр”

гэж Даудын хүү Суолейманы хэлсэн

үгийг

эгэЅсээ урьд сонссоноо санаж, бүх

юм хувцас хунараа худалдаж гурван

мянганзоос олоод гадаад улсад явахаар

санаа шулуудаж , аян замд хэрэглэх

элдэв эв

барааг худалдан авч онгоцонд сууж,

олон худалаачны хамтаар Басар

хотод

хүрч, тэндээс далагаар өдөр шөнөгүй

явж олон арлыг өнгөрөөн нэг

далайгаас

нөгөө далайд орж, нэг газраас нөгөө

газарт шилжин буудалласаар явсан

газар

бүхэнд арилжаа худалдаа хийж

нэгэн аралд хүрэв. Тэр аралтэнгэрийн орны

цэцэрлэг шиг сайхан арал байжээ .

хөлөг онгоцны эзэн онгоцоо зогсоож

бэхлээд

шат тавьсанд олон хүмүүс бүгдээрээ

бууж гал түлж хоолоо хийх нь хийж,

зугаацан явах нь зугаацав. Би

зугаацан явагчдын тоонд орлоо .

Олон жуулчин

аянчин цугларч идэж, ууж , наадан

цэнгэж байтал гэнэт онгоцны эзэн

дуудаж

хэлсэн нь: Олон аянчин нараа !Одоохон онгоцондоо гарч ирцгээ.

Вмаа орхиж амь

гарахыг бодъё. Энэ бол арал биш

загас байна . нуруун дээр нь шороо

товрог

тогтож , эртнээс мод ургаж арал

болсон байна. та нарын түлсэн олон

галд бие нь

түлэгдэж хөдөлж байна. далайд

шумбан орохоос нь өмнө юмуу хаяж

бушуу

түргэн онгоцонд авиран , амь

гарахын бод гэж дуудсандп олон

аянчинд яарансандарч онгоцны зүг эд хогшил адуу

малаа , тогоо шанагаа хаяж гүйтэл

гэнэт

148

арал нь хөдөлж , зарим

ньонгоцондоо сууж амжсан ба

зарим нь бүх юмныхаа хамт

далайн ёроолд шингэсэнд их

долгион давалгаа хөдөллөө . Би арал

дээр хоцрон

үлдэгсдийн тоонд орж бусдын хамта

р живтэл их Аллах тэнгэрийн өршөөл

аварлаар аянчны юм угаадаг моднытэвшийг шүүрэн унаж, мродоод

хөлөөр

сэлж долгионд цохигдон баруун,

зүүн тийш түлхэгдэн явж ыббайтал ,

онгоцны

эзэн далбаагаа хийсгэж усанд унасан

хүмүүсийг хайрахгүй явсанд би

тэвшээ

унасаар нэг хонож салхин ,

долгионд цохигдсоор нэгэн өдөр

арлын дэргэд ирвэл

амсхийж байтал хөл минь чинэрЅн

өвдлөө . Загас хөлнөөсөө зуулгасныбг

сэтгэлзовсондоо мэдсэнгүй явсан байжээ .

Арал дээр авиран гарч ирсний дараа

үхэх

шахаж хэдэн хоног хэвтээд тэнхээ

сэхээ орхоод хөлийн хавдар улам их

боллоо .

тэндээс мөлхсөөр мацсаар горхины

уснаас ууж , модноос жимс, идсээр

хэд

хонож байтал бие эрүүл ыолж сэтгэл

сэргэн арлын хөөөнд нааш цааш явж

модны гишгүүр таяг хийэ арлыг үзэж

хэсдэг боллооэ . Нэгэн өдөр ардын

захадочтол холоос нэг амьтан үзэглдлээ .

Зэрлэг араатан юмуу далайн амьтан

болов

уу гэж ойртон очвол нэг маш том

морийг далайн захад уясанб алаа .

Морины

дэргэд цулам ойртсон синь, тэр их

дуугаар янцгаасанд айн зовж зайлъя

гэтэл

газар дороо снээн хүн гарч иээд Чи

ямар хүн бэ? Хаанаас гарчирэв? гэж

хойноос

дагасанд Ноён минь , би харь холын

хүн билээ . онгоцоор явж байгаадонгоц

усанд живж , хэдэн хүнтэй усанп орж

үхэх гэж Ўайтал Аллах тэнгэр, модон

тэвш

хайрлан миний амийг аварсанд би

тэр тэвшийг унаж мордоод далайн

долгионд

цохигдсоор энд хүрч ирсэн билээ

гэв. тэР хүн: Намайг дагаав яв гэж

миний гарас

барин газарт ухсан нэгэн зоорьт

оруулж идэх уух юм өгсөнд цадталаа

идэж,сэтгэл тайван боллоо . тэр хүн

миний байдлыг асуусанд эхнээс нь

аваад дуустал

нь бүх үйл явдлаа тоочин хэлдсэд

минь их гайхаж билээ . тэгэд би тэр

хүнд :

Ноён минь намайг битгий

буруушаагаара . Би чамд бүх үнэн

байдлаа хэлж айлтгав.

Опоо чи надад энэ газкар доорхи

зооринд суудаг учраа хэлнэ үү.

Арлын хөвөөнд

энэ олон морь уясан хэрэг юу бидээ

гэсэнд тэр хүн:Бид энд олуулаа энэаралд

эндд тэндгүй тарж суудаг. Махрианз

хааны адуучин нар бөгөөд хааны агт

адууг

нь цөм манай мэдэлд байдаг юм .

Сар бүрийн шнэдээр бид сайн

угсааны удаа

авчирч азарганд гишгүүлээгүй гүүг

уяад энэ зооринд хоргодон сууна.

Далайн

азрага гүүний үнэрийг авч орчин

тойронд хүнгүй бол гүүг гишгээд

далайд аваадявах гэхэд нь гүүг уяатай болохоор

азрага нь өшиглөн хазаж унгалдана.

Тэр

чимээгээр бид зоориноосоо гарч их

чимээ гарган азаргыг цочоож

далайд хөөнө .

Тэр олон гүүнээс гара унага нь

дэлхийд илжилгүй хурдан морь

болно. нэг унагыг

үнэ, тулам дүүрэн мөнгө хүрнэ. Одоо

далайн азрага ирэх ойртлоо .

Аллах тэнгэрийн тааллаар бол би

чамайг маранз хаанд хүргэж

бараалхуулъя. Чибидэнтэй уулзаагүй бол энэ арал

дээр ганцаараа уйтгарлан үхэх

байсан харин

надтай учирснаар би чамайш

тэнхрүлэн тусдлаж нутагт чинь

хргүүлье гэсэнд би

тэр адуучинд үнэхээр их баярлаж

ярилцан суутал гэнэт далан азрага

уснаас

гарч их дуугаар унгалдаж гүүг

гишгиж дуусаад далайд гүүний хамт

оох гэж их дуу

чимээ гарсанд адууч гартаа ширэн

бамбай , илд барьж нөхдийг дууданазрагбг

хөөе гэсэнд олон хүн бамбай жад

илд барин гарё их дуугаар хашгиран

шуугилдаад азрага цочин айж

далайд усны үхэр мэт шингэн орлоо

.

тэндээс адуучин хүн бүр нэг гүү

хөтөлж ирээд: Намайг, энэ ямар хүн

бэ? гэж

асуусанд миний түрүүчий үгсийг

өнөө хүн хэлэв. Тэр адааучин миний

ойр сууж ,

149хоол хүнсээ гаргаж хамт илээл надад

нэг унага өгч , олон морь авч одоод

махранз хааны хотод хрч ирээд,

адучин хаанд миний тухай

айлтгасанд хаан

намайг дуудуулжээ . хаанд

бараалхаж ёсолбол ,хариу ёсолж:

Сайн явж ирэв үү?

Гэж миний явдлыг асуугаад эхнээс

нь эцсийг хүртэл цөмийг хэллээ .

хаан ихэд

гайхаж намайг далайн боомтоын

дарга болгож, гоёмсог сайхан

хуцвасаар шагнаж,шадар сайд болов. тэндээс далайн

боомтонд ирэх олон худалдаачин

,идалайчдаас Басар хот аль зүгт

байгаа болохыг асууж Багдадад

буцахыг бодовц

мэдэх хүн нэгч үгүй байлаа . харь

газар удаан хугацаагаар суусандаа

уйтгардан

гасалж, нэг өдөр махранз хааныд

очсон чинь олон энэтхэгчүүд байлаа

. Амар

мэндийг асууж , энэтхэг газрын

байлдыг ураглаваас энэтхэг иргэний

дотор олонанги язгуур бий гэлээ . үүний эрхэм -

ь шахрид юм . хүнд хор хийхгүй _,

хүнийг

албадах баглахгүй Ўас бярман гэдэг

хүн бий . Архи уухгүй дуу хөгжим

сонсож

жарган сууна. Тэмээ адуу бий .

Энэтхэгийн иргэний дотор 72 анги

язгуур бий

гэсэнд гайхахын ихээр гайхсан билээ

. Би махранз хааны улсад ба хашид

гэдэг

наган арлыг үзлээ . Өдөр шөнөгүй

хэц хэнгэргийн дуу сонсдоно. Мэдэххүмүүс ба

жуулчин нараас асуувал , тэр арлйын

хүмүүс зөв үзэлтэй , томоотой улс

гэнэ. Мөн

далайд хоёр зуун тохой урт загаё ,

шар шувуун толгойтой загас зэрэг

сонин

гайхамшигтай зүйлийг энэ аянд маш

олон үзсэн боловя тэр бүгдийг

тоочиход их

л нурших тул тэр бүрийг хэлэхгүй .

олон арлуудыг үзэж нэг өдөр далайн

хөвөөнд таягаа барьж зогсож байталолон худалдаачинтай нэг их хөлөг

онгоц

ирж боомтонд ороод далбаагаа

хурааж шат тавьж оон онгцон эд

барааг

буулгалаа . Би түүнийг дансаанд авч

хөлгийн эзнээс: Ондоо юм байна уу?

гэж

асуусанд: Ноён минь миний хөлөг

дээр бас бараа бий боловч эзэн нь

далайд үхсэн

билээ . тэр барааг бид одоо үнэ

ханшимйн нь мэдэж худалдаад

Багдад хотодбайгаа түүний төрөл хамаатны хүнд

өгөх санаатай гэсэнд: Тэр барааны

эзний

нэр хэн гэгч вэ? гэж би асуусандТэр

хүний нэр Синдбад далайч гэдэг .

далайд

живсэн билээ гэсэнд тэр оногцны

эзний царайг нарийвчлан үзээд

чанга дуугаар:

Тэр эд барааны эзэн чинь би байна .

Синдбад далайч гэ¤эг би мөн. Тэр

загасны

арал дээо хоцорсон , нөхөд минь

цөм усанд үхэж ганц би Аллахтэнгэрийн

авралаар амьд гарё аянч-ы юм

угаасан модон тэвшин сууж

хөлөөрөө сэлэх

салхи долгионд түлхэгдсээр нэгэн

аралд хүрч ирээд Аллах тэнгэрийн

авралаар

Махранз хааны адуучинтай учирч,

энэ хотод ирээд Махранз хаанд

бараалахсанд

зэрэг явдлаа хэлсэнд хаан өршөөн

уучилж энэ хотын боомтын дарга

болгосонбилээ . Чиний авчирсан энэ бараа

бол миний хөрөнгө юм гэсэнд

хөлгийн эзэн

хашигран хэлсэн нь: Тэнгэр минь ээ,

энэ ертөнц пээр хн амьтанд шудрага

ё гэгч

үгүй болсон юм байжээ гэв. Би чамд

явдлаа эс хэллүү гэвэл онгоцны эзэн

, Чи

миний үгийг сонсож эзэнгүй болсон

эд барааг олж мэдээд бусдын манд

хорсон

шунаж байгаа юм биш үү. Тэр эдийн

эзэн бусад аянчны хамт усаню унажбүгдээрээ үхсэнийг бид үзсэн байтал

чи тэр эдийн эзэн гах чинь юу вэ ?

гэсэнд

хөлдгийн эзэн минь худал би

хэлэхгүй гээд, Багдад хотоос гараад

тэр усандорсон арал хүртэл яаж явсан зэрэг

нарийн учир байдлыг тодорхой

гаргаж

хэлсэнд хөлгийн эзэн ба олон

худалдаачин нар миний үгийг үнэн

болохыг ойлгож

амь мэнд гарсганд минь баяр хргэж

хэлсэн нь: Тэнгэр минь ээ, бид

чамайг усанд

үхсэнн гэж саналаа . харин Аллах

тэнгэрийн авралаар дахин

амьдарсан байжээ

гээд миний эд барааг тоо ёсоор

тушаасанд их үнэтэй , өнгө сайтайэдээс нэг

150

хэсгийг шилэн авч тэр хөлгийн

онгоцчдоор дамжуулан хаанд бэлэг

барьж өөрийн

явсан хөлөг онгоц ирж, эд бараагаа

олсон учир явдлыг хэлбэл хаан ихэд

гайхаж ,

миний үнэн шударга үгтэйг мэдээд

маш их хайрлан өршөөж хариу бэлэг

өглөө .

тэндээс эд бараагаа худалдаж их

ашиг олод тэр хааны хотоос элдэвэд

хогшлыг худадан авч хөлөгтөө ачаад

хаанд бараалхаж хишиг хүртэн

мөргөн

ёсолж орон нутаг ах дүүгээ буцах

чөлөө айлтгаж мэдүүлсэнд , хаан

үлэмж идээр

шагнаж салах ёс гүйцэтгээд хоцров.

Тэндээс өлзийтэй сайн явж өдөр

шөнөгүйы

аялсаар Басар хотод хүрч буугаад

амь мэнд буаж ирсэдээ Багдад

хотын зг аяланявж гэр орондоо хрч ах дүү, айл

нөхөдтэйгээ золголоо . харь газар

зовсон

зүдэрсэн , аян замдаа эцэн цуцсан ,

айсан цочсоныго мартаж, боол

шивэгчин ,

орд харш зэргийг худалдан авч

эцгин үеэс илүү элбэг болоод олон

нөхөдтэй

урьдынхаасаа илүү ханилж , сайхан

идээ, үнэтэй ховор ундаа дарс ууж

найр

наадам , баяр цэнгэлээр жарган суух

болов. Аллах тэнгэрийн таалалднийлэлцвэл:Долоон аян явдлын

хоёрдугаарыг чамд маргааш би

хэлж өгте гээд

далайч Синдбад явган Синдбадад

оройн хооол өгч шижир алт шагнаж

: Чи энэ

өдөр бидний уйтгарыг сэргээлээ

гэсэнд үүрэгч Синдбад маш их

баярлан ёслоод

шагнасан бэлгийг авч хүний явдал

гэж бас хачин юм даа гэж гайхахын

хэхээр

гайхаж гэртээ буцаж хоноод өглөө

боссоны дараа : Синдбад далайчийнгэрт очсон

чиньв сайн болов гэд буцаж явав.

Бусад олон нөхдин ирсэнп идээ

засаж найр

цэнгэлээр цагийг өнгөрөөн суух

завсар Синдбад далайч хэлсэн нь:

Өчигдөр би их

сайхан жаргаж сууснаа та бүхэндээ

хэлсэн билээ . Тэгээд үлгэрээ цааш

үргэлжүүлсэн нь : Харь улсыг үзэж

арилжаа наймаа хийж , амь зуух

ашиг олъё

гэж бодлоо . Тэгээд удалгүй ждохгшлоо үлэмжхэнийг худалдан авч

баглан

хүлэд сайхан эдээр хийсэн

далбаатай усчин хүэ олонтой , нэг

сайхан шинэ хөлөг

онгоцыг аваад олон худалдаачины

хамтаар ачаа бараагаа тээж аянд

дахин

мордсон билээ Аян өлзийтэй сайн

явж нэгэн далайгаас нөгөө далдайд

орж нэгэн

арлаас нөгөө аралд шиджин буусан

газар бүхэндээ улсын сайд түшмэл,худалдаачин наймаачин данзчинтай

уулзаж, арилжаа наймаа хийсээр нэг

сахан

аралд хүртэд ургамал мод ,

боловсорсон жимс, үнэртэн цэцэг ,

дуутан шувуу,

тунгалаг ус байвч гэр орон утаа

гаргах хүн амьтан үгүй байжээ .

Хөлгөө тэнд

золгсож аянчин худалдаачин бууж

уул ус, мод шувууг үзэж гайхан

явахад нь бм

бас быусдыг дагалдан гарч модно

дандахи нэгэн тунгалаг усны эрэгтсуугаад ,

авч явсан хүнсээ идэж байтал салхи

нь найртай, сэтгэлд §охистой сайхан

тул

суусаар үүрэглэж унтаад боссон чинь

юу ч үзэгдэхгүй байв. Онгоцчид

намайг

мартаад явсан байжээ . Зүүн баруун

тийш харж үзсэнд надаас өөр хүнгүй

тул их

гунихран санаа зовсонд яс минь

арайл хэмхэрсэнгүй . Энэ газар идэж

уух юм чюу чүгүй , цөхөж ядаж анх удаа амьд

гарсан бол энэ удаа дахин хүний

нүүр

үзэхээс өөнгөрсөн байжээ гэж уйлан

гасалж , гэр орондоо санаа амар

сайн

хувцас өмсөж , сайхан идээ унд ууж

идэж, эд мөнгөөр дутахгүй байтал

аянд явөх

гэ урьд зүдэрсэн зковсныг бодолгүй

явсандаа их гэмшиж шаналж сууж

байж

чалдахгүй болод цааш нааш яван

нэгэн өндөр модон дээр гарч үзвэлхүн амьтан

огтүгүй гагц, тэнэр, ус, мод, шувуу,

арал хойг, элс шороо, төдийхөн

үзэгдэнэ.

Тэгээд бас цааш нь анхааран үзвэл

арадл нэг том цагаан юм үзэгдэнэ .

модноос

бууж тэр юмны зүг очиж үзвэл нэг

том цагаан памбагар юм байна.

тойрон

харвал үүд хаалга байхгүй, авиран

гаръя гэтэл маш гөлгөр тул гарч

болхгүй151

байв. Тойрон явж алхаи хэмжвэл

тавин том алхам байв. Энэ памбагар

юмны

дотор яаж орох билээ гэж гайхаж

байтал нар шингэх боллоо . гэтэл

гэнэт нар

халхлагдаж харанхуй ыболов. үүл

халхалавуу гэж дээш хартал нэг том

шувуу

нарыг халхлан ниссэн байжээ.

үүнийг үзээд их л гайхаж байтал

гэнэт санаандорсон нь аян замд олон удаа явсан

хашир хууцчуул далайн аралд Ариаг

гэдэг

гарьд шувуу бий, зулзагыг заанаар

тэжээдэг гэж хэлэлцдэг . Миний

үзсэн тэр

памбагар юм бол гарьдын өндөг

байхаа гэж гайхтал тэр шувуу бууж

иртэл

хөлөөжийж өндгөө жигүүрээрээ

тэврЅн унтсанд сэмхэн очиж

толгойгоо ороосон

бүсийг авч биеэ тэр шувууны хөлөөс

хүлээд , энэ шувуу намайгш хүнтэйгазар

аваачвал энд хэвтсэнээс дээр биз

гэж бодоод шөнө нойргүй хноолоо .

Өглөө

удаан нарнаар тэр шувуу өндгөн

дээрээс босож, чанга дуугаар дэгдэг

ниссээр

дээр гарсанд огторгуйн үүлэнд хүрэв

үү гэсмээр санагдлаа . тэндээс доош

буун

буусаар нэгэн газар хүрч өндөр

гүдгэр дээр суусанд би яаран

сандран уягаатайлж шувуунаас айн чичрч тагжинж

зайлтал харин газраас нээн юм

шүүрч

дэгдэн ниссэнийг үзвэл нэгэн том

аврага могой байв. тэр гүдгэр

газраар нааш

цааш явж үзвэл эргэн тойон том

агуй , гүнзгий хавцал ам байв. тэр

амын захад

тэнгэр тулсан өндөр уул багаа нь хүн

түүний оргилыг үзэж чадмааргй ,

авирвал

дээр нь гарч чадахгүй тийм өндөр

уул байсанд тэр аралдаа байх миньяав даа ,

жимс идэж, ус ууж амьдраад амь

зуух бололцоотой байлаа . Энэ хний

буйд газар

мод жимс ч үгүй юм . Б гэгч нэг

зовлонгоос гараад улам хүнд их

зовлонд учрах

юултай үйлтэй хүн билээ . гэж нааш

цааш тэр уулын амар явж үзвэл тэр

газрын

шороо, чулуу нь цөм очир алмас

байв. Энэ чулуу бол маш хатуу ,

төмөр цахиурхүртэд даахгүй, түүнээс хэмхэлье гэж

оролдво« маш жижгээр хэмхэрэнэ.

Тэр

іулын амаар дүүрэн хорт могой байх

ба бүдүүн нь дал модны чинээ,том

нь

зааныг ч залгиж чадна . гаоьд

шувуунаас аж могой өдөр нуугдаж

шөнө гарна. Тэр

олон могой үзээд, тэнгэр минь ээ:

Өөрийн үхэх цагийг би өөрөө

ойртуулсан байна

гэж могойноос айн идэх уухыг

мартаж нар хэлбийхэд хонох газарэрж нэгэн агуй

олоод амсрыг үзвэл маш нарийн

явцуу бөгөөд өмнө нь том чулуу

байна . Агуй

дотор орж тэр чулуугаар амсрыг

халхлан бөглөж одоо авулгй боллоо

гэтэл агуй

дотор нэгэн аймшигтай аврага

могой өдгөн дээрээхэвтэхийг үзээд

хөвчин биеийн

шар үс сэрвийж заяа минь мэдэг гэж

шөнө нойргүй хонож өглөө болмогц

, агуйнамсрын чулууг зайлуулж гадгаш

гарад нойр хоолгүй, айсан

зовсондоо толгой

эргэж согтуу хүн мэт болоод тэр

амаар нааш цааш явтал гэнэт

дээрээс нэгэн их

мах унасанд цочин айж энэ ву билээ

гэтэл урьд худалдаачин аянчин,

жуулчин

нараас очир-алмас ууланд аюул

гамшиг үлэмжхэн байсан учир хүн

ойртон очиж

ччадахгүй боловч аргатай

худалдаачин, хонь үхэр, алж махынь хэсэглэн ц

авчаад тэр алмасын уулын аманд

орхиж үд болтол хүлээвэл хашир

бүргэд нисэн

ирж тэр махыг нь шүүрэн ууландаа

гаргахад худалдаачид их дуугаар

хашгирч

шувууг цочоон хөөвөл шувуунууд

зуж явсан махаа унагадаг байлаа .

Унасан

маханд наалдсан ирсэн очир-

алмасыг ар өвөр, гутал хувцасгүй

дүүргэж нэгхэсэг их мах ож , өвчүүн дээрээ

тавин, түрүүчийн гарьдын хөлнөөс

уяж байсан

бүсээрээ биҐэ тэр махтай сайтар

хүлж хэвттэл гэнэт нэгэн бүргэд ирж

махы

шүүрэн оргил дээр гарч суулаа .

төдий удалгүй их дуу чимээ гарлаа .

Бүргэд

махыг гээж цочин ниссэнд уяаг

тайлууж махан дотроос бостол

бүргэдийг хөөсөн

худалдаачин хүн ирж цус гаалдсан

миний хувцсыг үээд их айн цочиж:Аллах тэнгэр

152

минь ээ, энд шулам байна уу гэж

гаслан дуудаж: Чи ямар амьтан бэ?

Энд ямар

рхэргээр ирсэн билээ гэсэнд би,

надас битгий ай . Би сайн хүн билээ .

миний энд

ирсэн учир явдал маш гайхалтай .

үүний тулд би худалдаачин явсан

билээ .

надаас айх зовох хэрэггүй , би чиний

сэтгэлийг баясгана миний авч гарсаночир-

алмас , чиний хаясан махандп

наалдсан алмасаас илүү сайн тул

озвох хэрэггүй

гэсэнд тэр хүн баярлан ерөөж үг

ярилцаж байтал мах орхисон бусад

олон

хдалдаачин ирж : Амь гарсан чинь

сайн байна гэж ёсолж намайг авч

явсанд энэ

алмаст уулын аманд яаж ирсэн , аян

замд юу юу үзсэн зэргийг нэгд нэггүй

хэлж,намайг аварсан тэр махны эзэнд авч

гарсан алмаснаасаа өгсөнд тэсгэлгүй

баярлаж ихэд ерөөж. Олон

хцудалдаачин хэлэсн нь: Аллах

тэнгэр мэдэг, чи бас

хувьтай хүн байна. энэ газкраас

чиний адил амьд гарсан хүн урьд

үгүй байсан

юм гэв. Аюулгүй тэр газраа нэг шөнө

хонож могойн амнаас амь бүтэн

гарч айл

амьтантай газар хрэх хувь заяатай

байна гэж тэсгэлгүй баярлан хожон,

олонхудалдаачны хамт аялан явсаар

нэгэн сайхан арлын цэцэрлэгт хүрч

ирлээ . тэр

цэцэрлэгт зуун хүнийг халхлах

сүүдэртэй гаварын их мод ургадаг

бөгөд агавр аьах

хүн модны оройг өрөмдөн нүхэлбэл

гавыр ус урсан цавуу мэт царцан

хаттаү . тэр

нь гавао мөн юм . тэр нүхэлсэн мод

нь хатуу тул түлж болно. мөн аралд

манай үхэр сарлаг гэх мэт бэлчин

явах нэгэн зүйлийн амьтан байх

бөгөөд бие ньтэмээнээс том, өвсөөр хооллоно.

Толгойн дунд нь нэг бүдүүн эвэр

бий. Биеийн

урт нь арван тохой ба ерөнхий дүрс

нь хнтэй төстэй , тэр амьтныг хирс

гэнэ. Бас

үхрээс

намхан

нэгэн

амьтан

бий

гэнэ.Аянчин жуулчин, далайчин ,

бадарчин нараас сонсвол хирс нь

зааныг мөргөн

эвэртээ хатгаж билчин явахад нь

зааны тос халун нарны илчинд

хайлж хирсийн

толгойг тосолсоор хисрийн нүд

сохроод эрэг дээр хэвтэж байж гэнэ

билээ . гарьд

шувуу үүнийг үзээд хисрийг шүүрэн

авч түүний хамар дээрх амьтныг

хамтаар

авачиж зулзагаа тэжээнэ. Тэр аралд

сарлагийн төрөл олон амьтныбг бинүдээр

шүзсэн нь цөм мана энд байхгүй

амьтан болно. Алмас чулуу уулын

амнаас алмас

авч өврөө дүүргэн хурааж

худалдаачинд өгч эд бараа зоос

тэргүтнийг авч олон

худалдаачны хамт явж олон хувь улс

болоод Аллах их тэнгэрийн зохион

заяасан бүхнийг үзэж нэг голос нөгөө

нголд нэгэн нэг хотоос өөр хотыг

дамжин

худалдаа наймаа хийсээр Басархотод хүрч хэд хоноод Багдад хотод

буцаж

очих алмас тансаг эд , мөнгө зоос

олонтой ирж гэр оондоо орж, ах дүү

хамаатан

садантайгаа золгож бэлэг зэлэг өгч ,

өгдөг хишиг түгээж , ундны сайны

ууу,

идээний сайныг идэж , хувцасны

сайныг өмсөгөж , хнтэй ханилж

зовсон

зүдэрснээ цөмийг мартаж цээж

тэнэгэр, ухаан тунгалаг, найр

наадмаар жаргансуулаа . Синдбадын ирснийг сонссон

бүхэн золгог уулзаж харь улдсын

байдал,

аян замд үзсэн сонссоынг асуувал

Синдбад тэвчиж чадсангүй бүгдийг

тоочин

хэлсэн өгөөд сонссон бүхэн гайхаж,

амьд мэнд яьж ирсний баяр хүргэнэ.

Синдбадын хоёрдугаар аяны явдлыг

төгсгөл ийм байна Синдбад цааш нь

:

Аллах тэнгэрийн тааллад

харшлахгүй бол гуравдугаар аянаа

хэлж өгье .Сиэдбадад хэлсэн нь: Цугларсан

бүгдээрээ сонссондоо ихэд гайхаж,

оройн

хоолыг идэв. Явган Синдбадад маш

их шижир алт шагнасанд адлайч

Синдбадын үзсэн өнгөрүүлснийг

гайхаж шагналаа авч буцаад гэртээ

магтан

мөргөж маргаашт өглөө гэгээн

гэрэлтэй болсонд синдбад үүрэгч

босож,

өглөөний мөргөл хийж далайч

Синдбадын захисан ёсоор түүний

гэрт очиж153

амгаланг асуусанд далайч Синдбад:

Ирсэн чинь сайнболлоо гэж хамт

суутал олон

нөхөд нь хань нь сүрэглэн ирж идэж

ууж, наргиж цэнгэсний эцэст далайч

Синдбад гуравдугаар аяныхаа тухай

хэлсэн нь: Миний энэ гуравдугаар

аян бол

танай урьд сонссон аян явдлаас

улам сонин гайхалтай юм .

хоёрдугаар аянаас

буцаж ирээд баярлаж , туйлынжаргал цэнгэлтэйгээр сууж байтал

би. их ашиг олж

Аллах тэнгэрийн өршөөлөөр

алдсанаа нөхөж, ББагдад хотод

баярцэнгэлийн

туйлаар жарган суутал бас арилжаа

наймаа хийж аян замд явах санаа

иөрж

далайн аянд зохих эд бараа

үлэмжийг авч б аглан хүлээд Багдад

хотоос гарч

Басар хотноо мөрний хөвөөнд очтиж

их хөлгийг үзвэл олон аянчин ,

худалдаачинбайгаа нь цөм сайн санаатай сайхан

улс , шашинтай номтой , өшөөлтэй ,

шудрага

номхон иргэн байжээ . Тэдэнтэй

хамт хөлөгт сууж Аллах тэнгэрийн

залбаиран

аян замдаа явж нэгэн далайгаас

нөгөө далайд орж, нэгэн арлаас

нөгөө арад

шилжин нэг хороос нөгөө аххотыг

дамжин явсан газар бүхэнд найр

цэнгэл

наймаа арилжаа хийж, нэгэн өдөр

долгиолон хүрхрэх далайн дундявтал

хөлгийн эзэн онгоцны эзэн онгоцны

захад зогсон далайг үзьэл гэнэт

далбааг

эвхэж нүүрээ маажлан цохилон,

сахлаа зулгаан хувцсаа урж их дуун

алав.

Онгоцны эзэн миньюу болов гэж

асууваас, ай носхон аянчнууд аа!

бид салхинд

автагдан замаас гажаап хувь зохиол

доройтож үстний ууланд ойртлоо :

тэруулангд ссармагчин мэт амьтан байх

ба эн газар хүрсэн хүн амьтнаас

амьд гарч

байсан удаагүй юм . Бид бүгдээрээ

үхэх бизээ гэж хэлж дуусахын хамт

олон

сармагчин ирж хөлөг онгоцыг тал

талаас нь тойрон бүсэлсэн нь нүгэлт

царцаахай

мэт маш олон, ерр нь олон

баатараас ч хүчтэй байдаг тул

сармагчныг алах,зовох

, хөөх юм бол биднийг олноороо

дарж, эд хөрөнгийг сүйтгэх болов уугэж ихэд

айв. Эдгээр са°магчны байдаол нь

маш жигшүүртэй , үс нь хар эсгийн

адил, эүд

нь үар, нүүр нь хар , бие бага өндөр

нь дөрвөн сөөм , хэлий нь хүн

мэдэхгүй тийм

амьтан байлаа .Хөлөг дээр авиран

гарч, олс татлагыг цөмийг тас

татсанд , салхи

хөлгийг хөөсөөо ууланд туллаа .

тэгтэл олон сармагчин , худалдаачин

аянчингавч онгоцонп сууж далд орсонд

хаашаа явсныг хэдсэнгүй . тэр арал

дахь жимс

ногоог идэх , ус ууж суутал арлын

дунд нэгэн байшин байхыг үзээд

түүний зүг

ортол бэх баганат өндөр хэрэмт

нэгэн орд харш байсан байжээ .

Дотор нь орвол

маш уудам чөлөөтэй , орчин

тойронд өндөр үүд хаалга маш

олон, төв дунд нь

нэгэн өндөр том бандан харагдах ба

хажууд нь оон тогоо шанага үзэгдэж, яс

овоолгоостой байв. хүн огт үгүй

байсан ихэд гайхаж баахан суугаад ,

өглөөнөөс

орой болтол унтаж байтал газар

доргиж агаарт хүнгэнэх дуу сонсож ,

хүний

байдалтай нэгэн аймшигтай амьтан

гээг гаднаас ирсэн ба түүний өнгө

ньхар , бие

нь их, дал мод шиг өндөр , нүд нь

галтай цуцал мэт , соёо нь бодон

гахайн соёошиг , ам нь худгийн амсар мэт, уруул

нь тэмээний уруултай адил бөгөөд

өвчүү

рүүгээ унжжээ . Чих нь том чулуу мэт

мөрлүүгээ унжжээ .Гарын хумс нв

арслангийн савар шиг, тийм нэг

аймшигтай амьтан гарч ирсэнд

сүнсгүй айж

чичрэн дагжиж байтал тэр хүн

бандан дээр сууж өндийн босоод

бидний өмнө

ирж намайг шүүрэн аьч ганц

ганцаараа гараараа өргөөд бяцхан

юм үзэж байгааюм шиг эргүүлэн хөрвүүлэн үзэж

тэмтрэх эь яргачин , алах хонийг

байгаа мэт

санагджээ. Миний бие айсан зовсон

, ядарсан зүдэрсэндээ мах их

эцэнхий

болсныг үзээд тавьж орхиод бусад

нөхдийн миний тэмтрэн үзсээр

хөлгийн эзэнд

хүрээд түүний би? тарган тэнхлүүн ,

махтай мяраатай , бүдүүн чийрэгхүн

байсан

154тул санаанд нь тавтай нийлж ,

яргачин алах махыш шүүрэх мэт

болж унагаад

хүзүүгший нь хуга даран алж, урт

сэрээний үзүүрийг зулайгаар нь

гарталд хатгаж

их гал түлээд хөлгийн эзнийг тал

талаас нь эргүүлсээр шарж болгоод,

гал

дээрээс авч өмнөө тавтад , тахианы

зулзагыг эвдэж байгаа юм шиг

хэсэглэн эвдэж

, махыг хумсаар чимхлэн идэуж, ясыг

нь мөлжиж бараад буланд хаяжбаахан

суугаад бандан дээр хэвтэж унтан

хурхирах нь хатирсан хонь мэт

хоолойгоо

огтлуулсан мамл шиг дуугарч байлаа

. Тэр өглөө, болсон хойно, босч

явлаа .

Бид түүнийг нэлээд хол зайлсанд

дараа гаслан гашуудаж энэ галд

шарагдсанаас

далайд шумбаж сармагчинд

идэгдсэн нь дээр билээ гэж бодлоо.

Ингэж үхлийнмуугаар үхэх гэж байх уу Эндээс

амьд гарах аргагүй бидний ингэж

зовж үхсэнийг

хэн мэдэх вэ? гэж гасалж гашуудан

махаа галд шаруулахгүй үхвэл юутай

амар

билэ гэж орохи гарах, нуугдах

хоргодох газар эрж гадагшаа гарч

үзвэл орох

газар, орон огт олдосонгүй орой

болгож , айсан цочсондоо аргагүй

өнөөх орд

харшдаа буцаж ирээд баахан сутал,

гэнэт газар донсолгосон хөдөлжөнөөх

аймшигт хар хүн ирээд, урьд өдрийн

адил биднийш урьуулан хөрвүүлЅн

үзсээр

нэг хүнийг шилж ав ад хөлгийн

эзний нэгэн адил болгож идээд

хоолойгоо

огтуулсан мал шиг хурхиран унтаж

нар гарч өдөр болсонд урьдын адил

босож

явсанд бид бүгдээр цугларч , Аллах

тэнгэ мэдэг, ингэж үхснээс далайд

иоржүхсэн нь дээр гэж хэлэлцтэл манай

нэг нөхрийн хэлсэн нь: Нөхдөө

миний үгийг

сонсоорой бага арга зохиож энэ

хүнийг алаад мусульман шашинтнй

зовлонгоос

ангижруулъя гэсэнд би ингэж хэллээ

. Нөхдөө сонсоорой , энэ хүнийг алъя

гэвэл

урдуур энэ бүдүүн мод түлээг зөөж ,

онгоц хийсэн хойно арга хайж алаад

онгоцод

сууж аль хүссэн газраа хүрье

,тэгэхгүй бол онгоц хүлэж дэмийсуух болно . Хэрэв

бид энэ хүнийг алчадахгй бол хийсэн

онгоцондоо сууж далайд явбал

болно. Тэр

цагт далайд цумбаж үхэвч энэ хүний

гарт үхэж галд шаруулж идүүлсэнээс

дээр

биз, энэ аргаар амьд гарч болох ба

усанд орж үхэхд гомдолгүй гэхэд нь:

Тэнгэр

мэдэг , чиний санаа зөв гэж бүгд

санаа шулуудан ордноос бүдүүн мод

гаргажонгоц хийж далан эрэгт бэхлэн уяж ,

бага сага хүнс хоол зөөж хадгалаад

ордонд буцаж орой болгосонд гэнэт

газар донсолгон хөдөлж, зуумхай

нохой

мэт өнөөх хар хүн хүнийг ирээд

биднийг урьд адил тЅмтрэн үзэж нэг

хүнийг

шилж идээд бандан дээр хэвтэж

унтан хурхирах нь аянга шиг байв.

Бид сэмхэн

босч олон сэрээний дотрос хоёр

төмөр сэрээ авч их галд улайсгаж

гартааатгаад тэр хурхиран унтаж байгаа

хүний дэргэд очиж хүчлэн түлхэж

сэрээг нүд

ирүү нь хатгасанд нүд нь цаашаа

ширтэн орсонд тэр хүн уул

нурж,далай

бялхамаар их дуун хашгирсанд

бидний сүнс сүлд зайлж, зүрх

хагартлаа айнлаа

.трэ хүн босч биднийг эрэхэд бид

үхэх цаг ирлээ гэж айн сангдарч

чичрэн

дагжиж, зэгэтэн гүйтэл, тэр үүдийг

тэмтэрсээр гадгаш гарч чангадуугаар

хашгран явсанд түүний дуунд газар

одргин хөдөллөө . Бид маш их айж,

түүний

хойноос дагалдан гарч онгоцны зүг

чиглэсэнд тэр хүн маш сүрхий

длгшин

аймшигтай нэгэн эмийгш дагуулаг

тэр хоёр биднийг үзэж гартаа том

үхэр чулуу

барьж биднийш чулуудсаар бидний

нөхдийг алж, арай гэж гурван хүн

амьдгарав. Тэндээс амьд гаран бид

гурвуул онгоцын эргийн зүг зааж ,

наг газар буугаад

харанхуй болтол чвж шөнийн

болсонд баахан унтаад сэртэл гэнэт

маш том

нэгэн луу замыг хөнөдллөн ирж,

манай нэг нөхрийг залгисанд

луугийн хэвлийд

түүий хавирагны яс тарчигнан

хэмхэх сонсогдлоо . лууг явсны

хойно бид маш их

155айж ингэж хэлэлцлээ . Аллах тэнгэр

ээ, урьд урьдынхаасаа улам

жигшүүртэй

муухай үхдэг ямар жигтэй үйл билээ

. тэрхар хүний гараас мултран

гарлаа гэж

баярлаж байтал, баяр нь гүйцэд

болоогүй байжээ . Аллах тэнгэро ээ,

тэр хар

хүнээс зайлж усанд үхэх аюултай

гартал, энэ хар гай зов«онгоос яаж

гаръя гэж

цааш нааш явж, модны жимс идэж

голын ус ууж орой болоход нэгөндөр модыг

үзээд авиран гарч унтсан ба би

хамгийн дээр гарлаа . Шөнө болж

харанхуй

болсонд уул ирж, зүүн баруун тийш

харж үзээд биний нуугдсан модны

зүг ирж

миний нөхрийг залгиад моыг

ороосонд луугийн гэдсэнд миний

нөхрийн хаврагны яс

хэмхэрэх нь сонсогдолоо. Луу

модноос бууж явсанд би айн

сандарч хоноод өдөрболохд модноос доош бууж, далайд

орж үхье гэтэл аминдаа бас хайртай

тул

хөлдөө эгэнөргөн хавтгай мод

хөндлөн уяад хоёр ахжуу, хэвэл

толгой дээрээ

хэд хэдэн том хавтгай мод уяж

хэвтсэн ба торонд орсон юм шиг

санагдла . Шөнө

өнөөх луу ирээд намайш залгих гэтэл

тал талаас модоор хашсан тул эргэн

тойрон явж халдаж чадсангүй , нэг

явж , нэг буцаж , нар шингэхээс , үүр

цайж наргартал оролдсоор их л уур нь хүрч

нар гарахад зайллаа . би гараа

сарвайж тэр

уясан модоо тайлаад нааш цааш

явж арлын захад хүрч далайн зүгт

харвал

нэлээд холхон нэг хөлөг онгоц

явахыг үзээд модны мөчраөөр

даллан дуудсанд ,

трэ хөлөг онгоцны хүмүүс, энэ юу

билээ . очиж үзье хүн байж магадгүй

гэж

ойртон ирж, миний дуулахыг сонсч,

хөлөг дээрэ гарч: Ямар хүн бэ? гэжасуусан

зүдэрсэн зовсон үзсэнээ эхнээс нь

адгий нь хртэл нэгд нэггүй тоочин

хэлсэнд

олон худалдаачин ихэд гайхаж

өмсөх хувцас өгч миний нүцгэн

биеийг хаохлан ,

сэнгэнэсэн ус уулгаж хоол идүүлсэнд

гэдЅс минь цадаж, дотор минь

онгойн үхэх

шахаад амьдарсандаа зориг орж

Аллах тэнгэрийг магтан найрт

салхийг дагажявсаар нэг газар хүрэл хөлгийн эзэн

хөлгийг зогсоон , оон худалдааин ,

аянчин ,

бууж арилжаа наймаа хийх гэсэн эд

бараагаа дэлгэсэн хөлгийн эзэн нь

надад

хэлсэн нь: Чи бол ядуу хоосон харь

хүн юм . Сонсвол зовлон их үзсэн

бана, би

чамд туёс бож , нутагт чинь харих

зам ага зааж өгь?. Чи мини йхоноос

залбиран

мөргөх биз гэсэнд: за миний

залбирах чиний төлөө болтугай!Гэсэнд тэтр хэлсэн

нь:Бидэнтэй хамт явсан нэгэн

жуулчныбг алдаад одоо үхсэн ,

амьдыг мэдэхгүй

байна. Чи тэр хүний ачаа барааг энд

худалдвал бид чамд хөлс өгч үлдсэн

бараа

эдийг Багдад хотноо буцахад чинь

тэр хүний төрөл саднйы хүмүүст

тушааж өгнө .

Чи тэр хүний ачаа барааг аьвч олон

худалдаачны хамт худалдах уу

гэсэнд: Ноёнмиэнь чиний өршөөлт гүийг дагая

гэсэнд усчин үүрэгчинд тушааж тэр

эд барааг

хөлгөөс гаргаж надад тушаасанд

хөлгийн бичээуж асуусан нь: Дарга

аа! Энэ ямар

эд билээ , хэний дансанд тэмдэглэх

вэ? гэсэнд бидэнтэй хамт яваад

дадайг нэгэ

аралд усанд цунаад мэдээ чимээгүй

болсон Синдбад далайчийн нэрийн

дор

тэмдэглэ . Энэ хүнд өгч

худалдуулсаны дараа хөлсийг эьгаргаж өгөөд үлсэнийгш

эь Багдад хотноо аваачиж эзний нь

олбол эзэнд нь өг э олбол төрөл

саданд нь

тушаах хэрэгтэй гэж ¤ансанд

тэмдэглэсэнд : үг чинь сайхан, сана

чинь зүйтэй

байна. Аллах тэнгэро мэдэг,

Синдбад далайч гэдэг би шүү дээ .

тэр арлын дэргэд

живсэн улсуудтай хамт би живсэн

билээ . гэж бодоод биеийг хүлцэн

барьж олонхудалдаачинд хлгөөс бууж арилжаа

наймааны хэрггийгхэлэлцэн

цугларахд би

хөлгийн эзний өмнө очиж Ноён минь

, чиний надад тушаан өгсөн ачаа

барааны

эзэн хэн гэдэг билээ гэсэнд. Түүний

хөрөнгө чадлыг би мэдэхгүй, Багдад

хотын

Синдбад далайч гэдэг билээ . нэгэн

далайн аралд буусанд олон хүн

усанд гэмьэж

156үгүй болсны тоонд орж одоо

бтолтол , чимээгй гэсэнд , би их

чанга дуугаар

ингэж хэллээ : Номхон дарга аа!

Өнөөх Синдбад далайч гэдэг чинь би

бана . Би

усанд эдээгүй шүү дээ . Чин йтэр

аралд буухад олон худалдаачин

аянчны хамт

гараад авч явсан идээ хүнсээ идэж

суутал нойр хүрч хэвтээд унтаж

босоод

харвал онгоцны аянчн жуулчин нар

хэдийн явчихсан байлаа . Энэ эд болцөм

миний эд юм . очир алмасын ууланд

үзсэн алмас эрдэнийг худалдах

хүмүүс

намайг тэндээс олж миний явдлыг

сонссон тул миний бие чухам

Синдбад

далайч мөн гэж байтал гэрчлэх

болно. гэтэл олон худалдаачин

жулчин энэ үгийг

сонсоод намайг тойрон зогсож

зарим нь энэ хүний үг үнэн байх,

зарим нь худалхэлж бөаына гэв. Тэгвэл нэг

худалдаачин чир-алмасын хавцал

амны тухай

ярьсныг сонсоод миний өмнө ирж

бусад худалдаачны зүг хандаж : Та

нар миний

үгийг сонсоорой, урьд би та нарт

очир алмасын ахмал мах хаясанд

миний хаясан

махны хамт нэг хүн гарч Ёрлээ

гэснийг та нар дэмий ху¤ал юм

чалчиж байна

гэсэн биз дээ гэсэнд олон

худалдаачин хэлсэн нв: Мөн, мөнбид чиний тэр үгий

чинь итгээгүй билээ гэв.

Худалдаачин хэлсэн нь: Миний

хаясан махтай хамт

гарсан хүн энэ байна, түүний өгсөн

очир алмасын үнэ маш их дэлхий

дээр

ижилгүй алмас чулуу юм . Минйи

хаясан маханд урьд хожид ер тийм

сайн чулуу

наалдаж гарсангүй юм гэж цааш нь

бас , тэндээс би нэг хүнийг дагуулан

явжБасар хотноо хүрсэн хойно

харилцан юм солилцож тус тусын

нутагт буцсан юм .

Хамт явж байх замдаа өөрийн

явдлыг халж яаж аралд хоцорч

онгоцноос

гээгдээд элдэв зовлон зүдгүүр

үзсэнээ хэлж өөрийн нэрийг

Синдбад далайч гэсэн

билээ . энэ хүн одоон энд ирсэн нь

миний танд урьд хэлсэн үгийн үнэн

эсэхийгш

баримттай баталж байна. Энэ бараа

бол цөм түүний хөрөнгө , урьдбидэнтэй хамт

явадаа надад тийм тийм эд бий гэж

хэлсэн нь үнэн байна гэсэнд хөлгийн

эзэн

өндийн босч миний өмнө ирээд

ширтэн үзэж чиний эдэд ямар

тэмдэг бий :

билээгэхэд минний бараанд тий

зүйлийн тэмдэг бий гэж тоочин

хэлээд бас

Басар хотноо онгоцонд суур үед

хөлгийн эзэнтэй хэлэлцсэн нэг

хэргийгдурдсанд : Сая намайг Синдбад

далайч мөн гэж итгэж амь чинь

гарсан нь юутай

сайн хээг вэ? гэж тэврэн хэлсэн нь:

Ноён минь , тэнгэр мэдэг. Чин үйлс

явдал

үнэхээр гахамшигтай байна ыгэж

миний эд хөрөнгийг тоо ёсоор

тушаан өгсөнд

арилжаа наймаа хийж их ашиг

олоод амь нас мэнд гарч , алдсан эд

хөрөнгөө олж

хохиролгй болсон тэсгэлгүй их

баярлав. Тэндээс оон арлуудаарарилжаа наймаа

хийж хэсэн явсаар Энэтхэг газар хүрч

намаа арилжаа хийж тэр газрын

далайд

маш олон гахамшигтхй жигтэй юм

үзсэнийг тоолж барашгүй: Аллах

тэнгэрийн

өршөөлөөр найрт салхийг дагаж

аянзамд аюул гамшиггүй явсаар

Басар хотноо

хүрээд Багдад хотонд буцаж гэртээ

ирж, айл ах дүү, хань нөхөдтэйгээ

золгож,төрсөн газар нутагтаа амь нас мэнд

буцаж ураг, элгэнтэнтэйгээ

золгосондоо

тэсгэлгүй бачрлаж өнчин ,бэлбэсэнд

өглөг хишиг итүгээн өгч амраг нөхөд

садантайгаа амтат идээ ундааыг

идэж ууж найр цэнгэлээр жарган

суухан аян

замд айсан , цочсон зковсон

зүлдгүүрийг бүгдийг мартлаа . Энэ

явдалд олссон

ашгийг тообло барахгүй гээд явган

явган Синдбадад цааш хэлсэн нь :

Аллахтэнгэрийн таалалд харшгүй бол чи

маргааш ир. Дөрөвдүгээр аян

явдлыг үнэхээр

гайхамшигтай болно гээд явган

Синдбадад урьд ёсоор зуун шижир

алтыг шагнан

өгөөд ширээ засч бүгдээрээ хурим

хийж тэд Синдбадыг явдлыг ихэд

гайхав.

Тэндээс цугларсан олон цөм гэр

гэртээ тарлаа . Синдбад үүрэгч

шагнасан алтыг

157авч гэртээ буцаад Синдбад

далайчаас сонссон үгсийг ихэд

гайхан хоноо , өглөө

босч мөргөл залбирал үйлдээд,

Синдбад далайчийн гэрт очвол,

дэргэдээ

суулгаад бусад олон нөхдийг ирсэн

хойно идээ унд»г барьж найрлан

хурим

хийгээд , Синдбад далайч өөрийн

дөрөвдүгээр аян явдлыг хэлсэн нь:

Ай нөхөд

минь, миний Б гдад хотноо эржгэн

ирээд ах дүү хамаатан садан, амрагнөхөдтэйгээ учран золгож ашиг их

олсондоо аян замдаа зүдэрлийг

бүрмөсөн

марта, жаргалцэнгэлийн туйлаар

жаргаж найр наадас амьдран, амраг

нөхөдтэйгээ

эртний ба одоогийн явдлыг

шүүмжлэн хэлэлцэж суутал,

томоогүй муу сэтгэл

дахин хөдөлж, харьь газар хэсэн

явах санаа төрөөд, арилжаа наймаа

хийж олон

хэлний хүнтэй золЈон танилцах дур

хүсрэнд сэтгэл зориг шулуудаж,далайн аянп

зохистой, элдэв сайхан эд барааг

худалдан авч баглаад Багдад хотоос

гарч Басар

холтод хрлээ . Тэндээс бас Басарын

балгасын олон сайчуултай нийлж

явсаар

нэг арлаас нөгөө аралд шилжиж , нэг

далагаас нөгөө далайд орж, аялан

явтал гэнэт

дөрвөн зүгээс нь салхи салхилсанд

хөлгийн эзэнчагт авч хөлгийг

зогсоотол гэнэтдогшин салхи ирж хөлгийн

дэрвүүлийг тас татаж онгоцыг

живүүлсэнд олон хү

цөм усанд цацаж үхэв. Миний бие

бас усанд цацтал их Аллах онгоцны

нэгэн

модыг өршөөн хайрласанд хэдэн

худалдаачны хамт тэр модон дээр

авиран гарч

хөдөөр алаад салхи долгоин туугдан

явж далайд хонотол үүрээр салхи

дахин

ихсэж усны долгионд цоохигдон

нэгэн аралд арай чамай голтойгарав. Өлсөн

ундаасаж, айсан сандарсан, нойр

алдаж даарсандаа, тэсгэлгүй их зовж

нааү цааү

явж үзвэл тэр арал дннр зүйл бүрий

ногоо ургасан байна. Тэр ногооноос

идэж

баахан өл залгаад арлын хөвөөнд

нэг шөнө хооод өглөө болж нар

гарсанд цааш

нааш явж үзвэл хо«хон нэгэн байшн

үзэгдэнэ. Түүний өмнө очиж хаалгын

өмнөзогссонд гэнт дотрос нь маш олон

нүцгэн хүн гарч биднийг үг дуугүй

шүүрэн

бариад хааны өмөн аваачиж

сөгдүүлэн суулгаад бидний урьд

хожид идэж үзээгүй

хоол авчирч идүүлсэнд их Аллах

тэнгэрийн өршөөлөөр би тэр хоолыг

идсэнгүй .

Миний бусад нөхөд тэр хоолноос

амсмагц ухан оюун нь самурч

гадзуурсан мэт

овор дүрс нь хувьсаад наргилын

тосыг уулгасанд нүд нь урваж, хоолидэх

байдал нь урьдахаас улам их

болсонд би их айж цочин санаа

сэтгэлд зовлонтой

болоод тэр олон нүцгэн хүмүүсийг

нарийвчлан үзвэл цөм айшхи нар

юм . Энэ

хотын хаан нь мангас юм . Тэр,

айшхи нар хүнтэй золговол тэр

мангас хааны өмнө

аваачиж хорт идээг идүүлэн, хорт

тосыг түрхэхэд ухаангүй болж, гэдэс

хэвэл ньсунаж идэх нь нэмэгдэнэ. Айшхи нар

энэ идээ тосыг идүүлэн шахсаар

тарган болсны

дараа алж, хаанд идүүлнэ. өөрсдөө

хүний махыг чанаж шаралгүй

түүхийгээр нь

иднэ. Үүнийг үзээд би тэсгэлгүй айж

өөрийн бие ба нөхдийн хойноос

санаа сэтгэл

зовох ба тэд нөхдийн хойноос санаа

сэтгэл зовох боловч тэд нөдийн ухан

оюун

баларсан тул харин ч ажиггүй байна.

тндээс биднийг нэг малчид өгч өдөрбүр мал

адуусны адил бэлчээрлүүлсэнд би

санаа сэтгэд зовж өлсч өлбөрч айсан

цочсондоо ухаан мэдрэл доройтож

тэнхээ тамир их л доройтон

муужрана Айшхи

нар үүнийг үзээд намайш огт

хайхрахЈүй болжээ . Нэгэн өдөр

сэмхэн гадгаш гарч

явтал далайн дунд нэгэн өнөдр

юман дээр суусан хнүнийг үзээд

нарийвчлан

хянавал миний нөхдийг хариулжбайгаа малчин байжээ . Тэр хүн

намайг үзээд,

ухаан эвдрээгүй эрүүл хүн байна

гэдгийг мэдэж, холоос дахин, ингэж

хэлсэн нь: Чи

гэдэргээ буцаж нөгөө этгээдэд

байгаа хааны замд орж яв гэсэнд тэр

хүний үгийг

дагаж явсаар их замд ороод

заримдаа айн гүйж, заримдаа

яарлагүй алхсаар нар

158

шингэж харанхуй болсонд амсхийжунтах гэх боловч айсан өлссөн ба

ядарсан нь

үлэмж тул нойр хүрсэнгүй, шөнө

дунд босч нааш цааш явсааар өглөө

болсонд

өлсөн цангаж бие ядраад арал дахь

өвс ногооноос идэж өл хоол залгаад

дахин

цааш явж долоо хоног тэнэсээр

наймдугаар өдрийн үүрээр хар

цагааны газраа

нэгэн юм үзээд наран шингэхийн

үед сая үзээд тал талаас тойрон

зогсч, Чи юунхүн бэ? Хаанаас ирэв гэж асуусанд ,

аяа би гэдэг нэг зовлонтой хүн

байна гээд

айсан цочсон зовлонгоо тоочвол их

л гайхан уулзсах тэр хар арьстны

гараас амьд

байсан хүн огт үгүй билээ . Чи их

хувь заяатай хүн байна гэж идээ

ундыг өгсөнд

цадтал идэж би амсхийв. Тэндээс

онгоцнод сууж тэр хүмүүсийн суух

аралд хамт

очилцсонд тэр газрын хаанд

бараалхуулав. Хааны амрыг эрсэнд:Сайн явж ирэв

үү? Гэж миний явдлыг асусанп Басар

хотоос гарсан тэр цагаас энэ хаанд

бараалхсан хүртэл явдлаа тоочин

хэлсэнд, хаан ба танхимд байсаг

олноос

гайхахгүй хүнгүй. Тэндээс гадгаш

гарч хот балгасыг үзвэл маш сахан

бөгөөд эд

юмсаар элбэг, хүн олонтой хот юм .

Арилцжаа наймаа хийгчип, зах

зээлээо

дүүрэн, идээ унд элбэгийг үзээд энэхотод хүрч ирэснд сайн боллоо гэж

баярлаж

сэтгэл санаа амраап тэ хотын

хүмүүст дасч хаан ба олонд, улсыг

олон сайд түшмэл

илщргэнээс илүү хүндтэй болов. тэр

газрын хүмүүс сайхан морь унахад

цөм эмээд

тохохгүй зайдан явахыг үзээд:Эзэн

минь чи, морь унахад эмээл тохогүй

яюах нь юу

вэ? гэвэл хаан асуусанд: Эмээл гэгч

юу вэ? Бид огт түүнийг мэдэхгүй

байна гэсэнп:Эмээл гэгч нь морь унахад маш

таатай юмны нэг болно. хаан

зөвшөөрвөл би нэг

эмээл хийе гэж модчин, төмөрчнийг

дуудаж удирдан зааснаар нэг эмэ

хийж хааны

адуунаас нэгэн сайхан морийг

сонгон өвч тэр эмээлийг тохоод

хааны өмнө

авчирсандтэсгэлгүй их баярлаж, их

мөнгө зоосоор шагнав. Тэндээс

хааны их

түшмэл ба төрийн олон сайд,

ямбөатан кэргээс эмээл хийж өгнө үүгшэж

тэмцэлдэн гуйсанд модчин эмээл

хийх аргыг заан сургаж их ашиг

олоодоонд

хүндтэй нэртэй боллоо .Нэг өдөр

хааны өмнө сүр жэвхлантай цэнгэж

суутал хаан

гэнэт хэлсэн нь: Синдбад чи маг

эрхэм хүндтнй хүн болж манай хүн

босон тул

чөамаас хагацан салахад хүрвэл бид

үнэхээр тэсэхгүй, тиймийн тул

чамаас гуйхнэгэн хэрэг байна гэсэнд: Хааны

санааг би сонсохыг хүснэгэлээ . хаан

хэлсэн нв:

Би чамд нэгэн сурвалжит баялаг

гэрийн гоё үзэсгэлэнт охриныг

гэргий болгож

өхийг хүснэ . Би чамайг орд харшдаа

суулгаж, байх ба үүрд манай хүэ бол

гэсэнд би

их ичиж хариу хэлээгүд хаан асуусан

нь: Хүүхээ, чи ѕм хэлэхгүй яав

гэхэд:Цагийн

эзэлсэн хаан минь ээ, Зарлиг буулгах

нь чамаас боох боно гэсэнд, хаанзогсоогоор

гэрч, заргач нарыг дуудаж надад

сайн язгуурт гайхамшигт үзэсгэлэн

гоё сайхан,

үлэмж эд хөрөнгөтэй нэгэн гэргий

авч өгөөд цалин пүнлүү тогтоож

сайхан харш орд,

боол зарцаар шагнасанд урьдын

зовлон зүдгүүрийг мартаж их жагал

цэнгэлтэй

суув. Нэгэн өдөр мангай айлын нэгэн

хүний гэргий үхэхэд:Эр нөхрийн

санаа засахгэж эмийн хойноос дэмий зовон

гасалж яах юм бэ? Их Аллах тэнгэо

өршөөж нас

чинь урт болбол энэ эмээс илүү

сайхан эм олдох билээ гэж намайг

хэлэхэд тэр

гэрийн хүн маш их уйлан хэлсэн нь:

Ай нөхөр минь, миний насны

хэмжээ нэг өдрийн

төдийхөн байтлаа үхнэ гэдэг чинь юу

билээ. Дэмий үг битгий хэл гэсэнд:

Аяа

маргааш чи миний нүүрийг

дахинолж үзэхгүй болно. Манай энэгазар эр эм хоёроос

эм нь урьдаар үхвэл эрий нь хамт

оршуудаг, эр нь урдаар үхвэл эмий

нь бас

амьдаар оршуулж,нэгээ үхэхэд

нөгөөдөх нь төвшин жаргахгүй

болгох заншилтай

болно. Миний эмийн хүүрийг

өнөөдөр оршуулах тул миний биеийг

мөн өдөр хамт

159

оршуулна гэсэнд: Аяа энэ ямар

муухай заншил бэ? гэж хэлэлцтэлхотын олон хүн

ирж миний тэр нөхрийн санааг

тэжээн тайтгаруулахад нь

тайтгаруулж, үхсэн эмийг

тэр газрын заншлыг дагаж чимэглэн

засаад хайрцагт агуулж далайн

хөвөөн дэх

нэгэн ууланд аваачиж нэг том чулууг

өргөн з йлуулсанд худгийн амсар

мэт их нүх

гарав. Тэр эмийн хүүрийг нүхэнд

орхиж, эрий нь дал модны дөлөөр

мушигс наргамжаар нүхэнд оруулаад нэгэн

том домботой ус,долоон мантуу

өглөө . Тэр

хүнийг нүхэнд оуулсан хойно

аргамжийг суга татаж аваад нүхийг

чулуугаар дарж

буцсанд:Ай Аллах минь, энэ бас

муухай үхэл байна гэж бодоод

хаанд очиж танай

энэ улсад амьд хүнийг үхсэнтэй нь

хамт оршуулах ямар ёс вэ? гэхэд

хаан: Эр эм

хоёр үхэвч, амьдравч хамт ёс нь

манай дээдсээс уламжлан ирсэн ёсболно гэсэнд

би, Гадаад улсын хүний эм үхвэл

мөн энэ ёсоор болгодог юмуу гэсэнд

хаан:

Чиний саяны үздэгтэй нэгэн адил

болно гэсэнд би маш их айн зовж

миний эм

надаа урьд үхвэл намайг бас

амьдаар оршуулах юм байна гэж

сэтэлд зовлонтой

боллоо . Удалгүй эхнэр нь өвдөж

хэдэн хоногийн дотор үхэв. Тэр

газрын смоор хаанба оло хүн ирж, бэлэрсрэлийн ёсыг

гүйцэтгэн миний эмийн хүүрийг

чимэг эрднэсийн

санаар чимээд хайрцагт агуулан

өнөөх ууланд аваачин худгийн

амсрын чулууг

өргөж хүүрийг орхиод олон бүгд

миний өмнө ирж хагацан салах

ёсоор ёсолсонд

би: Би бол гадаад улсын хүн. Танай

энэ зэрдэг суртлыг дагаж яасан ч

чадахгүй

гэсэнд миний үгийг хүлээж авсангүй,

хархүчээр барьж хүлээд оршуулдахдүрмийн

ёсоор долоон мантуу, домботой

уснэгийг миний биеэс өлгөж нүхэнд

оруулав.

Үзтэл нэгэн их агуй бана. Дээрээс :

Аргамжааг тай гэж

хашгирсанд:Чадахгй гэсэнд

харин аргамжааг худгийн амсрыг

өнөөх том чулуугаар дараад

явцгаажээ. Тэр

агуйн доторхи олон хүүрээс маш

муухай үмхий үнэр гарна. Олон

хүүрийг үзээд: АйАллах тэнгэр!Энд орсон минь

үнэхээр миний хохь болов. Ямар хар

гайгаар энэ хотод

ирж эм авлаа. Нэгэн гайгаас гарч

нэгэн гайд ордог би юутай

зовлонтой амьан билээ

. ингэж үхлийн муугаар үхсэнээс

далайд живж үхэх минь яалаа,

ууланд үхэх минт

яалаа даа гэж би? зэмлэн гасалж

өдөр шөнийг ялгахгүй болов. Идээ

ундыг нарийлж

үхэхээснаагуур өлсвөл сая баахан

ууж иднэ. Унтах бол хүүрийн ясандээр унтана.

Тэндээс агуйн дотор нааш цааш

тэмтрэн явж үзвэл дотор нь маш

уудаих бөгөөд

эртнээс орхисоор ирсэн хүүрийн яс

маш олон бана тэгж тэмтрэн явсаар

агуйн

захад шинэ хүүрээс хол нэгэн газар

хэвтэш засаж хоол минь бөбарагдах

болов уу

гэж өдөрт нэг удаа ууж, нэгээс

оонгүй идэж, хүнс барагдвал яах

билээ гэж бодожсуутал гэнэт өгөөх чулуцуг хөдөлгөж

дээрээс гэрэл тусав. Энэ юу билээ

гэж ойртон

очвол: Уйлан гаслах нэгэн эмийг

буулгаж идэш ууш орхиод чулууг

урьдын хэвээр

бөглөж явсан нэгэн үхсэн эр хүний

чөмгийг барьж тэр эмийн араас

сэмхэн очоод

толгой дундуур нь нэг буулгаад

ухаангүй унав. Дахин хэд хэд цохиж

алаад тэр

эмийн ус хоолыг авч өөрийн хэвтэх

газраа ирээд арвилан чимхлэнидсээр хүүр

оршуулах бүрийд хамт оршуулсан

хүнийг цохин алж, түүний хүнс

хоолоор амь

зуудаг боллоо . нэгэн өдөр унтаж

хэвттэл нэгэн юмны чимээ анир

гарсанд энэ юу

билээ гэж үхсэн эр хүний дунд чөмөг

барьж тэр чимээ гарсан зүг очвол

нгэн

араатан босож зугдав. Түүний

хойноос дагалдан явтал нэг бяцхан

гаваас гэрэлүзэгдсэнд очиж үзвэл хүний хүүрийг

идэх араатан тэр уулын хярд нүх

ухаж, үхдлийн

агуйд ордог байжээ . үүнийг үзээд

одоо дахин амьдрав гэж сэтгэл сана

амарч,

дотор онгойн сэргэж, тэр нүхийг

оролпсоор ихсэгэж гадгаш гарч

харвал нэгэних

уулдын оргил бажээ . Тэндээс их

Аллахыг магтан залбирч тэсгэлгй

баярлан дахин

160агуйдаа орж озлон хураасан ус

хоолыг гадгаш гаргад, хүүрийг

чимсэн алтан мөнгөн

сувд, тана, сийх ээмэг, бэлзэг,

бугуйвч, тансаг эд тэргүүтнийг авч

уулын пээр

гаргаж хөдөглөөд өдөр бүр агуйд

орж хүр оршуулах бүр амьд хүнийг

эр эм гэж

ялгахгүйгээр цохин алж идээ, унд, эд

эрдэнийгш хураан аваад далайн

эрэг дээр

гарч онгоц үзэгдсэнд үхсэн хүний

хувцаснаас энэгн цагааныг авчмодонд өлгөөд

даллаж дуудсанд тэрхөлгөөр дүүрэн

хүн сууж ирээд Чи юун хүн бэ?

Яагаад энэд

ирэв? Энэ ууланд хүн урьд хожид

ойртон ирснийг бид огт үзээгүй

билээ . Чи энд

яаж хүрч ирэв гэсэнд: Би

худалдаачиэ хүн билээ . Манай хөлөг

онгоц далайд

живсэнд Аллахын өршөөлөөр

эдюмаа авч нэгэн банз тэврэн

усчилсаар энд амьдгарсан билээ гэсэнд үхээрийн

агуйгаас гаргасан эд эрдэнэсийг

онгоцонд ачиж

намайг хөлөгт, гарган суулгаад

хөлгийн эзэн асуусан нь: Энэ далайн

эрэг бол нэгэн

өндөр уул юм . Түүний цаад этгээдэд

нэгэн их хот балгас багаа юм . энэ

далайд

би, нэгэн насаар усчлан явахдаа энэ

ууланд жигүүртэн араатнаас өөр

амьтан

үзээгүй . харин чи яаж энд гарав?

Гэсэнд би тэр хотод хэрхэ- суусан,тэр уулын

агуйвд яаж байсан зэргээ хэлбэл

хөлөгт явагчдын дотор тэр хотын хн

байж

магадгүй гэж болгоомжлон тэр

бүгдийг хэлсэнгүй, харин би бол

худалдаачин хн

билээ . их онгоц эвдЅрсэнд энэ эд

эрдэнэсийн хамтаар усанд шумбан

хөлөгний

нэг том банз тааралдсанд авиран

гарч энэ ууланд хүрээд амьд гарч,

өнгөрөн яваххөлөг онгоцыг хүлээсээр басан

билээ. Чи миний амийг аварсан тул

үүнийг тогтоон

авна уу гэж үхээрийн агуйгаас авч

гарсан тэр эрдэнэсээс өгсөнд

хөлгийн эзэн

хэлсэн нь: Манай усчин хүн далайд

хөлөг эвдэрч далайн арал юмуу,

хөвөөнд

амьд гарсан хүнийг нүцгэн бол

хувцас өгч тэжээн асрах бөгөөд

далайд боомтонд

буувал их Аллахыг санаж бэлэг

шагнл өгч тавихаас биш хнээс юмавах ёсгүй юмаа

гэсэнд :Би насан хутга чинь арвин

болтугай! Гэж ерөөж л далайд орж

явахдаа амт

бүтэн гарсандаа тэсгэлгүй баярлан

явах боловч тэр үхээрийн газар

эмтэйгээ

осныг санахад бүр ухаан балран

үүнийгээ хэлэлгйгээр Аллахын

өршөөлөөр тэгж

аюулгүй явсаар Басар хотод хүрч

тэндээс багдад хотноо буцаж

хороондоо хрчгэртээ хаиад ах дүү хамаатан

садантайгаа учран золгож авчирсан

эд малаа сан

хөмрөгт хурааж өнчиэ бэлбэсэнд

өглөг түгээн хүртээжэ хууин нөхөр

садан

ханьтайгаа хурим найрын

жаргалаар цэнгэлдэн жаргаж суув.

Миний дөрөвдүгээр

аяны гахамшиг ийм байна Синдбад

дүү минь чи одоо оройн хоолоос

идэж авдгаа

аваад харь. Маргаа дахин ирвэл

урьд урьдын явдлаас илүүгахамшигтай

тавдугаар аян явдлыг чамд хэлж өгөх

болно гээд үүрэгчид их шижир алтыг

шагнаж ширээ засуулан хуримлан

идэсний эцэст бүгдээрээ тус тусын

гэр орнод

харьцгаав. Явган Синдбад тэсгэлгүй

баярлан хонож маргааш өглөөний

нарнаар

мөргөл залбирал хийж дуусаад

далайч Синдбадын гэрт очиж амрыг

эрсэнд,

хариу ёсолж дэргэдэ суугаад бусадолон нөхдийг ирсэн хойно ширээ

засаж

хуримлаад эрт ба одоог шүүмжлэн

хэлэлцэхэд далайн Синдбад өөрийн

тавдугаар аян ядлаа хэлсэн нь: Аяа

нөхөд минь сонсогтунг, дөрөвдүгээр

аянаас

буцаж ирээд олз ашиг их олсндпоо

тэсгэлгүй баярлаж найр жагал, зугаа

наадамд

шунан суутал дахин харь олон улсыг

хэсэн зүйл бүрийн сайхан барааг

худалданавч баглан хүлээд Багдад хотоос

гарч Басар хотноо хүрээ далайн

эргээр нааш

цааш хэсэн яьтал нэгэн өндөр сайхан

хөлөг онгоцыг үзээд сэтгэл ихэд

хөдөлж

тааламжтай сагадсанд хамаг

хэрэгтэйгий нь худалдан авч усч

нарыг олоод эд

бараагаа ачсанд олон худалдаачиэ

ирж хөлс түрээс хураалган онгоцонд

суугаад

161ашиг хонужоонд горьдож их

баяртай мордоод нэгэн алааснөгөө

аралд шилжиж,

нэгэн далайгаас нөгөө далайд орж

газар орныг үзэн арилжаа наймаа

хийсээр

нэг аралд хүрвэл огт хүнгүй буйд

газар байжээ . Түүний дунд хэрп

нэгэн маш том

өндөр цагаан памбагар юм байгааг

олон бзгдээрээ харж үзтэл гарьдын

өндөг

хэмхэрч их ус асгаран гарч гарьдын

зулзага үзэгдсэнд өндөгнөөс нь сугататаж

гаргаа¤ хутгалан алж, махыш нь

шулж авсны би мэдсэнгүй . үүний

тухай бусад

нөхдөөс сонсоод, та нар яав даа,

гарьд ирвэл биднийг алах болно

гэтэл, гэнэт нар

халхалж харанхуй боллоо .Үзвэл

гарьд нисэн ирсэн бажээ. Өндгөө

хагарсныг эр

гаьд үзээд их дуугаар дуудсанд эм

гарьд ирж хоёулаа онгоцон дээгүүр

эргэн халинаянга мэт дуугаар хашгирсанд

үхэхээс уртд эндээс зайлж амь

га°ахыг бодъё,

одоохон явгаая гэж олныг онгоцноо

гаргаж яаран сандарн зайлтал гарьд

түр

үзэгдэхгүй болов. Энэ чөлөөнд амьд

гаръя гэж яаран зугадан зайлтал

гарьд

дахин үзэгдэж уулнаас нэгэн том

чулуу савартаа шүүрэн ирээд

онгоцны дээр

хаясанд усчид онгоцыг хажуу тийш

зайлуулан гарсанд тэр чулуу далайнёроолыг

үзэгдтэд усыг ярж унав. Эм гарьд бас

нэг ухэр чулуу орхив. Тэр чулуу

онгоцны

бөгсөнд унаж залуурыг хоёр хэсэг

богосонд олон хүмүүс цөм далайд

живж үхээд, би

гану нэг мод тохиолдсонд шүүрэн

авч мордоод хөлөөр сэлсээр, салхи

долгионд

туугдан яьж онго эвдэрсэн газрын

ойр байсан нэг аралд гараад эцсэн

цуцсанцангасан өлссөндөө муужран унаад

нэг хээг хэвттэл бие амсхийж сэхээ

ороод

тэр арлыг үзэхээр очвол тэнгэрийн

орны цэцэрлдэг мэт сахан арал

байжээ . Зүйл

бүрийн цэцэг навч дэлгэрэн, янз

бүрийн жимст мод ургаж, өнгөн

бүрийн шувуу

бялзуухай жиргэн донгодоно. Аралд

үдэё болтол сууж гол горхиноос ус

уугаад,

модноос жимс идээд нэг шөнө

өнгөрүүлж маргааш нь моднызавсар чөлөөгөөр

хэсэн Іэнэж яваад навч нөмөрсөн

нгэн гоё онгоц эвдэрч энд гарсан хүн

болов

уу гэж өмнө нь очиж ёсолсонд хариу

ёслон дохив. Ай өвгөн чиний энд

суух чинь

юу билээ гэж асуувал толгойгоо

гасдан хөдөлгөж намайгш худгийн

цаанаа гаргана

уу гэж занган дохисонд хөөрхий энэ

өвгөнд тус болъё гэж тэр өвгөнийг

хүзүүндээоээ унуулан үүрч хувгийн цаана

гаргаад эвтэйхнээр: Буу гэвэл харин

миний

хоолойг хөлөөр тас хавчив. Хөлий эь

үзвэл хав хар бөгөөд сарлагийн хөл

мэт

ширүүн үстэй байсныг үзээд

тэсгэлгүй айж өвгөнийг буусугай

гэсэнд хөлөөр

миний хүзүүг тас хавчсанд нүд

эрэлжлэн дотор хараинхуйлаад

хөсөр үхэх шхан

унасанд тэр өвгөн намайш нуруу

сээргүй удтал балбасанд тэсгэлгүйөвдсөнд

арайчуу гэж босож өндийвөл жимст

модны дор оч гэж тушаана. Үгий нт

дагахгүй

бол хөлөөр цохих нь ташуурдсанаас

нэнч илүү Аргагүй түүний санааны

дураар

аль дохисон , хүссэн газкарт нь

хүргэж явтал тэр өвгөн өдөр шөнөгүй

миний арасы

буухгүй шээвч, баавч цөм миний

мөрөн дээр шээс баас алдана. Хүнд

тус хийхгэтэл, харин биедээ зовлон олдог

байлаа . Аллах тэнгэр мэдэг. үүнээс

хойш би

хүнд тус хйхгүй гэж гаслан явтал

нэгэн өдөр маш олон гуа үзэв. Зарим

нь хатсаан

тул хөндий хоосон байжээ . Тэндэс

нэгэн хатсан том гуа авч дотрхийг нь

цэвэрлээд

үзмий нь зээлээс үзмийн шүүс

дүүртэл шахаж амсрыг нь таглаад

наранд тавьж

хэд хонуулан сайхан дарс болгоод

биеийг ажлаасыг гаргаж бага багааруухад

санаа зориг орж хүч тэнхэл

нэмэгдэнэ. Тэр шулам, өвгөн нэг

өдөр түүнийг үзээд

гараараа дохиж:Энэ юу вэ? гэж

асуусанд: Энэ бол хүний сэтгэл

санааг засах,

тэнхэл тамир нэмэгдүүлэх сахан юм

байгаа юм гэж дарс ууж согтсондоо

алгаа

ташиж, өвгөнийг үүрсээр бүжиглэн

наадсанд өвгөнХулаа өг гэж

дохисонд тэр162

өвгөнөөс айр тул аргагүй өгөв. Өвгөн

тэр хулан доторхи дарсыг уугаад

согтож үе

мөч нь суларч найгаж ганхсанд

өвгөнийг түлхэн унагааж зугадаг

залах гэтэл

архинаас сэргэвэл дахин намайш

шоглох байх гэж айж өвгөнийг

унагаад нэгэн

их том чулуугаар толгойгий нь няц

цохиж алав. Үүний тухай ярихаа

больж цаашхэлэх нь: Нэгэн өдөр арлын захад

сууж далайн зүг очиж үзвэл нэгэн

хөлөг онгоц

хүрч ирээд оон аянчин бууж яаран

миний өмнө ирж: Чи яасан хүн бэ?

Энд явж

ирэв гэж асуусанп явдлаа нэгд нэггүй

хэлбэл олон бүгд ихл гайхаж хэлсэн

нь:

Чамайг зайдлан мордсон тэр хн бол

далайн шайх юм . Чи хуьвтай хүн юм

.

Түүний салтаанз орсон хүнээс амьд

гарсан нь ганц ч үгүй юм гэж идэхөмсөхийг

өгч хөлгөндөө суулгаж тэндээс өдөр

шөнөгзй явсаар нэгэн өдөр

байшинтай хотод

хүрчээ . Тэр хотын олон байшин

хороо нь цө далайн зүг чигэлсэн ба

сармагчны

хотгэнэ. Хотын хүн шөнө болоход

онгоцонд сууж далайд хонох юм . Би

тэр

хотыг үзье гэж гартал миний суусан

тэр хөлөг онгоц хэдийн явчихсан

байжээ .Үүнд ихэд гаслан шаналж урьд

сармагячинтай тохиолдож яўснаа

санан санан

айн эмээж уйлж суутал тэр газрын

нэг хүн ирж асуусан нь: Ай Ноён оо!

Чи харь

газрын хүн үү гэсэнд:Би танай хотыг

үзэх гэж тэр хүэ онгоцноос буугаад

гээгдсэн

хоцорсон хүн билээ гэхэд тэр хүн

хэлсэн нь Манай энэ хотод хүн шөнө

хоновол

сармагчинд хорлогдоно. Эндээс

зайлах хэрэгтэй гэсэнд түүнийонгцонд суугаад

хотоос гарч далайд нэгэн бээрийн

төдий газар зайлж очоод өглөө

болоход

хотноо буцан ирж өөр өөрийн

хэргээр дөрвн зүгтээ тархан одов.

Тэр хот нь хар

арьстны зах, хязгаарын нэгэн хот

байжээ . Олон сармагчин өдөр

ууланд

хоргодож , оройн сэрүүнд хотодорж

ирэх тул хүн дайралдвал алдаг

байжээ . Энэтухай ярихаа болиод цааш өгүүлэх

нь :Намайг онгоцондоо хонуулсан

тэр хүн,

ноён минь чи өөр газрын хүн байна.

Чамд амь зуух эрдэм чадал юу

байнаа

гэхэд Надад сурсан уран арга эрдэм

чадал байхгүй, би угаасаа баялаг

худалдаачин хүн билээ . Саяхан

хөлөг онгцондп үлэмжхэн эд бараа

ачиж явтал

онгоц эвдрээд хамаг вмаа усан

алдаад тэр их эд хөрөнгнөөс ганцхан

банзтэврэн амь гарсан билээ гэсэнд тэр

хүн надад нэгэн таар тулам өгч

хэлсэн нь: Энэ

тулмыг чулуугаар дүүргэж, хотын

олныг дагалдан гарч, тэднийг

дууриаж явсугай,

хувь байвал бага сага ашиг олж

нутагтаа буцах ч юуны магад. Би

чамайг манай

эндхийн хүмүүст даатган захиж өгнө

гэж намайг дагуулан хотйын гадна

гарсанд

чулуу түүж тулмыг дүүрэгтэл хотоос

маш олон хүн гарсанд намайгдагуулан

ирсэн хүн тэдний өмнө очиж хэлсэн

нь: Та нар энэ харь газрын хүнийг

дагуулан

авч, асран туслагтун гэсэнд олон хүн

хүлээн авч бүгдээрээ туд¬аа

чулуугаар

дүүргэн үүрээд нэг их өндөр модтой

аманп орвол олон сармагчин хүнийг

үзээд

мод өөд авиран зугатаасанд

бүгдээрээ сармагчныг чулуудав.

Сармагчин, хүнийгмодны жимсээр чулуудав. Түүнийг

үзвэл энэтхэгт самар байжээ . Төдий,

би

бусдыг дууриаж олон сармагчинтай

нэгэн том модыг сонгон шилж,

сармагчинг

чулуудсаар чулуугаа барахаас урьд

туламаа дүүргэв. Тэндээс олон хүн,

олсон

самраа туламлаж буцсанд би олсон

самраа надад тусалсан тэр хүнд

өгсөнд

надад нэгэн байшингийн түлхүүр өгч

хэлсэн нь: Чи энэ самрыг өөрөө авч,ашиг ол,

түүсэн самрыг энэ энэ башйинд

хураан агуулж, сайны үлдээн, мууг

худалдан

нутагтаа буцах зоос болго гэсэнд

ихэд баярлаж ёслоод өдөр бүр

хотоос гарч

сармагчинг чулуудан самар түүсээр

их ашиг олж суутал нэг өдөр

далайгаас оон

худалдаачин ирээд арилжаа наймаа

хийж энэтхэг самар худалдан авсанд

гэрийн163

эздэд очиж нутагтаа буцах санаагаа

илтгэвээс Чиний дураар болъё

гэсэнд салах

ёс ёслон, хагацаж самар эд зоосоо

онгоцонд хөлслөн ачиж далайгаар

жуулчилж

явсаар нэгэн арлаас нөгөө аралд

хүрч, нэгэн далайгаас нөгөө далайд

очиж

самрын наймаа хийсээр

алдсанаасаа илүү ашиг олсо- тухайг

ярихаа больж цаашөгүүлрүүн:Тэндээс хуа жуу, шинцаа,

агар тэргүүтэн іргах Аспирид зэрэг

хэд хэдэн

алаас хуа жуу, шинцаа зэргийг

самраар арилжан авч нэгэн өдөр

тана шүүдэг

газар хүрч олон сувдчинд миний аз

үзэж шумбагтун гэж хэдэн энэтхэг

самар

өгсөнд тэр сувдчин усанд шумбаад

өдий төдий сайхан сувд тана гаргаж,

Чи юутай

азтай хүн бэ? гэж гайхан өгүүлсэнд

тэр тана эрдэнэсийг хураан авчцааш явсаар

Басар хотноо хүрч тэндээс Багдад

хотноо буцаж хороондоо хүрч

гэртээ хариад

ах дүү, хамаатан садантайгаа учран

золгож, авчирсан эд малаа сан

хөмрөгт

хурааж өнчин бэлбэсэнд өглөг хишиг

түгээн хүртээж, төрөл хамаатан,

нөхөр

садандаа бэлэг зэрэг бөарьж урьдын

алдилаар суув. Алдсанаасаа ашиг нь

дөрвөнхувиар илүү босон учир зовсон

зүдэрснийг бүрмөсөн мартав.

Миний тавдугаар

аян явдал ийм байна. Одоо оройн

хоол идье гэж ширээ засуулж хоол

идэж бараад

явган Синдбадад их шижир алт

шагнасанд явган Синдбад дайн аян

явдлын сонин

жигтэйг дотроо их л гайхан буцаж

гэртээ хоноод өглөө болсонд

өглөөний

залбиралыг хийж урьдын ёсоор

далайн Синдбадын гэрт очиж амрыгэрсэнд

дэргэдээ суулгаж үг хэлэлцтэл бусад

нөхөд ирсэнп ширээ засуулж зүйл

бүрийн

ихдээ ундаа хуримлан идсэний эцэст

далайч Синдбад, өөрийн

зургадугаар аян

явдлыг өгүүлсэн нь: аяа янаг амраг

нөхөд минь, би тавдугаар аян

явдлаас

нутагта буцаж ирээд зүдэрсэн

зовсныг мартаж туйлын баяр

цэнгэлээр жаган ссуутал, нэгэн өдөр аян замаас буцаж

явсан хэрэг худалдаачинг үзээд

өөрийн

биеийг аян явдлаас бууж ах, дүү

төрөд садантайгаа учран баярласныг

санаад

сэтгэл хөдөлж, харь газар хэсэн явах

санаа шулуудаж, далайн аянп

зохистой

элдэв сайхан эд бараа худалдан авч

баглан ачаад Багдад хотоос гарч

Басар

хотноо хүрлээ . Тэр хотын далайн

аманд нэгэн их хөлгийг үзээд оонхудалдаачин

түшмэдийн хамтаар хөлгөнд сууж

нэг газраас нөгөө газарт дамжин нэг

хотоос

нөгөө хотод шилжсээр аян замд

азтай ашиг хонжил ихтэй жуулчин

явтал нэг

өдөр хөлгийн эзэн их дуу алдаж,

уйлан гаслан толгойгоо ороон

өмссөн дүрбэн

малгайг ховх татаж нүүрээ маажлан

сахлаа зулгаан унасанд олон аянчин

худалдаачин бүгдээрээ цугларанирж дарга минь юу болов гэж

асусанд Аяа манай

хөлөг замаас гажиж нэгэн үл таних

далайд орсон тул Аллах тэнгэр эс

тусалбал

бид бүгдээрээ үхэх болов. Алалахд

залбиаргтун! гэж босч шургааг

модон өөд

авиран дарвуулыг дэлгэе гэтэл их

салхи хөдөлж хутгыг өмнө

хандуулсанд залуур

нь нэгэн өдөр уулын орой эвдрээд

хөлгийн эзэн шургааг модноос бууж

гасланхэлсэн нь: Ай Аллах минь, миний

үхэх цаг болсон байна гэж олон

жуулчин бүгд

амь наснаасаа хагацах цаг боллоо

гэж уйлан шаналан харилцан

хагацах ёс

ёслон гүйцэтгэтэл хөлөг онгоц явсаар

их уулыг мөргөж хэмхэрсэнд хөлгөн

дэх

юм цөм далайд ¦ивж олон

худаоаачин усанд унаад үхэх нь

үхэж, амьдз гарах нь

тэр уулын чулуунаас барилцаж амьд

гарсанд би тэдний тоонд оржууланд

авиран гарч үзвэл тэр уулын нэгэн их

арлын уул байжээ . далайн хөвөөнд

эвдэрсэн онгоцноос гарсан

өгүүлшгүй их бараа байна. тэнлЅэс

нааш цааш явж

үзвжл уулын хормойноос тунгаолаг

устай нэг булаг гарч уулыг тойрон

урсах

бөгөөд түүүний усны дотор нь алтан

мөнгөн сувд, тана, эрдэнэ тэргүүІэн

тансаг

164эрдэнэс, хайр чулуу мэтийг үзээд

амьд гарсан аянчин худалдаачин

бүгд ихэд

гайхав. Мөн аралд бас маш дээд

эрхэм хятад ба гадрын агаруу ургах

бөгөөд

нэгэн зүйл сайн хиван нарны

илёинлд хайлан урсч далайд цутган

орно. Түүнийг

далайн амьтан уснаас далайд хөвж

долгионд тэлэгдсээр эрэг хөвөөнд

гарсныг

аянчин, жуулчин түүж худалдана.

Аралд дахь түүхий хиван болгорхины устай

хамт урсан нар шингэхэд царцан,

нар гарахад, дахин халан заарын

үнэр ханхлана.

Арлыг уулс хүрээлэн тогтсон тул тэр

хиван гарах газар нэвтрэн очиж

чадахгүй

болно. манай хэдэн хүн тэр аралд

гарсаар хоол хүнсээр их гачигдаж,

идэх уухыг

хичнээн хэмнэвч далайн ус уусан

учир доош суулгаж гэдэё тэсгэлгүй

өвдсөөртэнхээ тамир доройтон муудаж

цувран шүхсээр ганч би үлдэж биеэ

буруушаан

зэмлэж гашуудан зовсныг хэлэхийн

хэрэггүй гэлд цааш өгүүлсэн нь: Тэр

арлын

агоруу модноос түүж, эвдэрсэн

онгоцны аргамж татлагаар хүлж

нарийн голд

усчлан явж болох нэгэн сал үйлдээд

арал дахь голын усны эрэг хөвөөнд

хайр

чулуу мэт хэвтэх алтан мөнгөн сувд

тана тэргүүтэн эрдэнЅэс эрхэм сайнхиван

эрдэнийг ачаад хоол хүнээс

үлдсэнийг авч тэр саландаа суунаад

урсгалыг даган

уулын хормой дах нэгэн агуйд орж

явсаар нэгэн хавцал гакар хүрсэнд

салын

хоёр хажуу нь тэр голын хөвөөг

хавирч миний толгойг агуйн чулуунд

хүргэсэнд

буцъя гэвч болсонгүй тул, одоо үхье

гэж уруу харж хэвтээд, агуйн

харанхуйпөдөр шөнийг ялган чадахгүй,

тэсгэлгүй айн эмээж явтал нойр хүрч

унтаад

хичнээн болсныг мэдэхгүй, нойроос

сэрвэл олон энэтхэг хүн миний

онгоцыг нэгэн

арлын хөвөөнд уясан байжээ . нүдээ

нээсэнд миний өмнө нэг хүн ирж үг

асусанд

хэлий нь мэдсэнгүй, зүүд юмуу гэж

санатал бас нэгэн хүн ирж манай

араб үгээр

хэлсэн нь: Эрхэм ахын амрыг эрье,

манай энэ газар хнанаас яаж ирэв,энэ уулын

цаанаас хүн урьд удаа ирээгүй юм .

Чи яаж энэ усар урсан ирэв, гэсэнд

та нар

Ямар улс вэ гэж асуувал. Бид энэ

мод, тариалан газрын эзэд юм . Мод

тариагаа

услахаар ирээд чиний салыг үзээд

чамайг босохыг хүлээн уясан билээ

Энд ирсэн

шалтгааныг хэлж өгнө үү гэсэнд би:

Ноён минь, би тэсгэлгүй их өлслөө.

Идэх уухыгурьдаар өгнө үү гэтэл, тэд уух идэх

юм өглөө . тэдний өгсөн идээ ундыг

цадталаа

идээд амьд гарсандаа тэсгэлгүй

баярлаж тэр нарийн голд хэрхэн яаж

зовсныг

нэгд нэгэнгүй тоочиж өөрийн

яявдлыг эхнээс адгий нь хүртэл

хэлсэнд, олон ихэд

гайхаж: Энэ хүнийг хаанд хүргэж

үзүүлье гэж миний тэр сал онгоц,

ачсан эд

эрдэнсийг авч хааны өмнө µүргэсэнд

өөрийн явдлыг нэгд нэгэнгүй хэлж,авч ирсэн

алт мөнгө эрдэнийн чулуу агар,

хивангаас бэлэг барьсанд хаан ёслон

хүлээнавч

ордондоо суулгасанд улсын ихэс

сайдтай нөхөрлөж, ихэд

өрөгмжлөгдсөн тухайгаа

яриад яах билээ гээд цааш өгүүлэх

нь: Нэгэн өдөр сонсвол тэр улсын

хэдэн

хүмүүс Басар хотноо очихоор хөлдөг

онгоц засаж байгааг сонсоод орон

нутагбуцах завшаан тохиолдлоо гэж

бодоод тэсгэлгүй бачрлаж хаанаас

чөлөө гуйсанд

бэлэг зэолэш эд эрдэнийг ихээр

шагнаж Багдадын хариун рашид

Халифт их бэлэг

хүрэг гээд онгцчин, худалдаачинг

дуудан энэ хүнийг сайн асарч

яваарай гэж

захиж, онгоцонд суух хөлсийг

төлөлөн өгсөнд хаан ба олон

нөхөдтэй салах ёсыг

гүйцэтгэж тэ онгоцонд суугаад нэгэн

далайгаас нөгөө далайд орж, нэгэнарлаас

нөгөө аралд шилжсээр Басар хотноо

хрсэнд тэндээс Багда хотноо очиж

хааны

хүргүүлсэн бэлгийг харун Рашид

Халифт өргөөд гэртээ буцаж эд

олзоо сан

хөмрөгтөө хурааж, ах дүү, хамаатан

садантайгаа золгон учирч өглөг

хишиг, бэлэг

шагнал түгээв. тэндээс нөгөн өдөр

Халифт эзэн миний биеийг дуудан

ирүүлж,165

хааны өгсөн бэлгийн учрыг асуусанд

өөрийн тэр аян явдлыг нэгд нэггүй

хэлбэл

халиф ихэд гайхан миний тэр үгийг,

Хойд өдрийн хүмүүст сургаал

болтугай! гэж

судрын хүмүүст тушаал бичүүлж

санд хадгалуулав. Миний

зургадугаар аян

явдлын өгүүлэл энэ билээ . Их

Аллахын таалалд харшгүй бол

урьдах үвдлааснэн илүү гайхамшигтай долдугаар

аян явдлыг та нарт маргааш өглөө

хэлж өгье

гээд ширээ засуулж , оройн хоол

идсэний сүүлд үвган Синдбадад

урьдын ёсоор

их шижир алтыг шагнав. Тэндээс

олон зочид цөм тус тусын гэр

оондоо буцсанд

Синдбад үүрэгч алтаа авч гэртээ

буцаад маргааш нь өглөөний

мөргөлийг хийж

Синдбад далайчин гэрт очиход олон

зочин зэрэг ирцгээн урьдын чёоорнаралсанд далайч Синдбад өөрийн

долдугаар аян явдлыг өгүүлсэн нь:

Ай нөхөд

минь, зургадугаар аян явдлаас

буцаж ирснийг анхандаа олз ашиг

ххэд олж

ирсэндээ тэсгэлгүй баярлаж а өдөр

шөнөгүй жарган суутал, дахин

гадаад улсыг

үзэж, далайд жуулчлан олон

худалдаачны сонин үг сонсохыг

дотроо загатнаа

хүсэх тул урьд ёсоор зүйл бүрийн

сайн эд худалдан авч БагдадаасБасар

хотноо хүрээд тэндээс хөлөгт суун

аялж найр ц цэнгэлээр жаган,

наймаа

арилжааны хэргийг хэлэлцэн явтал

гэнэт ширүүн салхи хүй хүй салхилж

их хур

орсонд бороонд нэвт цохиулж эд

юмаа эсгий зэргээр хучаад, бороо

арилаасай

гэж суутал хөлгийн эзэн гарч ирээд

бүсээ чангалж, хормойгоо шуугаад

хөлгийншургааг модон дээр авиран гарч

зүүн баруун бас доорхи хөлгөн дэх

хүмүүсийг

үзээд нүүрээ маажлан цохилж ,

сахлаа зулгаасанд: Дарга минь юу

болоов гэвэл,

уйлан гаслан:Бид салхитай цагт

автагдаж энэ ертөнцийн хамгийн зах

далайд

орсон байлаа . одоо бид үхэх цаг

ирсэн тул харицлан салах ёс

гүйцэтгэхээс өөр

аргагүй боллоо гэж шургааг

модноос бууж аваад нээн уудалжнгэн ууттай үнс

шиг юм гарган ус дусааж шингээгээд

авраасаа бас нэг жижиг ном гаргаж

үзээд

хэлсэн нь: Миний энэ ном бол маш

гайхамшигтай ном болно. Түүнд

үзвэл энэ

газар хүн амьдп гарах нь тун бэрхтэй

ажээ . Энэ газрын нэр Хатын уур

амьсгад

гэгч газар бөгөөд манай эзэн Даудын

хүү Сулейманы алтан хүүр энд бий .

Энэгазар бас аймшигт аврага могой

байдаг, энэ газар ирсэн онгоцыг

далайгаас

аймшигт загас гарч залгин иднэ гэж

хэлж дуусахын өмнөхөн аянга мэт

хүрхэх дуу

сонсогдон манай хөлөг онгоц

хөвөлзөн оволзсонд сүнсгүй айж одо

үхэх биз ээ

гэж санатал далайгаас гэнэт нэгэн их

уулын чинээ том зкагас гарч ирэсэнд

түүнийг үзээд айн сүрдэж уйлан

гасалтал, бас нэг аймшигт загас гарч

ирсэн ньурдахиас нэнэ том бөгөөд

аймшигтай тул одоо үхэх цаг боллоо

гэж уйлан

гаслан, харилцан хагацах ёсыг

ёсолтол урдахь хоёр загаснаас улам

аймшигтай

нэг загас хүрч ирсэнд айан

цочсондоо ухаан самууран

балартав. Тэр загас онгоцыг

тойрон амаа ангайн залгих гэтэл

гэнэт их салхи хөдлөөд онгоцыг

далайн их

давалгаанд нэг уулнаа мөргүүлсэнд

хэмхэрэн эвдэрч олон аянчинхудалдаачин

цөм усанд живч үхсэнд ганц би нэгэн

банзан дээр авиран гарч:- Ай Аллах

тэнгэр

ээ, миний энэ зовлон цөм миний

ховлог сэтгэлээс гарчээ . одоо амьд

гарвал

үүнээс хойш аян замд явахыг амаар

дурдах байтугай сэтгэлдээ

саанахыгш байя

гшэж ам тангаран алдаж, мод жимс,

түүн, ус ууж зориг ороод цээж

тэнэгэр болов.Тэндээс арлаар хэсэн үзўэл нэг

тунгала устай гол учирсанд сал онгоц

хийж амь

гарсан билээ . Одоо бас онгоц хийж

надад амт гарах хувь заяа бий

болбол дахин

аянд явахгүй, хэрэв энэ удаа үхвэл

харин ч энэ зовлонгоос хагацах

бизээ гэж

модны гишүү түүж өвс найлзуураар

баглан нэгэн сал хийж салд суун, тэр

голоор

166гурюан өдөр урссанд голын урсал

нэгэн өндөр уулын ёрооолд цутган

орсныг

үзээд ихэд айн эмээж салыбг

зогсоон ууланд авирах гэтэл усны

урсгалд

автагдаж уул дотроо шурган орсонд:

Ай Аллах гэж айн эмээн явтал тэ гол

нэгэн

их мөрөн болод аянга мэт их дуу

гарч, салхи шиг хурдан урсана. үүнд

их л айн

эмээж салыг гараараа тэврэн усны

долгионд зүүн баруун тийшдэлсэгдсээр нэг

их балгасын өмнө ирсэнд олон хүн

ирж салыг татан гаргасанд нойр

хоолгүй айн

цочиж яявсандаа муужран унасанд

хөгшин болсон нэг хүн олны дотроос

гарч

ирээд: Сайн явж ирэв үү? Гэж сайхан

хувцас өгч миний ншүцгэн биеийг

халхан

усанд оруулан тамир тэнхээ оруулах

унд, сайхан унэртнийг өгч гэртээ

дагууланаваачаад өндөр суудал засаж, амтат

илээг идүүлэн сувилсанд гурюван

хоног сайн

илдэж, сайн ууж, сайн үнэртнийг

үнэрлэс’нээр сэтгэл санаа амар болж

айсан

цочсон нь дарагдан, дотор

онгойсонд тэр өвгөн хүн ирж: Чи

өөрийн барааг худалдах

уу гэж асуусанд: Надад эд бара огт

үгүй байтал энэ үгийг юунд хэлж

байна гэж

дотроо гайхсаныг тэр өвгөн үзээд

хэлсэн нь : Чи битгий зов, намайгдагаж зээлийн

газар оч, ёчиний эдэд хүн сайн үнэ

өгвөл худалд, хэрэв үнэ нь чиний

санаанд

хүрэхгүй бол цагийг хүлээж түр

хадгалбал болно гэсэнд миний тэр

салыбг задлан

нэгэн жіуч хүнийг олж: Дээд зэргийн

сайн зандан модыг авах хүн байна

уу гэж

дуудіулсанд сая тэр салын модыг

зандан мод гэж танив. Тэр жуучийг

дуудахадолон худалдаачин ирж үнэ өртгийг

нээн, хэлэлцсээо нгэн мянга динарт

хүрч

зогссонд тэр өвгөн надад хэлсэн нь:

Хүүхээ, чиний эдийн өнөөдрийн

ханш ийм

байна. худалдах уу, байх уу, гэсэнд:

Ай ноён минь, Чи өөрөө мэд гэсэнд:

Би энэ

худалдаачны өгсөн үнэ дээр бас

нэгэн зуун динар алтыбг нэмж

чамаас худалан

авбал ямар вэ? гэсэнд , тэр салыг

өвгөнд худалдаад хэд хоносонд,өвгөн бас

хэлсэн нь: Хүүхээ, би чамд бас нэг үг

хэлье, чи минй үгийг дагах уу гэсэнд

Би

сонсохыг хүснэ гэсэнд: Би нас өндөр

болж, тэр голомдыг залгамжлах үр

хүүхэдгүй

билээ . Надад нэгэн үзэсгэлэнт гоё

охин бий тул би чамайг хүргэн

оруулж хүү

болгоё. Миний нүд аньсан хойно

миний өв хөрөнгийн эзэн болж энд

цэнгэн суухбуюу арилжаа наймаа хийж орон

нутагтаа буцах тэр цагт саад, хор

хийх хүнгүй

цөм чиний дураар болно биз.

Миний үгийг дагах эсэхийг өөрөө

мэд гэсэнд би:

Зовлон зүдүүрийг ихэд үзэж ухаан

эвдрэн муудсан тул мэдэх, хэлэх үг

байхгүй,

өвгөн чи надад эцэг мэт ачтай хүн

болсон тул хэрхэийг өөрө мэдтүгэй

гэсэнэд

өвгөн, охиноо, надад гэргий болгон

өгч их найр хурим хийсэн билээ .сэтгэл санаа

нь бас сайхан тул харилцан янаг

амраг болж жаргал цэнгэлээр

суусанд, өвгөн

нэгэн агт нас нөгцсөнд хүүрийг ёслон

оршуулж түүний хамаг зарц,

шивэгчин, эд

хөрөнгийг эзэн болж өвгөний орыг

залгамжлан суув. Өвгөний тухай

өгүүлэхээ

больж цаашаа өгүүлэх нь. Тэр хотын

хүмүүсийн зүс царай сар бүр хувьсч

жигүүрурган огторгуй дэгдэн гарахад,

хотод эмс хүүхэд үлдэх болов.

Үүнийг үзээд

сарыбн шинээр би эднийг дагаж

үзье гэж хотын олон эрчүүдийн зүс

царай

хувирах цаг болсонд нэгэн таних

хнийг хүчлэн гуйж түүнийг тэврэн

ниссэнд, дээр

огторгуйд олон тэнгэр нарын

эгшиглэн дуулахыг сонсоод: Ай

Аллах тэнгэрийн

магтъя гэж дуулмагц тэнгэрээс гал

бууж тэр хүмүсийг хуйхлан алааднадад хорсон

хилэгнэж нэгэн ууланд орхиод

явсанд биеэ буруушаан зэмлэж

нэгэн зовлонгоом

арайхийж гарталд улам хэцүү

зовлонд нэрвэгдэх ямар үйлтэй хүн

билээ гэж

гаслан суутал сар мэт сайхан

царайтай хоёр залуу алтан таяг тулж

ирээд надад

шижир алтан таягийг өглөө . тэгээд

уулын оргид гайхан сууж байтал

нэгэн их167

аврага могой, нэг хүнийг хүйсэнд нь

хүртэл залгин гарч ирсэнд тэр хүн

могойн аман

дотроос: Намайг аварсан хүнийг

Аллах тэнгэо, гай зовлонгоос аварна

биз ээ гэж

дуудсанд могой- могойн өмнө очиж

алтан таягаараа нэгэн удаа

далайсанд аврага

могой тэр хүнийг бөөлжин гаргав.

Тэр хүн: Чи намайг энэ могойн

амнаас гаргааварсан тул би чамаас хагацахгүй

нөхөрлөнө гээд хамт цааш явсанд

гэнэт хэдэн

хүнтэй уулзаж ширтэн үзвэл нэг нь

намайг үүрэн ниссэн хүн байжээ .

Түүний

өмнө очиж, Ханилсан нөхрөө ингэж

хаядаг ёс бий юу гэсэнд: Би хаях гэж

хаясан

биш, чи өөрөө Аллахын нэрийг

дуудаж биднийг алах шахсан шүү

дээ гэхэд нь: Би

мэдсэнгүй, санамсаргүй дуудсан

билээ . Одоо хэрхэвч тэгэхгүй гэсэндтэр хүн

надаас : Тэр хэцүү нэрийг бигий

дурд гэж ам авч арда үүрэн нисээд

миний гэрт

хүрсэнд, миний эм угтан гарч: Амь

бүтэн ирсэн чинь сайн байна гэж

ёслоод

хэлсэн нь: Чи эд нартай битгий

ханил, эд нар бол Аллахын нэрийг

мэдэхгүй

шулмын аймаг болно гэсэнд би:

Чиний эцэг урьд эдэнтэй яаж суусан

билээ гэвэл:Миний эцэг эдний ёсыг дагахгүй хүн

билээ . Одоо нэгэнт эцэг эхгүй

болсон тул чи

бид, энд суух хэрэггүйы эд хөрөнгө

дотроос худалдахы нь худалдаж

авахы нь

аиаад чиний нутагт хүрье гэсэнд,

худалдах эдий нь худалдаж, үлдээж

аьахы нь

аьч онгоц хөлслөн сууж нэгэн арлаас

нөгөө аралд нөгөө арлаас шилжин,

нэгэн

далагаас нөгөө далайд дамжин

явсаар Басар хотонд хүрч, тэндээснэгэн онгоц

хөлслөн Багдад хотноо буцаж ах дүү,

айл садантайгаа золгож, авч ирсэн

эд

эрдэнэсийг сан хөмрөгт хөдгөлөв. Ах

дүү нар намайг энэдолдугаар аянд

явсны

хорин бүгдээрээ тэсгэлгүй

баярлажээ. Тэндээс б амь нас бүтэн,

төрсөн орон

нутагтаа буцаж ирсэнд Аллахад

залбирч дахин аян замдаа явахгүй

гэж амтангараг алдаж суусан минь энэ

билээ . Ай явган Синдбад аа, миний

явдал үйлс,

өнгөрүүсэн тэсвэрлэсэн нь ийм

байна гэсэнд явган Синдбад би

үүнийг эс мэдсээр

чамайг муу хэлсэн байвал битгий

муу сана гэжээ . Тэгээд жаргалыг

таслагч,

хурал чуулганы цүүсдүүлэгч,орд

харшийг хоосруулагч булш бумбйыг

дүүргэгч,

үхлийг иртэл амар сайхнаар жаргаж

суужээ . Эрт урьд цагт Искандарийнхотод

будагчин Абу-Кир, үсчин Абу-Сир

Нэртэй хоёр хүн байжээ . Энэ хоёр

айл суудаг,

бас л зээлийн газарч гэсэн

ыбудагяин үсчний газари ч үз

зэрэгцэн оршино.

Харин будагчин нт зальхай, туйлын

хорт муу хүн бөгөөд чамархай нь хад

чулуугаар сийлсэн юм шиг буюу

еврейн мөргөлийн газрын босго шиг

өнгөтэй.

Тэр, хүнд бузар муу юм үйлдэхдээичгүүр сонжуурыг алдаж, бөс

будуулахаар хүн

ирэхэд будаг авах мөнгөгүй гэ

хөлсийыг урьдаар нэхэж аваад хоол

унд авах ба

басхүү тэр хүнийг яваад өгөхөөр унд

болгох тул хамгийн сайхан хоол

идэж,

хамгийн

сайн

унд

уухажээ .

Бөсийн эзэн ирэхэд: “За маргааш

өгдөө мандахын улаан нарнаар

ирээрэй. Би

сайхан будаад тавина” гэх атал

маргааш нь бөсийн эзэн ирэхэд “За

маргааш

ирэгтүн:. Өчигдөр манайд айлчин

ирээд ийш тийш гүйсээр будаж эс

чадав” гэнэ.

Бас маргааш ирэхэд “Өчигдөр даанч

амжсангүй. Яагаад гэвэл эхнэр

амаржаалгэрийн бүх ажил хийж өнжив. За

маргааш заавал будаж тавина” гэдэг

байжээ .

Ийнхүү өдөр болгон муухай мэхлэх

тул бөсин эзэн цөхөрч “Чи хичнээн

удаан

маргааш “маргааш” гэхэв дээ . Ер нь

будуулахыг больж бөсөө ав х минь!”

гэхэд нь

Абу-Кир, “Аяа, Аллах! Ах минь, би

чиний өмнө үнэнээ өчиж, ичгүүр

хүлээсэүгэй ”

гэх тул, юу болов яригтун гэхэд

“Чиний бөсийг хосгүй сайхан өнгөөрбудаад гадаа

салхинд тавитал хүн хулгалжээ. Хэн

авсан нь эс мэднэ” гэдэг

ба©жээ.Бөсийн эзэн

168

бол томоотой хүн : “За яахав.

Аллахын өршөөлөөр дахин над

олоно биз” гэнэ. Хэрэв

ууртай хүн байвал Абу-Киртэй

хэрэлдэж шившиг тарих атал

мөнөөхөн

будуулахаар өгсөнб өсийг эргүүлэн

авччаддаггүй билээ. Эл байдлаар улсамьтан

мэдээд элдэв үг яриа тарж Абу-Кирт

бөс будуулахаар өгөх хүн олдохгүй

болж

хааяа нэг мэдэхгүй хүн ирэхэд Абу-

Кир бас л мэхлэн их Аллахын нэрийг

гутаах

тул үйлс нь бүтэлгүй болжээ . Абу-

Кир сүүлдээ Абу-Сирийн үсчны газар

орж бүхэл

бүтэн өдөржин сууж сэмхэн

харуулдах бөгөөд будагчны гадаа

бөс барьсан ямарнэгэн хүн харагдавл “Энэ л лав учир

мэдэхгүй хүн байа” гэж бодон

тэндээс

гарчирээд “Ямар хэргээр зорьж

ирэв?” гээд “Бөё будуулахаар ирлээ”

хэмээвээс,

ямар өнгөөр будах юм гээд урьдаас

хөлсийыг авч маргааш ирэгтүн гэж

явуулна.

Абу-Кир тэр даруй зээлийн газар

очиж мөнөөхөн хүний бөсийг зарж,

мах ногоо,

жимс тэргүүтэн худалдан аваад,

маргааш нь хүн будуулахаар өгсөнбөсөө авахаар

ирэхэд нь Абу-Сир үсчнийд нуугдан

гардаггүй болжээ . Ийнхүү хэдэн жил

болтол

нэг хатуу сэтгэлтэй хүн дайралджээ .

тэр хүн бөс будуулахаар өгч хэдэн

өдөр

эргэлдээд Абу-Кирийг эс олж зарга

ялгагч түшмэлд мэдүүлэн төлөөний

хүн

дагуулж ирээд олон лал харж

байхад будагчны газар орж нэгжвэл

нэгэн харагхайтэвшнээс өөр юу ч эс байсанд

мөнөөхөн иөлөөний хүн будагчны

газрын гадаа

хаалгыг дангинатал түгжээд

түлхүүрийг аваад”Энэ хүний

будуулахар өгсөн бөсиaг

эргүүлэн өгөөд түлхүүрийг

аваарай!”гэж хажуугийн хүнээр

хэлүүлэн яваад өгчээ

.Абу-Сир Абу-Кирт өгүүлрүүн: “Чи

юутай заяагүй хүн бэ? хүний

авчирсан бөсийг

чидандаа үгүй хийнэ . Энэ ууртай

хүний өгсөн бөсийг чи ер нь яасанюм бэ?

гэсэнд Абу-Кир “Хулгайд алсдан юм

даа?” гэхэд нт “Хүн богоны юмыг

дангдаа

хулгайд алдах юувтай хачин бэ!

Хулгайчиын үүр юмуу? Чамайг

хцудал хэлж

байгааг би мэднэ. Үнэнээ яригтун! ”

гэсэнэд Абу-Кир:”Хулгайд алдсан

зүйлийн

цөмийг зарж иднэ!” гэжээ . Аллахын

ёсонд тийм ёс бий юу гэхэд нь Абу-

Кир”Биуулын ядуу ххүн , түүн дээр миний

ажил үйл орлогоор даанч муутай!”

гэжээ:

Тэгээп түүний эрхлэх ажил даанч

орлого муутай гэж итгүүлэн ярих тул

Абу-Сир ч

бас эргэлзэн: “Энэ хотод адтай

тэнцэх үсчин байхгүй атал намайш

ядуу хн

болохоор нэг ч хүн ирж үсийг эс

хусуулна. Энэ учир, энэ ажил эрхэл

дургүй хрнэ”

гэхэд нь Абу-Кир тосон авч, би ч ийм

ажил эрхэл дургүй байна. тэгэхлээрэнэ

хорооч явсан нь дээр биш үү? Хоёул

харийн гүрнээр явж үзье . Биднийг

эрхэл

ажил улс гүрэн болгодн заавал айх

тул бусдын агаар үнэртэж явбал

сэтгэл

санаа амрах биш үү! Гэж Абу-Сирийг

ятгасаар хамт их аянд явахаар

ярилцан

тохиров. Абу-Сир үгэнд нь орж явах

болсонд Абу-Кир баярлан

шүлэглэсэн нь:Сүржавхлан бэдэрч, эх нутгаа

огоорогтун!Сүлд хийморийг сэргээх

таван эрдэнэ

өвөртлөнөАмь зуух, сэтгэл зогох арав

таван зоос ч байтугайАлдар нэр,

ямба ч

энүүхэнд дайралдана. “Аян замд

ядуурах гунигтайАмраг саднаас

хагацах осолтой”

гэх аталХов жив атаа,Хорслын дунд

ихэд амьд явснаас Хонхоргүй залуу

насандаа

амь гээвэл дээр гэж мэдсүгэйгэжээ .

Тийнхүү хоёжл аянд гарахааршийдмэгц Абу-

Кир өгүүлрүүн: “Аяа чи бид хоёр

ахан дүү болов. Ажил олж хийсэн нь

ажил

хийгээгүй тэжээх ам тангараг барьж

олсон юмаа нэг авдарт хадгалан

хожим

Искандарий балгадад ирэхийн цагт

адил тэгш шудрага хувааж авсугай

гэжээ.Абу-Сир зөвшөөрч, үсчний

газрыг цоожилж түлхүүрийг айлд

тавьсанд Абу-

Кир будагчны газрыг тйизтэй хэвээрорхиж хоёул аян замдаа мордх

болж, давст

тэнгист хөвөх хөлөг онгоцны дарга,

далайчдаас гадна нэгэн зуун хорин

хүн

169

байсны дотор үсчний аз таарахад

нэг ч сахал хусдаг хн бай±ангүй .

Далбааа

буулгаж хөлөЈ онгоц хөдлөхөд счин

нь будагчинд өгүүлрүүн: Ай дүү

минь, иих

энэ далайд явахад идэж уух хэрэгтэйболно. Бидний хүнс бага тул би энэ

улс

дотор явж үс сахал хусуулах хн байж

юуны магад, тэгвэл хөлсөнд нь нэг

боов

буюу улаан мөнгө эсвэл балга ус авч

хоёул хэрэглэнэ гэжээ . Абу-

Кир”Тэгэл

зүгээр л байна” гээд банзан дээр

унтаад өгчээ . Үсчин тонгорог ба нэг

аяга барьж

алчууро мөрөн дээгүүр тохож олны

дундуур алхтал нэг хүн дуудаж сахалхусуулаад хэдэн улаан мөнгө өгсөнп

Абу-Сир өгүүлрүүн: Ай дү минь, би

нэг

мөнгөөр юу хийх биулээ? Би нэг

хүнтэй чваа бөгөөд хнс бага, хэсэг

боов өгьөл

их лбуян болох биш үү гэсэнд нэг

боов, зүсэм бяслаг өгч, аяганд нь

цэвэр ус

дүүргэж өгчээ. олсныгоо Абу-Кирт

авчирч өгөөд бөас л сахлын тонгорог

барьж

мөрөнд алчуур тохож, хүний сахлыг

хошоод боов* зүсэм бяслагаархусдаг байтал

хүн олон болж хошоод боов, нэг

мөнгөн зоосоор хуёда болоод наран

жаргахад

гучин боов, гучин мөнгөн зоостой

болжээ . Бас бясла, тос цуутай сүү

зөндөө

ихтэй болжээ . Онгоцны даргын

сахлыг усч, замын хүнс муутай яваа

урчаа

ярьсанд “Бидэнтэй яваа цагт санаа

зовох хэрэггүй, Орой болгон цуг

яваа хүнийхамт энд ирж хоол идэж байгтун”

гэжээ . Абу-Сирнөгөө нөхөр дээрээ

иртэл унтаж,

байх бөгөөд сэрээвээс Абу-Сир

зөндөө боов, бяслаг тос цуутай сүү

авчирсныг

үзээд, чи хаанаас ийм их юм олов?

Гэхэ нв “Их Аллах ийм хишиг

хайрлав” гээд

Абу-Кир идэхийг завдахад, “Үүнийг

одоо идэхгүй, дараа нь хэрэг болно.

Би

онгоцны даргын сахлыг хусч, замын

хүнс муутай яюаа учраа ярьсанд “Айчи цуг

яваа хүний хамт орой болгон

манайд хоол идэж бай” гэв. “Өнөө

оройноос эхлээд

бид хоёр тэнд хоол идэж байх

болно ” гэсэнд Абу-Кир: Миний

толгой эржгээд

босож үл чадна. Би үүнээс идье. Чи

ганцаар очиж хоол ид гэжээ . тэгтэл

Абу-Кир

авчирсан хнсийг уулнаас чулуу

буулгах адил хугачиж хэд хоног юу ч

идээгүй зааншиг гүд гүд залгиж амжаагүй

байтлаа дараахийг ам руу

чихэж,нүдийг гялалзуулан,

өлссөн бух сүрэл шош идэж буй

лугаа туйлын адил ажгуу . Нэгэн

далайчин ирж

та хоёыг ирж хоол ид гэж байна!

гэсэнд Абу-Сир: “Ай Абу-Кир чи эс

явна уу?”гэхэд

нь “Явахгүй” гэжээ . Абу-Сир очвоос

хорь гаруй таваг тавьж, Абу-Сир,

Абу-Кир

хоёрыг хүлээж б өайжэээ. Абу-

Сирийг ганцаар ирэхиыг хараад:нөгөө нөхөр чинь

яасан бэ? Гэхэд нь Ай ноёнтон минь

тэнгэсийын давалгаанд толгой нь

эргэжээ”

гэсэнд “Зая яахав гайгүй боно биз. За

хоол идэгтүн!” гэжээ . Онгоцны

дарга үсчин

хоёр тадгийг аьвч, байгаа хоол

болгоноос цадтал идвэл “ЭнЅ хоолыг

нөхөртэй

аваачиж өгөгтүн!” гэснийг авчиртал

нөгөө Абу-Кир бас л тэмээ шиг бөөн

бөөнөөрчихсээо ажээ . “Энэ хүнсийг битгий

ид гэж би эс хэллүүЧамайг толгой

эргээд

ббайна гэснийг хэлсэнд онгоцны

эзэн энэ хоол илгээв” гэсэнд Абу-

Кир, “Алив нааш

нь!” гээд гөлгөн нохой буюу догшин

арслан адил шүдээ ярззайлган эсвэл

тагтаа

барьсан махчин амьтан буюу өлсөж

үхэхийн даваанд тулсан хүн сая хоол

харсан адил үмхэлсээр байлаа . Абу-

Сир онгоцны даргад буцаж, цай

уугаадирэхэд Абу-Кир олж ав·ирсаныг нь

цөмийг идэж барсан байжээ .

Маргааш нь Абу-

Сир бас л хүний сахал хусч зөндөө

юм олж ирсэнд Абу-Кир цөмийг

идэж Абу-

Сиронгоцны даргын хамт оройн

зоог барьсаар хорин хоног явтал

онгоц нэгэн

хотын боомтонд тулж ирлээ . Хоёул

онгоцнгоос бууж хотын нэгэн

байшин

хөлслөн сууж Абу-Сир сийрс дэвсэн

тогоо шанага худалдан аваад махавчирч

чанатал Абу-Кир унтсаар ажээ . Абу-

Сир чи, надаас нэмэр бүү

горилогтун. Миний

170

толгой эргээд муу байна! Гээд

унтаад өгчээ . ийм маягтай дөчин

хоног бболоход

үсчин, өдөр болгон зээлийн газар

очиж, хүний үс сахал хусч, хөлсөөр нь

хоол

олж ирэхэд Абу-Кир унтаж байх

бөгөөд хоол хийж сэрээхэ ньавчирсаныг

хоосортол идээд мөн л унтаад өгнө .

Дахин дөчин хоноход Абу-Сир: “Чи

нэг удаа

боловч хотоор гарч юм үзээч Энэ хот

хосгүй баян тансаг ажээ гэж өдөр

болгон

шахас өгүүлэхэд Абу-Кир: “Надаас

хоолны нэмэр бүү горилогтун,

миний толгой

эргээ¤ муу байна” гэдэг байв.

Тэгэхэд нь Абу-Сир нөхрийг

гомпоогоод яахав дээгэж бодсоор өнгөрдөг байжээ . Нэг

өдөр Абу-Сир бие өвчлөн гарч

чадахгүй

болоод хаалгачийг хөлслөн хоол унд

авчруулсанд Абу-Кир мөн идээд

уугаад

унтаад өгчээ . Дөрөв дэх хоног дээр

Абу-Сирийн өвчин өүр хүндэрч

ухангүй

болход Абу-Кир өлсөхийн эрхэнд

босож Абу-Сирийн хувцсанд үзвээс

цөөн мөнгө

байсныг өвөртлөн үүдийг гаднаас

цоожлоод яваад өгчээ . Абу-Киртэндээс

зээлийн газар очвол хот хотоос

сайхан хосгүй тансаг атал хүн болгон

хөх

цагаан хоёрооос өөр өнгийн хувцас

үл өмсөх ажгуу . Нөгөө будагчинд

орвол бөс

болгоныг гагцхүү хөхөөр будсаныг

үзээд нусны алчуурыг гаргаж : “Ай

будагчин,

энэ алчуурыг будаж өгөөч гэсэнд,

“Энэ алчуурыг хорин дирхэмээр

буддаг юмгэсэнд “Манай тэнд хоёр дирхэмээр

будаж өгдөг юм ” гэхэд нь “Чи тэгвэл

тэр газраа

очиж будуул. Би хорин дирхэмээс

доош үнээр будахгүй” гэжээ . Абу-

Кир “Тэгээд чи

ямар өнгөөр будах вэ? ” гэсэнд

“хөхөөр будна” гэхэд нь “Үгүй

улаанаар будсугай”

гэюэл “Улаан гэж ямар өнгө

байдгийг би мэдэхгүй” гэжээ .

“Тэгвэл ногооноор будаж

аль” гэсэнд “Би ногоон өнгө гэж

мэдэхгүй” гэжээ . “тэгвэл шараар ”гэсэнд ”Шар ” гэж

мэдэхгүй гэжээ . Абу-Кир янз янзын

өнгө хэлэхэд, тэр будагчин

өгүүлрүүн: “мана

энд яг дөчин будагчиэ байдаг. Хэрэв

нэг будагчин насан эцэс болбол

хүүдээ зааж

өгнө. хэрэв зааж амжилгүй насан

эцэс болбол нэг будагчин хорогдох

нь тэр. хэрэв

нэг будагчин хоёр хүүтэй бол эцгийн

насан эцэс болоход нэгд нь заах

бөгөөдтүүнийг насан эцэс болоход нөгөө

дүүд заадаг юм . Манай энэ үйлдвэр

хатуу

дэглэмтэй тул бид гагцхүү хөхөөс өөр

өнгөөр үл будна” гэжээ . Будагчин

Абу-Кир

өгүүлрүүн: “Би будагчин хүн тул янз

янзын өнгөөр будаж чадна. Хэрэв чи

намайг

өдрийн хөлсөөр авах ахул, би чамд

өнгө өнгийн будгаар будах аргыбг

зааж өгөх

тул чи бусдын өнгийн будгаар будах

болно” гэсэнп “Бид харь газрынхүнийг

үйлдвэрт оруулдаггүй” гэжээ . “Хэрэв

би ганцаараа будагчны газар

гаргавал

яана?” гэсэнд “Тэр огт болохгүй”

гэжээ. Абу-Кир дэс дараалан явж

дөчин

будагчнаас цөмөөс нь асуувал нэг нь

ч хөлсний ажилчнаар авсангүй

.Будагчин

нарын тэргүүнээс очиж асуувал: “Бид

харь газрын хүнийг үйлдвэртээ

оруулдаггүй”гэжээ. Абу-Кирийн хор шар ихэд

буцалж: тэр хотын хаанд бараалхан:

“Аяа цагийг

эзэлсэн хаан минь, би харь газрын

хүн бөгөөд будагчны ажил эрхэлдэг.

Би бөсийг

сарнай цэцэг, жимсний хийгээд тоть

шувууны далавч адил цэл ногоон

өнгөөр

будаж чадна. Хар нүүрсээр хар,

жүрж нимбэгний өнгөөс зүсийг

нэрлээд, “Аяа

цагийг эзэлсэн хаан минь танай энэ

хотын будагчингууд энэ бүх өнгийндотроос

гагцхүү хөхийг мэдэх ажэа. Тэгсэн

атлаа намайг багшаар буюу хөлсний

хүнээр ч

эс авна” гэсэнд хаан: “Чиний зөв! Би

чамд будагчны газар бариулж,

хөрөнгө

өгсүгэй. Хэн чиний ажилд тотгор

хийнэ, түүнийг одр нь өлгөж ална!”

гэжээ . Хаан

барилгачингуудыг дуудаж: “Энэ

хүнтэй хотоор явж, санаанд нь

таарсан газартааралдвал тэр будагчны санаанд

таарсан байшин барьж өгөгтүн” гэж

зарлиг

буулгажээ.Хаан, Абу-Кирт гоё хувцас

өмсгөж “Байшин барьж дуустал

хэрэглэж

171

байсугай” гэж мянган динар зоос

шагнажээ . Бас хоёр зарц тохоон

гаргаж, унаа

морь өгөв. Абу-Кир морийг унаж

эмир ноён шиг хотоор явдаг болж,

хаан бөассуухбайшин гаргаж хивс дэвсэж

өгчээ . Маргааш нь Абу-Кир

барилгачин улсыг

дагуулан газар үзэж, “Энэ аятайхан

газар байна” гэсэнд эзний нь хөөж

хаанд

явуулбаас хаан түүнд байшингаа

буулгаж зөөлгөх иүлүү мөнгө өгчээ .

Тэр газар

Абу-Кирийн зааснаар нэгэн хосгүй

сайхан байшин гакар байгуулж, Абу-

Кирхаанл

бараалхаад барилга дууссан тул

будаг худалдан авч ажлаа эхлэхмөнгө хэрэгтэй

гэжээ .Хаан дөрвөн мянган днар

зоос өгч ажлын чинь үр дүнг шалгаж

шүзнэ гэжээ

. Абу-Кир зээлийн газар очвол эмийн

зүйл маш их, үнэ гэж хариугүй юм

байв.

Будгийн бүхий л хэрэгсэл худалдан

автал хаан тавин ширхэг бөс илгээж

будсугай гэсэнд Абу-Кир өнгө өнгөөр

будаж гадаа хатаахаар дүүжилтэл

өнгөрсөн

хүн бүхэн ийм олон өнгө байдагажээ бас гэж шагшин гайхацгаажээ .

Будагчны

үүдэгд хүмүүс шаьааралдсан энэнийг

ямар өнгө гэдэг вэ? Тэрнийг ямар

өнгө гэх

вэ? гэцгээхэд Абу-Кир: Улаан, шар,

ногоон гэж бүхий л өнгө нэрлэнэ.

Тэгэхэд нь улс

бөё авчирч дуртай өнгөөр будуулж

хэт их шан өгөх болов. Абу-Кир

хааны тавин

бөсийг будаж гүйцээд аваачин

өгьөөс хаан үзээд ихэд гайхаж өндөр

их хишигхүртээв. Цэргиын бүх дарга нар бөс

будуулж их шан өгдөг болж алт

мөнгө

овоорч их цуу дэгдээд “Султан

хааны будагчны газар” нэртэй

болжээ . Хотын

хууин будагчин үг дуугарч чадахгүй

болж уучллал эрж гары нь үнэсэх

бөгөөд

“Биднийг хөлслөн авч сургана уу”

гэхэд нь Абу-Кирогт зөвшөөрөхгүй

бав. Ингээд

Абу-Кир их баян болж олон боол,

шивэгчинтэй болжээ . Нөгөө Абу-Сиргэртээ

цоожтой гурав хонож тэр хоёрын

нэг ч үзэгдэхгүй тул байшингийн

хаалгач:”Энэ хоё

байшингийн хөлс төлөхгүй, оргон

явчихав уу? Үхчихэв үү? ” гэж бодоод

очиж үзвэл

цоожтой атал дотор нь үсчин ёолох

тул түлхүүрийг олж ороод, “Чамд гай

болохгүй!”Нөгөө нөхөр чинь яасан

бэ? гэсэнд Ай Аллах! Би өвчин тусч

өнөөдөр

арайхийн ухаан ортол хн алгабайлаа . Ах минь дэрэн дор

хүүдийтэй мөнгө бий .

таван мөнгөн зоос авч идэх уух юм

авчирч өгнө үү . Өлсөж үхэх нь гэжээ

. Хаалгач

дэрэн дор үзвэл мөнгө байсангүй .

Абу-Кир мөнгө авч оргон одсоныг

Абу-Сир сая

мэджээ, миний нөгөө хүнийг чи үзэв

үү? Гэхэд нь гурав хоног үзсэнгүй.

харин та

нарыг хоёулаа яваад өгчээ гэж

бодож байлаа гэсэнп: “Тийм биш:

харин тэр нөхөрминий мөнгийг авч намайгш өвчтэй

байхад хаяад явжээ гээд гинши

үйлахад

хаалгач өрөвдөн “Уйлаад яана, тэр

хүн Аллахаас хэзээд залхаал үзэх

болно”

гэжээ .Хаалгач тэр даруй хоол хийж

авчирч өгсөн бөгөөд Аллахын

авралаар Абу-

Сирийн өвчин илаарв болтол хоср

сар өөрийн мөнгөөр сайхан асарчээ .

Абу-

Сирхөл дээрээ босож “их Аллахын

ивгээлээр цаашилд амьд мэндбайвал ачий

чинь заавал хариулна ” гэсэнд, “Бие

чинь бүр сайн болтугай. Би бас их

Аллахыг

боож чамайг тэтгэсэн билээ” гэжээ .

Тэндээс Абу-Сир зээлийн газар очтол

азаар

Абу-Кирийн будгийн газар

дайралсан нь: нэг будагчин олон бөс

бараа элдэв

өнгөөр будаж үүдэндээ дүүжилж нэн

олонхүн шавааралдан байх тул нэг

хүнээс,“Энэ юун газар вэ? Ямар учир ийнхүү

олон хүн байна?” гэхэд нь “Энэ бол

Султан

хааны будгийн газар бөгөөд саяхан

Абу-Кир нэрт харь газрын нэг хүн

нээжээ .

манай энэ газар ийм олон өнгөөр

бөё будах хүн үгүй тул бид үзэх гэж

сонирхон

цуглардаг юм” гэжээ . тэр хүний

ряьсан нь: Абу-Кир энэ хоын

будагчдад хөлсний

ажил хийх гээд авахгүй болохоор

Султан хаанд заргалдаж хаан энэбайр

байриулан их мөнгө өгсөн юм гэжээ .

Абу-Сир энэ үгийг сонсоод их

баярлан:

172

“Аллах өршөөж, нөхрийн минь уран

дархан болгожээ . Ажиолтай болоод

намайг

мартса ч байж болно. : гэвч түүнийг

ажилгүй байхад би ихэд хүндэтгэн

хишиг

хүртээж байсан болохоор намайг

үзээд лав ихэд баялран тус хүргэхбиз” гэж

боджээ . Будагчны үүдэнд очиж

үзвэл Абу-Кир эрхэм дээдсийн

хувцас өмсөж өндөр

ширээнээ калраад өмнө нь дөрвөн

боол дөрвөн цагаан арьт зару б айх

бөгөөд

цөм гоё хувцастай ажээ. Абу-Кир

хөлслөн авч будгийн үйлэнд ургасан

янзтай.

Арван боол бөс будах бөгөөд Абу-

Кир дунд нь хааны шадар сайд буюу

алдарцуут хаантай туйлын адил ирхэмсэг

суугаад өөрөө юу ч хйхгүй г гцхүү

“ингэж

хий, тэгж хий!” гэж заах ажээ . Абу-

Сир , “Абу-Кир намайг үзээд ихэд

баярлан эелдэг

сайнаар угтах бий гэжбодож урьд нь

очтол Абу-Кир: “Ай муухай амьтан,

энэ

будагчны үүдэнгд битгий зогс гэж

чамд хичнээн хэлсэн билээ. Муу

дээрэмчин чи

миний нэрийг олны өмнө бузарлах

санаатай юу? наадхаа бариад ав!”гэтэл

боолчууд ухасхийн бариваас

“Түрүүлгэн харуулж бай!” гээд

шийдэм авч нуруу

руу эь зуу цохиод эргүүлж гэдэс рүү

нь шийдэм зуу балбаж “а муу

луйварчин чи,

үүнээс хойш энэ будгийн газрйн

үүдэнд дахиад үзэгдвэл хаанд

айтлгаж

толгойгий чинь авахуулна шүү.

Аллах чамайг бүү өршөөтүгэй” гэжээ

. Абу-Сирзодуулсанаа ихэд гомдон зайлбаас,

тэнд байсан улс Абу-Кирээс: “Саяны

хүн яасан

бэ?” гэхэд нь Олон удаа эндээс бөс

хулгайлахадц нь “Зайлуул ядуу юм .

ӨАллах

өршөөх болтугай!” гэж бодоод

дуугүй өнгөрч, алдсан бөсийн үнийг

би өөрөөс

төлж орхридог юм . тэр үүгээр дахин

ирэх юм бол хаанд мэдүүлж,

толгойгий нь

авахуулбал , улс амьтан ч амрах

байгаа даа” гэжээ .Улс Абу-Сирийнхойнооё харан

хоцорчээ . Абу-Сир тэндээс зээлийн

газар хэсэж явтал халуун усанп

ормоор

санагдаад, нэг хнээс “”танай энд

халуун ус хаана байна гэсэнд,

“Халуун ус гэж юу

байдаг юм?” гэхэд нь “Улс орж

биеийг угаан буртгийг арилгадаг

газрыг хэлнэ. Энэ

газар б йвал хамгийн сайнсан”

гэсэнд, “Чи энэ их дайлаг үзэхгүй

байна уу ?” гэжээ .“үгүй халуун усанд ормоор юмсан”

гэхэд нь “ ид халуун ус гэж мэдэхгүй

. Бид цөм

далайн усанд биеийг угаана. Хаан

боловч далайд угаадаг юм” гэжээ .

Энэ газрын

улс халуун ус мэддэггүй юм байна

шүү гэж бодоод Абу-Сир хаанд

бараалхан

өлмий дор мэхийн сөгдөж: “Би

харийн гүрний хүнбөгөөд халуун

усны ажил

эрхэлдэг. Энэ хотод ирээд халуун

усанд орох гэтэл нэг ч алга, Иймтансаг

балгадад ертөнцин сайхан юмны нэг

байхгүй баж яахин болох билээ”

гэсэнд Хаан

: “халуун ус гэж юу байдаг юм?”

гэхэд нь учры сайтар өгүүлэд “танай

хот халуун

устай болбол ганц сайхан хот болно”

гэжээ . Хаан: “тавтай морилогтун!”

гээ Абу-

Сирт хосгүй гоё хувцас өмсгөөд,

дөрвөн шивэгчин, цагаан арьст хоёр

зардсангаргаж өгөөд хивс дэвссэн нэгэн

сайханб айшинд оруулжээ . тэгээд

мөнөөхөн

будагчингаас илүүд хүндлэн,

барилагачингуудыг дуудаж: “Энэ

хүний сэтгэлд

тааламжтай газар тэрхүү халуун

усны быайшин баригтун!” гэжээ .

Абу-Сир

барилагачингуудыг дагуулан хотын

төвд санаанп зохис газар байшин

зааж

бариулаад гадна талд харсан хүнйи

баярын сэтгэлийг хөхүүлэх зурагзуруулав.

Ингээд Абу-Сир хаанд бараалхан,и

барилга дуусч зураг зуруулсаныг

яриад

“Гагцхүү хивс дудтаж байна“ гэсэнд

хаан түмэн динар зоос өгөөд Абу-

Сир хивс авч

дэвсээд оолсон дээгүүр олон алчуур

тохож бэлэн болгоюоос улс дээгүүр

нь

гарахдаа туургын зургийг хараад

ихэд гайхацгаана. Насандаа ийм

байшинүзээгүй улс, “ нэ юун байшин бэ?”

гэцгээхэд нь Абу-Сир : “энэ халуун

ус” гэхэд нь

тэд ихэд гайхах болжээ . Абу-Сир ус

халааж, усан оргилуур хийсэнд

хотын хүмүүс

173

бүрч гайхжээ . Абу-Сир хаанд

айлтган арван сахан залуу хөвгүүд

гуйж авчр ад

хүний би? илэх эрдэмд сургав.

Ийнхүү яг бэлэн болсон хойно

зарлан тунхаглагч:“Ай буянтан Халуун усанд орогтун!

Султан хааны халуун ус нээгдэв” гэж

гудамжаар

зарлан тунхаглав. Орсон хүний

биеийг зарц боолчууд сайтар угааж,

дараа нь үе

мөчийг илж, ямар ч хөлс авалгүй

гаргаад байжээ . Улс амьтан гурав

хоног ийнхүү

халуун усанд орж дөрөв дэх өдөр

хааныг урьсанд хаан морь унаж,

эрхтэн

дархтан нара дагуулан иржээ . хаан

хувцсыг тайлж халуун усанд орходАбу-Сир

цуг орж зүлгүүрээр биеийг сайтар

зүлгэвэл тогооны хөө адил хир гарч

биед гар

хүрэхэд нь нугисэн зөөлөн болжээ .

Абу-Сир хааны биеийг угаагаад

сарнай цэцгийн

усаар булхаж, зарц боолчуудаар

биеийг илүүсэнд хааны би? ухаан

сэргэж хүжийн

анхилам үнэрт сэтгэл маш таатай

болжээ Энэ сайхан үйл биеэр үзсэн

хаан:“мөнөөхөн халуун ус гэдэг чинь энэ

үү?” гээд “Ай, манай хот энэ халуун

устай

боснор дээдийн тансаг ахот болно”

гээд “Чи орсон хүнээс ямар харамж

авч

байна?” гэхэд нь Абу-Сир, “Та хэдий

шан харамж авч байя гэвэл төдий

авна”

хэмээсэнд “Энд ирж биеийг угаасан

хүн бүрээс мянган динар зоос авч

байгтун!”

гэхэд нь Абу-Сир өгүүлрүүн: “Ай

цагийг эзэлсэн хаан минь хүн болгонөадилгүй

баян хүн ч бий, ядуу хн ч бий тул хн

болгоноос мянган дЁнар зоос аьбал

халуун

усны газар хаагдахад хүрнэ . Ядуу

хүн мянган динар зоос гаргаж

чадахгүй шүү

дээ!” гэсэнд Хаан: “Чи бол ямар үнэ

хөлс авъё гэж бодож байна. Баян

хүн бол

бэлийнхээ хэрээр, ядуу хүн бол бас

өөрийн үзэмжээр өгөхийг тэдний

сэтгэлсанаанд захируулж оривол манай

ажил үйл бтэмжтэй олон иргэдэд

хүндтэй болно.

мянган динар зоосыг хаан хүн өгч

чадна. Хүн болгон өгч чадахгүй шүү”

гэжээ .

хааны эрхтэн дархтан Абу-Сирийг

сайшааж “ай цагийг эзэлсэн хаан аа ,

энэ хүний

хэлдэг туйлын зөв. Ай алдарт хаан та

хүн болгоныг өөртэйгөө адил бодож

бана

уу” гэжээ . Хаан өгүүлрүүн: “та нарыг

хэлдэг зөв боловч, энэ хүн харьгүрний ядуу хн

тул бид тус болох ёстой . Энэ хүн

бидний насандаа үзээгүй сайхан

угаалгын газар

бий болгож, манайы ахотыг үлэмж

ариун тансаг болгов. Энэ хүний

сэтгэлийг

хүндэтгэсэн хичнээн юм өгсөн ч

ихдэхгүй дээ!”гэхэд нь “хэрэв та энэ

хүнийг

тйийнхүү хүндэтгэж өөрийн

мөнгөнөөс өгвөл чиний төлөө энэ хүн

Аллахадзалбаирах болно. Бидний хувьд

гэвэл, бид тус бүр мянган динар зоос

өгч байх

зүрх хрэхгүй байна. Ялангуяа ядуу

улс бол яаж өгөх юм бэ?” гэцгээхэд н

хаан :

“ай ямбаиан минь тануус ямар

чгэсэн энэ удаа тус бүр зуун дтнар

зоос нижгээд

боол, нижгээд зарц нижгээд

шивэгчин өгөгтүн!”Гэхэд нь “Энэ

удаа таны хэлснийг

өгцгөе. Хойшид биеийг угаасан хүн

өөрийн үзэмжээр өгч байх биз”гэжээ . Хааны

эрхтэн дархтан цөм Абу-Сирт зуун

динар зоос нижгээд боол, зарц,

шивэгчин өгөв.

тэр өдөр хааны хамт дөрвөн зуун

ямбатан бие угааса болохоор

дөрвөн дүмэн

динар зоос, дөрвөн зуун боол,

дөрвөн зуун зарч, дөрвөн үуун

шивэгчин өгчээ . Абу-

Сир хааны өлмийд сөгдөж: “Ай

жаргалыг эдэлсэн хаан минь, би

өдий олон боолзарц, шивэгчинг хэрхэн авч байх

билээ?” гэсэнд хаан өгүүлрүүн: “Би

чамд их

мөнгө цугларахын тул тийнхүү

хэлсэн билээ . Чи хэзээ нэг цагт нутаг

гүрнэ санаж,

орон гэртээ харихын цагт базаалттай

мөнгө хөрөнгтэй явбал эх орондоо

очоод

амь зуухад чинь амар байх билээ”

гэхэд нь “Ай цагийг эзэлсэн хаан аа,

тийм бол

над боол, зарц, шивэгчин цөм хоол

идэж, хувцас өмсөх тул над хичнээнхөрөнгө

цугларсан ч энэхүү цэрэг адил олон

хүнийг тэжээ яахин чадах билээ”

гэсэнд хаан

инээж” “Аяа Аллах! Чиний хэлдэг зөв

буй заа. Тэд үнэхээр цэрэг адил олон

бол чи

174

яахин авч байх билээ . Чи над тус

бүрийг зуун динар зоосоор

худалдана уу?”

гэхэд нь Абу-Сир зөвшөөртөл хаан их

сангийн нярвыг дуудаж,мөнөөхөнолон боол

шивэгчинг үнийг төлөөд боолчуудын

эздэд өгүүлрүүн: боол, зарц,

шивэгчин

нараа таньж авцгаагтун. Би танууст

бэлэг болгон өгье гэжээ. Хааны

эрхтэн

дархтангууд Абу-Сир өгсөн боол

шивэгчингээ таньж авмагц Абу-Сир:

“Гагцхүү

Аллахаас өөр хүн тэжээ дийлэхгүй

энэ олон хүниг ангижруулж өгсөнд

чиньгялаалаа” гэхэд хаан пөг пөг

инээсээр ордондоо буцав. Абу-

Сиртэр шөнө алтан

зоосыг тоолж уутанд хийв. Абу-Сирт

хорин боол, хорин зарц, дөрвөн

шивэгчин

үлдсэн байв. Маргааё өглөө халуун

усанд газрыг нээж: “Халуун усанд

орж биеийг

угаах улс хөлсийш өөрсдийн

сэтгэлээр төлөгтүн!” гэж зарлан

тунхаглсан дэргэд

нэгэн авдао тавьвал усанд орсон хүн

болгон түүнд мөнгө зоос хийсээрудэш

болоход диг дүүрсэн ажээ . Хааны

хатан халуун усан орно гэсэнд Абу-

Сир хуьиар

хийж, үд хүртэл эр улс, үдээс хойш

эмс оруулах болгож, дөрвөн

шиьвэгчин бие

угаах ёсыг сайтар заан сургажээ .

Хатан хаан халуун усанд биеийг

угааж, бие

сэтгэл нэн хөнгөрөөд мянган динар

зоос өгч харьжээ . Абу-Сирийн алдар

хотдүүрэн түгж, баян хоосонгүй их

хишиг хүртээх бүлгээ . хааны шадар

дотно хүмүүс

цөм сайн танил болсон бөгөөд хаан

өөрөө долоо хоногт нэгэн удаа

халуун усанд

орж мянган динар зоос бэлэглэх

болжээ . Нэг өдөр хааны хөлөг

онгоцны дарга

ирж усанд орохол нь Абу-Сир хамт

орж биеийг сайтар угааж туйлбн

сайхан

зантай хүндлэн бас ундаа ба цай

барив. Хөлөг онгоцны дарга шанхарамж барих

гэсэнд Абу-Сир эсс авсанд тйинхүү

эелдэг сайхан хүндэтгэн ёсолсны

хариуд

шагнах юм олдхгүй ихэд ичингүйрэн

гарч оджээ . Энэ үес хотын иргэд

халуун ус

гэж ярилцан энэ газар дэлхий халуун

усанд биейиг угаах шиг ачтай юм

алга.

Маргаа нь очиж орцгооё гэж

хэлэлцэхийг Абу-Кир сонсоод, тэр

хүний ухаансанаагш эзэмдсэн халуун усны

газрыг очиж үзье гэж бодоод хамаг

гоё хувцсаа

өмсөн луус унаж ар өвөртөө дөрвөн

боол дөрвөн зарц дагалдуудан

очвоос

үүдний дэргэд хүрэхэд хүжийн үнэр

анхилан, том жижиг олон хүн урт

бандан дээр

зээглэн сууж харагдах ажээ. Дотор

орвол Абу-Сир харж баярлан тостол

Абу-Кир:

“Үнэнч сэтгэлтэй хүн чам шиг байдаг

уу? Би энэ хотод будгийн газаргаргаад

хаантай танилцаад жагалтай ихэмсэг

аж төрөх атал чи, намайг дурсаж

юунд эс

очив. Би бол чиний хойноос боол

зэрдэс явуулж хичнээн эрж

сураглавч сураг

гарахгүй байхаар ихэд цөхрөв” гэхэд

нь Абу-Сир: “Би чам дээр очоогүй

гэж ?”

гэсэнд: Намайг чи хулгайч гэж

зарлан олны дунд зодож нэр

гутаасан биш бил үү?Гэсэнд “Би чамайг зодсон гэж үү? Би

чамайг таньсангүй” гэж мянгантаа

гэмшин

өгүүлж, “Чамтай туйлын адилхан нэг

хүн өдөр болгон хүний бөс

хулгайлаад байса

юм . Би түүнийг л гэж бодов гэжээ .

Абу-Кир нэн ч гаслан, “Аугаа их

Аллахаас

чүётэй юм үгүй билээ . Би чамайг

ихэд гомдоожээ . Ч юунд би бана

гэж өөрөө эс

хэлэв. Чиний эс хэлсэг нь басхүү

ичгүүртэй_ Би олон ажилдсамгардан

мунгинаад таньсангүй ажээ” гэхэд нь

“Ай Аллах чамайш уучлах болтугай”

гэж

хувсцгы тайлж, биеийг угааж

амрагтун! ” гэсэнд Абу-Кир “Ай

Аллахыг бодож,

намайг уучлаарай!” гэжээ . Абу-Сир:

Энэ нүглээс Аллах чамайг аврана

буй заа .

Миний тавилангаас болсон биз!

гэсэнд Абу—Кир : “Хэн чамайг

ийнхүү их хүнболгов?” гэхэд нь, “Чамд тус болсон

хүн надад тус болжээ . Би хаанд

бараалхаж

халуун ус гэж юу байдаг учрыг

ярьсанд хөрөнгө гаргаж над энэ

байшин

бариулав” хэмээвээс “Энэ хааныг

чибас таньдаг уу?” Би бас танина.

Аллах ивгээвэл

175

би хаанд айлтгаж чамд илүү

иххүндэтгэл үйлдүүлнэ. Абу-Сир бол

миний анд нөхөртул түүнд илүү их хишиг хүртээ гэж

хэлсүгэй гэжээ . Абу-Сир өгүүлрүүн:

“Тийнхүү

хэлэххэрэггүй . тэртэй тэргүй эр хаан

би түүний эрхтэн дархтан намайг

сайнаар

үзэж тийм тийм юм хайралсан гээд

уг болсон явдлыг цөмийг яриад,

“Одоо чи

хувцсыг талж халуун усанд ортугай.

Би хамт орж биеий чинь сайтар

зүлгэж

угаана” гэсэнд Абу-Кирхувцсыг

тайлж орвоос Абу-Сир хамт оржбиеийг угаан, угаан

арчин, арчин ихэд хүндэтгэхийг

хажуугийн улс үзээд ихэд гайхжээ .

Абу-Кир гарч

шан харамж өгөх гэсэнд Абу-Сир

асвангүй, “аяа чи бид хоёр ах дүү улс

ямар

ялгаа байх билээ” гэжээ . Абу-Кир

Абу-Сирт өгүүлсэн нь: “Ай нөхөр

минь, чинийэнэ халуун усны газар тун сайха

болж, ганцхан юм дутжээ гэхэд нь

“Юу дутав ”

гэсэнд “Нэгэн зүйлийн эм буюу

өөрөөр хэлбэл хүнцэл ба шохойн

исгэмэл хийвэл

хүний аливаа үсийг арилгана . Тэгээд

хааныг усанд орхоод хэрэглүүлбөэл

хаан

тусгай болохыг үзээд чухам улам их

хишиг хүртээх болэо” гэхэд нь Абу-

Сир

“ЗҮйтэй би тийм эм хийнэ” гэжээ .

Абу-Кир тэндээс хаанд бараалхан“Ай цагийг

эзэлсэн хаан% би чиний үнэнч

зөвлөгч билээ” гээд “За юу хэлэх вэ?”

гэхэд нь “Чи

нэгэн халуун усны газар бариулсан

ураг дуллаа” гэсэнд хаан өгүүлрүн:

“Тийм ээ!

нэрэн харь гүрний хн ирсэнд би

чамд т будагчны газар бариулж

өгсөнтэй нэгэн

адил халуун усны газкар бариулав.

Тэр хадуун ус үнэндээ манай хотын

чимэгболов” гэхэд нь та орж үзэь үү? Гээд

“үзэв” гэсэнд Абу-Кир, “Ай, тэрхүү

буруу номт,

усчны гараас Аллахч амайг аварчээ”

гээд яагаад тэрг билээ. юу болов?

гэхэд нт

“үүнээс хойш тх тэр халуун усанд

орвол үхнэ гэж мэд” гэжээ. Тэр

халуун усны

газар бариулдаг нь гагцхүү чамайг

хорлохын тул болно. одоо ахиад

очиж халуун

усанд биеийг угаахад чинь нэг эм

авчирч : “Энэ эм бол хүний хэрэгтэйүсийг

амархан арилгадаг эм гэх бий! Тэр

бол эм биш, хүнийг үхүүлэх хор гэж

мэдтүгэй.

Түүний эхнэр хүүхдийг Христос

мөргөлтний Султан хаан барьж

аваад хэрэь

чамайг алах юм бол эхнэр хүүхдий

нь эгүүлэн өгнө гэсэн байжээ . Би бас

түүний

хамт тэр гүрэнд олзлогдон байсан

атал мөнхүү будагчны газар нээж

бас бараагэлдэв өнгөөр будгийн будаж өгсөнд

хааны сэтгэл уярч “Чи надаас юу

хүснэ” гэхэд

нь гагухүү суллан тавихыг хүснэ гээд

тэндээс мултарч энд ирсэн билээ .

Сая тэр

хүнийг халуун усны газар байхыг

үзээд “Чи яаж гарч ирэв?Эхнэр

хүүхдээ яаж

аврав?” гэхэд минь, тэр өгүүлрүүн:

“Миний эхнэр хүхэд одоо хүртэл

олзонд хэвээр

бий . Христос мөргөлтийн хаан нэг

өдөр шадар сайд түшмэлд нараабүгдийг

цуглуулан элдэв олон түүхэн намтао

ярилцан байтал энэ хотын хаан нэг

гарахап

христос газрын хаан санаа алдаж,

тэр нэг хотын хаанаас өөр намайш

дйилэх хүн

ертөнцөд үгүй билээ . Түүнийг элдэв

аргаар алдсан хүнийг би суллан

тавьж юу

хүссэнийн нь өгөх билээ ” гэхэднь

хэрэв би тэр хааны ямар нэг аргаар

албөалнамайш болон миний эхнэр

хүүхдийг суллах уу” гэсэнд “Суллан

тавихаар үл барам

юу хүссэний чинь өгнө” гэжээ . Би

ингэж яярилцан тохиртол намайг

хөлөг

онгоцонд суулгаж энэ хот руу

явуулсан юм . Би эндхийн хаан

бараалхаж нэг

халуун усны газар байриулж авлаа .

Одоо гагцхүү түүнийг алах үлдээд

байна.

тэгээд чхристос газрын хаанзд очиж

эхнэр хүүхдээ авна даа” гэж ярьжбайна.

“Ямар аргаар хааны алах санааиай

байна?” гэж миний асуусагд “тэр

туйлын

амархан нэгэн сайн хор бэлдэд

хааныг халуунусанд ороход нь “Энэ

эмийг илүүц

үстэй газар түрхвээс үс нь арилваг”

гэж хэлээд, тэр эмийг хэрэглэвэл нэг

өдөр нэг

шөнийн дотор хор би энд нь тарж

ззүрхэнд харвахын цагт зайлшгүй

үхүүлнэ”176

гэж байна шүү гэжээ . Хаан энэ үгийг

сонсоод ихэд хилэгнэж”Ай будагчин

чи энэ

нууцыг хэнд ч бүү хэл!” гээд туршин

үзэхээр халуун усанд очив. Абу-Сир

урьдын

адил нүцэглэн биеийг сайтар зүлгэн

угааж өгөөд, “Ай цагйг эзэлсэн хаан,

би

хүний биеийн илүүц хэрэггүй газрын

үсийг арилгадаг нэгэн зүйл эм хийв”

гэсэгпхаан, аваад ир!” гээд үнэхээр муухай

үнэр ханхлах тул нээрэн хор гэж

итгэж

ихэд хилэгнэн шадар дотно хүмүүсээ

дуудаж”Наадахаа бариад ав!” гэжээ

. Хаан

машид хилэнтэй байсан тул юуны

учир хилэгнэснийг хэн ч зүрхлэн

асуусангүй

ажээ. Хаан, хувцслан яамлах хуралд

очвоос Абу-Сирийг хоёр гары нь

хүлж

оруулан ирвээс, хаан хөлөг онгоцны

даргыг дуудаж, өгүүлрүүн: “Чи энэбузар

амьтныг түүхий шохойтой цуг нэг

шуудайд хийж амыг боогоод завинд

тавиад

миний ордны цонхон тушаа аваад

ир! Тэгээд “Усанд хаяхгүй уу?” гэж

надаас

асуугаад нмайг “Хаягтун” гэхээр

усанп чцулуудагтун. Усанд ормогц

түүүний шохой

шатаж, Абу-Сир түлэгдэн үхэж усанд

живэх болно ” гэжээ . Хөлөг онгоцны

пдарга“За” гэж гараад Абу-Сир ийг хааны

ордны цаад арал дээр аваачиж “Ай

эрхэм хүн,

би нэг удаа чиний халуун усанд

орход чи намайг ихэд хүндэлэн

надаас шан харамж

хүртэл аваагүйд чин би чамд туйлаас

баярлаж , чамд хайртай болсон

билээ . Чи

хаанд ямар муу юм хийснээс хаан

ийнхүү машид хилэгнэн чамайг энэ

муухай

үхэлд оногдуулж байгаагийн учрыг

ярьж өгнө үү?” гэсэнд Абу-Сирөгүүлрүүн:

“Аллахад ам алдсугай Би ингэж

алуулах ямар нүгэл хийснээ өөрөө

боловч эс

мэднэ ” гэхэд нь дарга: “Чи манай

хааныы дэргэд хэнд ч олдоогүй

эрхэм суудал

хүрч, алиаа жаргалтай хүн

атаарахмаар болжээ . Магадгүй хэн

нэг хэн чиний

жаргалтайд атаархаж хаанд ямар

нэг муу үг хүргэсэнд хаан тийнхүү

хилэгнэнбайж мэднэ. Гэвч би чамд ямар

ямарч муу юм хийхгүй. Анх танихгүй

байхдаа, чи

намайг ихэд хүндэлснийг бодож

чамайг би ямар ч гэсэн суллана.

Харин чи миний

хамт энэ арал дээо байж нэгэн цагт

танай гүрэн рүү далбаат онгоц

явахад чамайг

нутаг явуулна гэжээ . Абу-Сир энэ

үгийг сонсоод хөлөг онгоцны даргад

туйлын

баярлан гарыг үнэсэж тал өгсөнд

дарга нэг шуудайд түүхий шохойхийж хүний

дайтай чулуу хийж “Аллах

мэдтүгэй!” гээд явахдаа. “За чи, энэ

өгөөш торыг усанд

тавьж §агас барьж байсугай. Би өдөр

болгон хааны хоолны загас барих

атал

өнөөдөр би явж чадахгүй болов.

хааны тогооч загас гээд ирвэл яана,

чи хэдэн

загас барьсан байвал болох нь тэр.

Би явж хааны ордны цонхон тушаа

очижчамайг усанд хаясан болъё” гэжэ .

Мөнөөхөн дарга шуудайтай шохой

чулууг

завинд ачиж хааны цонхны тушаа

очиж харвал хаан сууж байх тул

“Одоо усанд

хаях уу?” гэхэд “Хаягтун!” гээд

гараар дохиход нь нэг юм гяласхийн

далайд унажээ.

Энэ нь хааны бөгж далайд унасан

хэрэг байжээ .Тэр бөгж илбэ

шингээсэн учир

хуруугаар дохихын төдий мөнөөхөн

бөгжнөөс үл үзэгдэх цахилгаан гарчнөгөө

хүний толдгой өнхрөн унах бүлгээ .

хаан гагцхүү энэ бөгжийн хүчээр их

цэрэг

захиран байсан юм . Хаан бөгжийг

усанд алдаад хүнд хэлж чадсангүй .

Учир нь

их цэрэг мэдвэл урдаас нь босон

хөдөож хааныг алах байжээ . Энэ

үеэс Абу-Сир

өгөөш торыг далайд дахин дахин

тавьж зөндөө их загас бариад,

ойрдоо загасидээгүйгээ санаж, нэг том тарганыг

шилээд “Онгоцны даргыг ирэхээр

энэ загасыг

шаруулж үдийн хоолонд идье” гэж

боджээ . Мөнөөхөн загасны

загалмайг хагалтал

хутга тээглэхийг үзвээс хааны бөгж

байжээ . Хааны бөгж усанд унамагц

загас

залгиж азаар энэ тоходй ирж торонд

орсон байж. Абу-Сир бөгжийг

увидсыг эс

мэдэн чигчий хуруундаа зүүтэл

тогоочийн явуулсан хоёр хүн ирж,“Онго¶ны дарга

177

хаана байна?”гэхэд нть “Мэдэхгүй”

гээд бөгжтэй гара өргөтөл тэр хоёр

хүний

толгой өнхрөн унажээ. Абу-Сир, “Энэ

хоёр хүннийг хэ- алчихав” гэж

гайхаж тагнаад

учрыг олсонгүй. Онгоцны дарга

ирвэл Абу-Сир зөндөө загас барьж

хоёр хүн алаад

хааныб бөгж зүүсэн байхыг үзээд,

“Ай ах минь, бөгжтэй гараа битгийхөдөлгөөрэй. Хөдөлгөвөл би үүхнэ

шүү!” гэхэд нь Абу-Сир ихэд гайхжээ

. Энэ хоёр

хүнийг хэн алаь? Гээд,, Ай Аллах би

огт мэдсэнгүй гэхэд нт онгоцны

дарга: “Чиний

мэдэхгүй гэдэг чинь зөв. Гэвч энэ

бөгж хаанаас олсноо яригтун!

Хэмээвэл: “Энэ

загасны загалмайд байв” гэжээ .

Онгоцныб дарга “Чиний хэлсэн зөв.

Хаан чамайг

усанд “Хаягтун” гэж дохиход нь

цонхоор нэг гялгар юм үсрэн далайдунахыг би

нүдээрээ үзсэн билээ . тэр нь хааны

бөгж сугаран далайд унасныг загас

шүүрэн

залгиж, Аллах чамайг ивгээснээр энд

ирж торонд оржээ . Энэ бөгжийн

увидсыг чи

мэдэх үү?” гэхэд нь Абу-

Сир”Мэдэхгүй” гэсэнд онгоцны

дарга өгүүлрүн: Энэ бөгж

далдын илбэтэй бөгөөд манай хаан

гагцхүү энэ бөгжийн хүчээр их цэрэг

захирахажээ . Хаан ямар нэг хүнд уурлан

алахыг хүсвэл энэ бөгжтэй гарыг

ддохиход

нөгөө хүний толгой тасран унана.

Учир нь нь энэ бөгж цахилгаан хүчин

гарч их

хор уур болон хүнийг алдаг юм

гэжээ . Абу-Сир үгийг сонсоод маш

баярлан,

“Намайг хотод буцааж хүргэгтүн!”

гэхэд нь онгоцны дарга өгүүлрүүн:

“Хаан чамд,

олдоо муу юм хийж чадахгүй учир

би чамайг буцааж хүргэсүгэй. Учирнь хэрэв чи

хааныг алая гэвэл нэгэн хуруугаар

зангах төдий хааны толгой мөрөн

дээрээс

өнхрөн унах бөгөөд яи өөрөө төдий

сууя гэсэн ч түүний бүх цэргийг нэгэн

зангах

төдий цөмийг устгах тул над айх юм

алга ” гэжээ . Онгоцны дарга Абу-

Сирийг

завьд ёсуулгаж, хот руу хүргэсэнд

Абу-Сир шууд хааны ордонд орлоо.

Хаан,түүниф дайчиэ эрс цөм ё суух атал

хаан бөгжөө алга болгосноо хэлж

чадахгүй

их л гуниглан байлаа . Хаан, Абу-

Сирий орж ирэхийг үзээд: “Чамайг

бид далайд

хаясан биш үү? џЧи яагаад гараад

ирэв?” гэхэд нь Абу-Сир өгүүлрүүн:

“ай цагийг

эзэлсэн хаанг минь, чи намайг

далайд хая гэж тушаагаад , танай

онгоцны дарга

намайг тэртээ арал дээр аваачаад

“Чи манай хаанд ямар муу юм хийвхаан чамайг

ямар учир алах болов?” гэхэд нь би:

“Аллахыг ам алдан, би ямар му юм

хийснээ

өөрөө боловч үл мэднэ” гэхэд минь,

олнгоцны дарга “Чи манай хааны

дэргэд онцгой

хүндэт суудалд эзлэх тул ямар нэг

хүн чамд хорсон атархаж, хаанд

ямар нэг хов

хүргэснээс хаан ихэд хилэгнэсэн

ажээ. Харин чиний халуун усанд

миний нэг удааорход чи намайг машид

хүндэтгэсэнд тул чамайг сулд тавьж

нутагт чинь

буцаасугай” гээд миний оронд

шуудайд чулуу хийсэнд чи намайг ус

руу хаясугай

гэж дохихдоо бөгжийг далайд

унагасныг загас залгижээ . Энэ үес би

тэртээ арал

дээр олон загас барьж нэгийг шарж

идье гэж гэдсийг хагалтал энэ бөгж

байсан

тул авч зүүлээ . Тэгтэл танай

тогоочийн илгээсэн хоёр хүн загасавя гэж очиход

нь эл бөгжийн увидсыг эс мэдэн

хуруугаар ангатал т толгой нь

өнхрөн унасан

бөгөөд даруй онгоцны дарга очиж

бөгжийн далд увидастайг ярихад нь

чамайг

над туйлын их буян хишиг

хүртээсэгийг бодож авчрав. Чи

бөгжөө ав! харин ыби

чамд алагпах ямар муу үйл хийсний

минь ярьж өгнө үү . үнэхээр чамд

тийм мууүйл санасан байвал намайг алагтун!”

гээд бөгжийг бариваас, хаан

бөгжийг авч

хуруунд хийгээд сая санаа амарч

Абу-Сирийг тэврэн: Ай чи, Аллахын

шилдэг

хөвгүүдийн нэг даруй мөн Чамайг

далайд хаяулсны минь уучилна уу.

Чамаас өөр

хүн энэ бөгжийг олсон бол өгөхгүй

байсан гэхэд нь Абу-Сир: “Ай цагийг

эзэлсэн

хаан, би ямар нүгэл хисний учир

хилэгнэн намайг алах гэсэн учраахэлбэл би

178

чамайг бас уучлана” гэсэнд хаан: “ай

Аллах! Чи над ийнхүү их буян

үйлдсэн тул

ямар ч буруу, ямар ч нүгэл байхгүй

гэж бат өгүүлрүүн: гээд будагчин

Абу-Кирийн

ярьсныг цөмийг ярьужээ . Абу-Сир

энэ үгийг сонсоод “ай цагийг эзэлсэн

хаан,

Аллахыг ам алдан өгүүлсүгэй. Би

насандаа христос мөргөлтний газарочиж,

христосын гүрний хааныг эс үзэв.

Чамайг алах санаа трөрсөн нь огт

үгйү . бөгөөд

тэрхүү будагчин бид хоёр

Искагөдари балгадад айл суудаг атал

аж амьдралаа

баахан хавчигдаад хэн ажил хийсэн

маань нөгөөг тэжээх ам тангар г

тавьж энэ

газар ирсэн билэЅ гээд будагчин

Абу-Кир хэрхэн мөнгийг авч

цоожлон явсанбайшингийн эзэ- хэрхэн асарч

биеийг эрүүл богосон, тэндээс

зээлийн газар үвтал

хэрхэн Абу-Киртэй дайралдаж,

будагчны үүдэнд очтол Абу-Кир

түүнийг

хэрхэнхулгайч гүтгэж доромжлон

нэвширтэл зодсон зэргийг цөмийг

яриад, “ай

цагийг эзэлсэн хаан, Абу-Кир миний

халуун усны газрыг үзээд тун сайхан

болсон

атал гагцхүү хүний хэрэггүй үс

арилгах эм дутжээ гэж тэр өөрөөхэлсэн билээ

Үнэхээр манай гүрэнд халуун усны

газар тийм эм байдаг бөгөөд энэ бол

хүний

биед хортой биш гэж мэдтүгэй!

Харин би түүнийг мартсан байтал

будагчин Абу-

Кир ирж өөрөө сануулсан хэрэг юм .

та одоо миний сууж байсан

байшингийн эзэн

хийгээд будагчны бүх улсыг авчран

миний саяын ярьсан үнэн худал алин

болохыгасууя” гэжээ .Хаан тэдгээр хүмүүсийг

дуудаж асуувал тэд уг болсон ядлыг

ярьсанд

хаан “Будагчин Абу-Кирийг гарыг

хүлээд малгайгүй, хө нүцгэн

авчирсугай!” гэж

зарлиг буулгажээ . Будагчин энэ үес

Абу-Сирийг алуулав гэж гэртээ их л

маадгар

хэвтэж байтал хааны дотны эрс

дайран орж шил рүү нь цохиж

унагаад гарыг

сушгиж хаанд хүргэж ирвэл Абу-Сир

хаан лугаа суудао зэрэгцэн сууж,мөнөөхөн

байшингийн эзэн, будагчны газрын

ажилчид бас байжээ . Абу-Кирийг

хааны өмнө

авачиж сөгдүүлээд байшингийн эзэн

мөнгийг хулгайлаад манай байшинд

өвчтэй

орхидог нөхөр чинь энэ биш үү? Гэж

асуухад будагчны ажилчид: “Чи энэ

хүнийг

биднээр бөариулж зодуулсан биш

үү?” гэцгээв. Хаан, Абу-Кирийн бузар

булайгнэгмөсөн мэдэж, МункарНакир

хоёроос илүү тамалвал таарах хүн

гэж үзээд

“үүнийг хотын зээлээр хэсүүлж

олонд үзүүлээд шуудайд хийж

далайд хаягтун!”

гэхэд нь Абу-Сир: “Аяа хаан минь ээ,

энэ хүнийг өршөөгтүн: Түүний бүх

үйлдсэн

хЅргийг би уучилна” гэсэнд хаан: “Чи

өөрийн тул уучлах боловч би чиний

төлөө

уучилж эс чадна. Аваад гар!” гэжээ .

Тэгээд Абу-Кирийг шохойтойшуудайнд хийж

далайд хаясанд түлэгдэн үхэж их

далайд живжээ . “Ай Абу-Сир чи

надаас юу хүснэ

вэ” гэж хаан асуусанд Абу-Сир: “Энэ

газар суур хүсэл над алгаа. Намайг

орон

нутагт минь буцаана уу?” гэсэнд

хаан: “Чи миний шадар сайд

бологтун!” гээд Абу-

Сирийг эс зөвшөөрсөнд, урьдыхаас

илүү их хөрөнгө мөнгө шагнаад

тусгай хөлөгонгоц гаргаж нутагт нь буцаах

болов. Абу-Сир хаантай салах ёс

хийж, өөрийн хөлөг

онгоцтой, өөрийн далайчидтай гарч

явсааар искандари их балгадад эсэн

мэнд

хүрч иржээ . Искандарийн боомтод

хөлгийг татаж, хуурай газар дээр

гартал

эргийн захан нэгэн шуудайтай юм

байхыг далайчин үзээд: “ай ноён

минь энэ эрэгт

нэгэн их хүнд шуудайтай юм байна.

Дотор нь юу байгааг эс мэднэ” гэхэднь Абу-

Сир очиж амны боолтыг тайлж

үзвээс Абу-Кирийн хүүр далайн

давалгаанд

туугдан ирсэ байжээ . Абу-Кирийг

Искандарийн орчим газар малтаж

хөрөнгө гаргаж

булж оршуулаад булш авсны таг

дээр: Эрхэм сайн эрийг үйл явдлаар

нь ялган

танина Эдний үйлийн заа ямагт сүр

жавхлантай ажээ . Өөр бусдыг бүү

буруушаагтунӨгүүлсэн яриа тэрчигээр байх нь ховор шүү!Хав

нохойг хүнд эрхэм

179

гэж бид гэртээ байлгадаЈХарин

догшин арслан ухаан мунхагийн

учир ямагт

гинжтэй хэвтдэг. Үхдэл хүүр далайн

дээр долгионоо урсан хөвөхөд

Үнэндээ

эрдэнэ сувд нь гүн элсэн дор

нуугдана. Бор шувуу хчит харцагатай

тэмцэлдвэлБодлогогүй тэнэгийн

харгай даруй мөн болно “Эрхэмсайн үйл

бүтээсэн хүн эрхмийг олно” гэж Эрт

тэнгэрийн худаснаа бичээстэй

байдаг билээ .

Анарын модноос чихэр гаргах гэж

бүү оролдогтунАмьтны хувьд нэгэн

төрөлд

хоёлуу багтанагэж сийлжээ . Хэдэн

жилийн дараа Абу-Сир насан өөд

болоход

түүний нөхөр Абу-кирийн хажуд

оршуулсанаар Абу-Кир, Абу-Сир

нэрт газар бийболсон атал одоо Абу-Кир гэж

алдаршсан билээ. тэр хоёрын

намтар ийм бүлгээ .

Гэвч өдөр ба шөнийг гагцхүү үнэн

мөн ялгах болтугай! Эрт урьд цагт

хэрэмт Миср

хотноо гуталчин Маруф гэгч нэгэн

хүн амьдардаг байжээ . Түүний

гэргий айшхи эм

Фатима туйлын ярдаг хэрүүлч хүн

ажээ . Фатима эр нөхрийг дийлэн

зовоож өдөрт

мянгантаа хараан загнах атал Маруф

угаас нэр сүрийг бодох саруулухаантай

хүн тул эмээн сүрдсээр суудаг байв.

маруф уулын ядуу хоосон хүн,

олсныг

эхнэр нь үрэн таран хийхийн хамт

бас шөнө болгон хариу авах мэт

биеийг зовоох

нь их тул үргэлж их л зовлонтой

хонох бүогээ. Өөрөөр хэлбэл Фатима

бол:Амраг

гэргийн өвөрт олон шөнө

унтлааАмар заяа үзсэн удаа огт үгйү

би«ээ . Өвөрт ньорохдоо болдогсон бол хор аьч

ороод,Өөрийн эрхгүй амь юугий нь

холох билээгэж

шүлэгчийн хэлсэнтэй туйлын

адилхан эм билээ . Нэг өглөө Фатима

өгүүлрүүн: “Ай

муу маруф чи, орой ирэхдээ зөгий

болтай боов авчиртугай” гэхэд нь

Маруф “Аллах

чамайг харж боовны мөнгө хайрлах

аваас авчирсугай. Бурхан өршөөн

хэлтрүүлэх

бий!” гэсэнд Фатима: “Тэрхүү

хэлтрүүлэх эс хэлтрүүлэх гэдгий чиньби мэдэхгүй.

Ямар ч гэсэн орой зөгийн балтай

боов эс авчирвал энэ шөнө унтахгүй

гэж

мэдээрэй” гэжээ . Маруф гуталчин,

Аллахын нэрийг дурдаж гэрээс

гараад сая

ссэтгэл амарч, өглөөний мөргөл

үйлдээд мухлагийг нээж, “Аяа энэ

минь өнөөдөр

боовны үнэ олж, ирэх шөнийн

зовлонгоос ангижрах юмсан” гэж

залбиран үдөнгөртөл суутал нэг ч хүн иржгутал

загнуулсангүй. Маруф эхнэрээс

эмээхийн

эрхэнд мухлагийг хааж нэгэн

боовны дэлгүүрийн дэргэдүүр

доголон нулимстай,

уруу царайтай гартал, бооны

намаачин: Ай Маруф чи юунд уйлав?

Гэхэд нь

эхнэрийн хэлснийг яриад “миний

эхнэр туйлйын хатуу сэтгэлтэй хн тул

орой заавал

боов авчраарай гэсэн атал үд

өнгөртөл нэг чхүн гутал загнуулахаарэс ирсэнд,

одоо би эхнэрт аваачих юмгүй

яана!”гэжээ . Худалдаачин чи

хичнээн жин боов

авах гэсэн юм? гээд “таван жин”

гэхэд нь “Над шар тос бий боловч

зөгийн бал

байхгүй. гэвч нишингийн бал түрхсэн

тул зөгийн балаас хэрхэвч доргүй”

гэжээ .

Маруф бэлхнээ төлөх мөнгөгүй санаа

зовох боловч “За яахахв нишингийн

балтабоод авъя” гэсэнд захисаан боов

дор нь хайрч нишингийн бал түрхсэн

нь эрхэм

хаадын зооголдогоос доргүй сайхан

боов байжээ . Бас “Боорцог, бяслаг

авах уу?”

гэхэд нь авъя хэмээвээс мөн

жинлээд “Дөрвөн тал мөнгөн зоосны

боорцог, нэг тал

мөнгөн зоосны бяслаг, арван тал

мөнөн зоосны боов бүгд арван

тадан тал

мөнгөн зоос болов. Эхнэртээ

аваачиж санаагий нь амрааж үз.хоёр гурав

хоногийн дара мөнгөтэй болсон

цагтаа үнийг өгөөрэй” гэжээ . Маруф

сааа амарч,

“Энэ яасан буянтай хүн бэ?” гэ

залбиран харьтал эхнэр нь за чи

авчрав уу? гэсэнд

авчрав гэд өмнө нь тавььал

нишингийн балтай боов байхы үзээд

“Би зөгийн

балтай боов авчир гэсэн биш бил

үү? Чи миний үгийг эс тоож,

нишингийн балтайбоов авчирав уу?” гэжээ . Маруф

уучлалыг эрж, “Би бас заал авлаа

шүү дээ” гэсэнд

180

Фатима , “Над ямар хамаа байна. Би

заавал зөгийн балтайг иднэ!” гэж

ихэд уурлан

Маруфийн хацрыг тасхийтэл

алгадаад “Муу зжжч чи одоо явж

өөрийг авчир!” гээд

бас эрүү рүү нь нударгалан хоёр

шүдийг булга цохиж, их цус

асгаруулсанд Маруфуур хүрч, аяархан сөргүүлтэл сахлаас

зууран, Ай лалын шажинтан амьтан

ах дүү

нараа! гэж учиргүй бархирваас

айлын улс гүйлдэн ирж салгаад

Фатима хүүхнийг

зэмлэн “Хүн болгон нишингийн

балтай боов дуртайя иддэг байхад

чи энэ муу ядуу

эрийг юунд ийнхүү сүрхий загнана

вэ? Чи яасан булай эм бэ?” гэж

үглэсээр

эвлэрүүлэн явтад Фатима тэр боовыг

аясан ч идэхгүй гэжээ . Маруф ихэдөлсөх

тул, за яахав чамайг эс идвээс би

идсүгэй гээд идэж гарсандп Фатима

үзээд

“Наад боовондоо хордож иүхнэ

дээ!” гэжээ . Чи нэгэнт яасан ч

идэхгүй Јэсэн тул яая

гэхэв. Аллах өршөөх юм бол

маргааш чамд зөгийн балтай боов

авчирч өгье Чи

ганцаараа идээрэй гэжээ . Фатимад

шөнөжин хараалгаж хоноод

маргааш өглөө ньболоход Фатима Маруфийг зодох

гэж ханцуй шамалсаар байв. Маруф

сүмд очиж

мөргөл үйлдээд мухлагийг нээж

дөнгө суутал зарга ялгагчийн

илгээсэн хоёр хүн

ирж “Зарга ялгагх түшмэл дуудаж

байна. Чиний эхнэо зарга

мэдүүлжээ” гэхэд нь

очвол Фатимын хоёр гар боолттой,

толгойн бүтээлэг дан цус болсон

эхэр татан

уйлж ыббайжээ . Зарга ялгагч

түшмэл “Ай чи Аллах тэнгэрээс эайдаггүй юм уу! Чи

юунд энэ эмийн хоёр гарыг хугалж

шүдийг булга цохив?” гэхэд нь

Маруф

өгүүлрүүн: “хэрэв би энүүнийг зодож

шүдийг нь булга цохисон бол намайг

дураар

залхаатугай . Харин энэ намайг

зодсонд айлын хүмүүс ирж салгаж

билээ” гээд уг

болсон хэргийг эхнээс нь адаг хүртэл

яривал зарга ялгагч их сайн тул

дөрвөндинар зоос өгч “Үүгээр зөгийн

балтай боов авч өгөөд та хоёр

эвлэртүгэй” гэсэнд

Маруф, “Үүнд өгөтүн!” гэжээ .

Фатима мөнгийг авав. Заргя ялгагч

өгүүлрүүн: “Чи ч

эр нөхрийнхөө үгэнд орж, чи ч эм

хүнийг аятай байлгах хэрэгтэй” гэжээ

.

Тэндээс Маруф Фатима хоёр гарт тус

тусын замаар ороод Маруф

мухлагтаа иртэл

зарга ялгагчийн хоёр элч ирж хөлс

нэхсэнд Маруф: “Зарга ялйгагчнадаас хөлс

аваагүйгээр барахгүй над дөрвөн

динар зоос өгсөн шүү дээ” гэхэд нь

тэр хоёр

“Зарга ялгагч мөнгө авсан буюу өгсөн

нь бидэнд хамаагүй . Чамайг өгөхгүй

бол

булааж авна даа” гээд чирэх тул

Маруф арга буюу багажаа худалдан

тал динар

зоос өгөв. Тэгээд ажил хийе гэтэл

багажгүй болж шанаа тулж гунигтай

суужбайтал өөр хоёр элч ирж: “Чамайг

зарга ялгагч дуудаж байна. Эхнэр

чинь манай

түшмэлд зарга мэдүүлжээ. ” гэсэнд

Маруф: “Зарга ялгагч саяхан бид

хоёрыг

эвлэрүүлсэн билээ” гэвэл Үгүй өөр

түшмэл дуудаж байна гэжээ . Арга

ялгагч

түшмэд дээр очвоос Фатима байх

тул Маруф”Ай чи үнэнч хүний охин

бол сая чи

бид хоёрыг эвлэрсэн билээ” гэсэнд

Фатима, чи бид хоёр хэзээ чэвлэрэхгүй гэжээ .

Маруф зарга ялгагч түшмэлд хамаг

учраа тоочвол “Саяхан нэгэн түшмэл

биднийг

эвлэрүүлсэн билээ” гэсэнд” түшмэл

Фатимад өгүүлрүүн: “Ай садар

самуун эм” чи

нэгэнт эвлэрсэн атал дахин вунд

заргалдана? Гэсэнд Фатима “Энэ бас

дахин

намайг зодов” гэжээ . Зарга ялгагч:

“За та хоёр эвлэртүгэй. Чи ч дахин

үүнийг битгийзод, чи ч эр нөхрийнэлдвээр бүү өд”

гээд хоёр элчийн хөлсийн төлсүгэй

гэсэнд

Маруф байдаг мөнгөө шавхан өгөд

мансууртал гашуудан гуталчны газар

очвол

даруй нэгэн хүн ирж: “Ай Маруф чи

явж нуугдагтун! Эхнэр чинь бүр дээд

шүүхэд

зарга мэдүүлжээ “ гэсэнд Маруф

яаран гарч Ялалтын хаалганы зүг

санд мэнд

зугатжээ . Маруфт багажаа

худалдсанаас үлдсэн тавхан мөнгөнзоос байсанд

дөрвөн зоосны боорцог, нэг зоосны

бяслаг аваад Фатимаас оргон

зайлав. Энэ үе

181

бол тэр нутгийн өвлийн өдөр ид

өнгөрч байлаа . Маруф нэгэн их хог

дээр очтол

бороо хувингаар юулэх адил асгаж

шалба цохиулаад Киарын сүмд

ортол

хаалгагүй хуучиэ зоринд орж үер

борооноос хоргоджээ . “Аяа энэсаміун эмээс би

хаашаа зугтаадаг билээ . Тэнгэр

таалж намайг ү« гүйцэгдэх харь

оронд авачдаг

болоосой!” гэж залбиртал өөрийн

эрхгүй нүдний нулимс асгарна

Ийнхүү гашуун

уйлж байтал хэрмийн туурга хага

үсэрч дотроос нь үс нь хөлийн

өлмийд хүрсэн

өндөр хий юм гарч ирээд “Ай чи энэ

орой болсон хойно намайг юунд

үймүүлнэ .Би энд хоёр зуун жил оршин суухад

ч хүн ирээгүй билээ . Би чамайг ихэд

өрөвдөх

тул чи юу хүсвэл дуртайяа

биелүүлье” гэхэд нь чи хэн болохыг

би үл мэднэ

хэмээвэл, би энэ газрын эзэн гэжээ .

Маруф үнэн учраа түүнд нэгд нэггүй

ярьсанд

“Аяа чамайг хүсэх аваас эхнэрий

чинь яагаад ч эс олох гүрэнд хргэе”

гэхэду нь за

тэгье гэжээ . Тэр хүн дүрст хий юм .

за чи миний нуруун дээр морд!гэжээ .

Мөнөөхөн хий юм Маруфийг унуулж

үдшээс өглөөний үүр шөнө хагацтал

нисээд

нэгэн өдөр уулын оройд бууж, за чи

эндээс нэгэн өндөр уулын оройд

бууж, за чи

эндээс доош буутал бэлд нээн их

хотын дүүрэг залгана. Тэр хотод

орвол эхнэр

чинь хэрхэвч эс олно гээд алга

болжээ . Маруф наран мандтал

сэтгэл зовнинсуугаад, “Энд дэмий сууж юу хийнэ”

гэж бодоод уулнаас буутал өнөдр

хана

хэрэмтэй, орд харш, лон гоё

барилгатай тансаг сайхан хот

байжээ . Маруф

хэрмиын хаалгаар ортол сэтгэл

сэргэж, гудамжаар ортол улс амьтан

шавж ,

хувцас хунары нь машид гайхацгаах

ажээ . нэг хүн, Ай чи харийн хүн үү?

Аль

гүрнээс ирсэн бэ? гэхэд нь жагалтай

Миср балгадаас ирдээ гээд нутгаасгараад

удаж байна уу? гэхэд нь өчигдөр

үдээс хойш гарлаа гэсэнд тэр ихэд

инээж:”Ай

таминь нааш ир, үүний ярихыг

сонсооч!” гэжээ .Нөгөө хүн

өгүүлрүүн: “Энэ хүн

өчигдөр үдээс хойш Миср балгадаас

гарлаа” гэх юмаа гэхэд нь улс амьтан

инээлдэж, Ай хүн чи, баахан ухаан

солиотой ажээ . “Эндээс Миср

балгад орход

жил явдаг атал чи өчигдар оройгараад ирлээ гэнэ. ” гэцгээхэд нь

харин та нар

ухаан солиротой ажээ . Худлаа гэвэл

өчигдөр авч гарсан боов хатаагүй

байна

үзүүлтэл үнэхээр харь гүрний боов

байхыг үзээд нэн гахжээ . Луус

хөллөж, хоёр

боол дагалдуулсан нэгэн

худалдаачин ирж: “та нар харийн

хүнийг шавж дооглон

инээлдэж байхаасаа ичихгүй юу!”

гэж цөмий нь аашлан хөөж

тараагаад , “ай дүүминь нааш ир!” гэж дагуулан уудам

саруул бөайшинд орж хааны адил

түшлэгтэй

сандалд суулган авдрыг уудлан тэр

газрын худалдаачны сайхан хувцас

гаргаж

өмсгөвөл Маруф үнэхээр тэргүүн

худалдаачин байрта божээ .

Мөнөөхөн

худалдаачин ширээ засаж сайхан

хоол унд тавьсанд Маруф цадтал

идэж уулаа .

Тэгээд худалдаачин асууруун:

“Чиний нэр хэн бэ?”,“Миний нэрМаруф хүний хуучин

хувцас гутал загнаж амьдардаг”

гэхэд нь чи аль гүрний хүн бэ?

гэсэнд, би Миср

балгадынх гээд, ямар хороонд

суудаг вэ? гэхэд нь чи бас Миср

балгадыг мэддэг

юм уу. Улаан гудамжнаа суудаг

гэсэнд : Худалдаачин : Ай би тэнз

төрсөн хүн

ОдооУлаан гудамжнаа ямар айл

суудаг бол? гэхэд нь Маруф тийм

тийм айлсуудаг гэж тоочлоо. “Чи эм, будгийн

наймаачин шейх лам, Ахмедийг

таних уу? гэхэд

нь манайх айл суудаг юм гээд

тэлнийх сайн уу? Хэдэн хүүдэтэй вэ?

Хүүхдүүд нь

ямаршуу байна гэхэд нь сайн.

Мустаф, мухаммед, Али хэмээх

гурван хүүхэдтэй

билээ . Мустаф нь ”эрдэмтэн багш

болсон: Мухаммед хүү нь эм

будгийн наймаачин

болоод эцгийн хажууд бас нэг

дэлгүүр гаргажээ . Гэрлэсний дарааХасан нэртэй

сайхан хүүтэй болсон доо гэхэд нь

худалдаачин: Аллах чамайг таалах

болтугай! Чи

182

их сайн амтай хүн байна гэхэд нь

Маруф өгүүлрүүн: Би багадаа тэр

Алитай үерхэн

тоглодог билээ . Бид христос

мөргөлийн хувцас өмсөж, сүмд

ороод христросын ном

хулгайлан зарж чихэр авч иддэг баж:

нэг өдөр бид баригдаж, Алийг эцэгтнь чирч

аваачаад “Энэ хүүхдээ захирхгүй бол

хаанд мэдүүлнэ” гэхэд н эцэг нь

хүүгээ

нэвширтэл ззодсонд Али тэр

чигээрээ оргож сураггүй алга болсон

юм . тэр цагаас

хойш хорин жил болж байна гэхэд

нь худалдаачин дуу алдан “Шейх

лам Ахмедийн

хүү Али би мөн байна Чи миний

нөхөр Маруф ажээ ” гэсэнд хоёул

тэсгэлгүйбаяралдан тэврэлцээд худалдаачин

асууруун: “Ай Маруф чи ямар учраас

Миср

балгадыг орхин энд ирэв?” гэсэнд

Маруф, өөрийн эхнэр айшхи эмтэнй

хэрэлдсэн

учраа яриад “Тийнхүү тэсхүйе бэрх

болмогц би зүгатааж ялалтын

хаалганы зүг

одвоос учиргүй их бороо асгараад

нэгэн эвдэрхий зооринд орж уйлан

суутал тэр

газрын нэг бирид ирж учрыг асуувал

би цөмийг ярьсанд намайш иунуулж

шөнөжин ниссээр нэгэн өндөр уулын

оройд буулгаад энэ хотыг зааж өгсөн

юм .

Тэндээс энэ хотод орж ирэхэд олон

хүн шавж асуугаад байхаар нв “Би

Миср

балгадаас өчигдөр гарав гэхэд тэд

үнэмшихгүй байтал чи ирж хөөж

тараагаад

гэртээ авчирлаа . Миср балгадыг

минь орхисон учир нь . Харин чи

яагаад ирсэнбэ?”гэжээ . Худалдаачин өгүүлрүүн:

“Би найман настай балчрын

харгаагаар нутгийг

огоорч, айлаас айл, хотоос хотыг

дамжин хэссээр энэхүү Ихтиян аль

Хатан

хэмээгдэх хотод ирсэн билээ . Энэ

газрынхан эрхэм буянтай улс, ядуу

хүнийг

өрөвдөн итгэж зээл мөнгө өгдөг. “Би

худалдаачин хүн атал хсмгөөс

түрүүлэн

ирэв. Аянаа хураах газар байна уу?”

гэхэд минь эд тийм байр гаргажөгөв. “Над

нэгэн мянган динар зоос зээл өгөх

хүн байна уу. Би хөлөг ирэхээс өмнө

жаахан

юм авахаар байна”” гэхэд нөд

мянган динар зоос өгсөнд би зээлээс

эд бөараа авч

дамлаад таван зуун динар зоос

хожиж бас эд авч зарсаар баяжтал

би ч тэднийг

хүндэлдэг, тэд ч надад сайн боллоо .

“Магтах мэхлэх хоёр бол энэ

ертөнцийнамьдрал юм . Хүн танихгүй газар юу

санаснаа хийж болно” гэж мэргэн үг

бий гэж

мэдтүгэй. Хэрэв чи “Би гутал

загнадаг ядуу хоосон хүн, эхнэртЅэ

хөөгдөөд

өчигдөр Миср балгадаас ирлээ” гэж

яриад байвал хэн ч

үнэмшихгүй.Бирид унаж

ирлээ гэвэл чинь “Биридтэй

нөхөцсөн хүнтэй ойртвол гай болно”

гэж айгаад улс

чамаас бүр зайлах болно. Тэгвэл тэд

намайг Мисрийн хүн гэж мэдэх тулбид

хоёрын хэн хэнл амаань муу юм

болно гэжээ . “Тэгвэл чи яавал тарах

вэ?” гэж

Маруфийн асуусах Али өгүүлрүүн:

“Яахыг би чамд зааж өгье. Би чамд

мянган

динар зроос, унах луус, бараа болох

боол өгнө. Маргааш олон

худалдаачны

байдаг зээлийн газар очиход чинь

би тосон очиж амрыг эрээд, гары

чинь үнсэжхэргэм цолы чинь өргөмжлөн “За та

тийм эв авчрав уу” гэж асуух бүрий

“зөндөө

гээд байгаарай”, Тэд надаас асуувал

би чамайг магтан аргамжилж, “Энэ

хүнд

дэлгүүр эд хураах газар

хөлслөгтүн!”гэнэ. хэрэв гуйланчин

хүн ирвэл өглөг их

өгөөрэй. Тэгвэл миний үгийг

үнэмшиж , чамайг их өгөөмөр баян

хүн гж эрхэмлэн

хүндлэх болно. Тэгээд чамайг

тэднийг би гэртээ урьж танилцуулахтул чи

тэдэнтэй наймаа ярилцан удахгүй их

баяжих болно гэжээ . Маргааш өглөө

нь Али

Маруфт мянган динар зоос, өгч луус ,

бараа болох боол гаргаад: “Чи

нэгэнт минй

сайн нөхөр учир би чамд их тус боох

ёстой. Чи сэтгэлээ талибун байлгаж

эхнэртээ хөөгдөв гэж хэнд ч бүү

яриарай” гэсэнд Маруф : “Чамайг

Аллах өршөөх

болиугай!” гээд луусыг унаж,бооолоор хөтлүүлэн зээлийн газар

орвол бүх

худалдаачин байх ба Али ч бас тэнд

ирчихсэн байлаа . Али угтан босож

ирээд:

183

ай баян худалдаачин Маруф ирдэг

өнөөдөр юутай ерөөлт өдөр билээ

гээд гарыг

үнэсэж_ “ай эрхэм худалдаачингууд

аа! Худалдаачин Маруфт ирсэн нь

бидэнд

баяртай хэрэг болжээ!” гэсэндзээлийн олон худалдаачин

Маруфийг их хүн

хэмээн бодож цөм мэндэлж ихэд

хүндрэл гарлаа. “Энэ худалдаачин

хүн үү?”

гэцгээхэд нь Али өгүүлрүүн: Үнэхээр

энэ хүн х мгийн том худадачин

бөгөөд миср

балгадад нэртэй гурван үеийн баян

хүн билээ . Энэ хүн Энтхэг,Жагар

Йемен газар

боловч олон танилтай, асар өглөгч

билээ. Эрхмүүд эл учрыг мэдэж

хүндлэгтүн!Худалаачин маруф энэ хотод

ирэхдээ наймаа хийх гэсэн нь огт бус

гагцхүү

харийн хот балгадыг үзэх гэж ирсэн

биз. Яагаад гэвэл энэ хүн ахрь газар

ирж

наймаа худалдаа хийхийн

хэрэгцээгүй их мөнгөтэй ажээ. Би

бол энэ хүний нэг

зарц билээ гэж Маруфийг дайлж,

хотын тэргүүн худалдаачин боловч

биеэр

морилон ирлээ . Ийнхүү олон

худаладачны нүүрэн дээр Алиасууруун: “Ай Маруф

чи тийм бараа авчрав уу?” гэхэд нь

Маруф”Зөндөө”гэжээ. (Али түүнд

элдэв үнэт

хямд эд бараа бөсийн нэр зэргийг

хэдий нь зааж өгсөн байжээ ) Нэгэн

худалдаачин: Ай ноён минь минь

шар либэ авчрав уу? гэхэд нь Маруф

“Зөндөө”

гэжээ: “Зээрийн цус мэт улаан өнгийг

авчрав уу?” гэхэд нь “Зөндөө” гэж ер

нь бөс

асуух бүрийд “Зөндөө” гээд байжээ.Тэгэхэд нэг худалдаачин өгүүлрүүн:

Аяа Али

танай нутгийн энэ хүн мянган

бооволд сайн эд авчиръя гэвэл

авчрах хүн шив дээ?

гэхэд нь “Өөрийн олон зоорины

нэгээс нь гаргахад цаана огт

хоргодох шинжгүй

үлдэнэ” гэжээ .Тэгтэл нэг гуйланчин

ирсэнд зарим нь нэг мөнгөн зоос

хаях бөгөөд

ихэнх нь юу ч өгөхгүй байтал Маруф

атга алтан зоос өгсөнд будаг

худалдаачиннар хараад, “Хаан хүн л ийм ихийг

тоолохгүй хайрладаг билээ .

Гуйланчингуудад

ийнхүү атга атгаар алтан зоос

хайрлаж байхыг үзэхэдэ цаанаа лав

их юмтай хүн”

гэж эрхбиш боджээ Нэг ядуу эм ирж,

Маруф түүнд атга алтан зоос өгвөөс

тэр эм

буян ерөөж бусаддаа, очиж хэлжээ .

Цаадуул нь цувран иртэл Маруф атга

тагаар өгсөөр мянган динар зоосыг

дуусч алгыг гүвээд энэ хотын ардын

олонхинь ядуу гуйланчин улсад түгээн өгөх

байжээ . Би ядуу хүнд өглөг эсц өгч

үл

чадна. Одоо авч явсан алтан зоосыг

барав. Ядуу хүн хүрээд ирвэл юу

хэлдэг

билээ” гэхэд нь “Аллах хайрлаа буй

заа!” гэхгүй юу гэж тэргүүн

худалдааин

өгүүлбээс Маруф: “Би тэгж сураагүй

юм . миний ачаа хөсөг иртэл над

мянган динар

зоос зээлсүгэй” гэхэд нь тэргүүн

худалдаачин зарцыг дуудаж мянгандинар зоос

авчруулаад өгөв. Маруф дэргэдүүр

өнгөрсөн ядуу болгонд өгсөөр

байтал үдийн

мөргөлийн харнга дэлдэв. Хүмүүс

сүмд орцгоон үдийн мөргөл

үйлдэхэд Маруф

үлдсэн зоосыг тэдний толгой дээр

тараан цацсанд хуран угларсан

Маруфийг

ерөөн, харж байсан

худалдаачингууд түүний өглөгч

буянтайг ихэд гайхжээ .Маруф бас өөр нэгэн

худалдаачинаас мянган днар зоос

авч ядуу хүмүүёт тараан

өгөхөд Али юу ч хэлж чадсангүй .

Маруф үдшийн мөргөд болтол зоос

тараагаад

үлдсэнийг нь үдшийн мөгөлд

ирэгдэд цацан өгчээ . ийнхүү зээл

тартал таван

мянган динар коос тараасан бөгөөд

худалдаачингуудад “Миний ачаа

хөсөг ирэхээр

алт бол алт, эд бол эд аваарай”

гэсээр байжээ . Орой болсон хойноАли Маруф ба

бусад худалдаачин нарыг гэртээ

урьж хүндэт суудалд залж дайлсанд

тэд эд

бараа эрдэнийн чулу ярихад Маруф

“Над зөндөө бий!” гэх ажээ .

Маргааш өглөө эь

бас л зээлийн ядуу хүмүүст тараан

өгсөөр хорь хоноход зургаан тзмэн

динар зоос

зээлсэн атал түүнд ачаа бараа ч эс

ирнэ. Халууун хижиг ч эс тусна.

Ингэтэлхудалдааингууд өвөр хоорондоо

ярилцан “Маруфийн хөсөг эс ирэх

атал энэ хүн

184

хэдий болтол бидний мөнгийг ядуу

гуйланчин тараах юм бэ? гэцгээхэд

нэг нь

“Нутгийн нь Али худалдаачинтай

ярилцвал дээр биз” гэхэд нь тэд

очиж “Аяа,

худалдаачин Али, мөнөөхөн Маруф

юу болж байна Би чамд өнгийг

болго гэснээсбиш бүр түлчих! Гэсэн үү?” Чи

тэдгээр худалдаачин нараас зургаан

түмэн динар

зоос зээл авч гуйланчнуудад тараан

өгчээ . Гэтэл чи нэг ч наймаа хийхгүй

тул яаж

төлөх вэ? гэсэнв Маруф өгүүлрүүн:

“Зургаан түмэн динар зоос авлаа

гээд юу

болов? Миний хөсөг ирэхээр эд бол

эд. Алт бол алт мөнгө бол мөнгө

авна биз”

гэхэд нь “Чамд тийм ачаа хөсөг бий

юм уу?” гэсэнд “Зөндөө ” гэжээ .Алии дуун

алдаж: “Чиний энэ муу зангий чинь

Аллах алхаах болтугай гэсэн үгийг

над

хэлээрэй гэж би чамд зааж өгсөн

үү?! Тэгвэл үнэнийн чинв энэ улсад

ярина

шүү! гэсэнд Маруф “Олон юм

ярилгүй яв. Би ядуу хн юм уу? Миний

ачаа, бараа

ирэхээр тэд нэг динар зоосоо хоёр

богож авна биз над мөнгө хэрэггүй”

гэжээ .Али уурлан : “Ай тэнэг минь над

худал хэлбэл яадгийг чамд үзүүлнэ

дээ!” гэсэнд

Маруф, “Чи яавал яатугай. Харин тэр

худалдаачин н р миний хөсгийг

ирэхээр

алдагдалгүй болно биз” гэжээ .

Тэндээс Али уурлан одохдоо, “Би

түүнийг зөндөө

магтан билээ . одоо эргэж муулах

юм бол би худалч болж хүнийг

магтаад муулбал

хоёр удаа худал хэлсэнтэй чанар нэг

болно” гэж боджээ . Гэтэлхудалдаачин нар

ирж Алигаас ийн асууруун: “Ай чи

түүүнтэй ярилцав уу?” гэцгээхэд нь

Али “Би

түүний өмнө ичгүүр хүлээв . Би бас

мянган динар зоос өгөөд авъя гэж

хэлж

чадахгүй байна. тануус түүнд мөнгө

өгөхдөө надаас асуууж өгсөн биш

өөрсдөө

нэхэгтүн. Эс өгвөл энэ хотын хаанд

мэдүүтүгэй” гэжээ :. Мөнөөхөн

худалдаачиннар хаанд бараалхаж: Маруфийн

тухай яриад: “Ай цагийг эзэлсэн хаан

нь, тийм

өгөөмр баян худалдаачинг яахыг бид

эс мэднэ. Тэр биднээс зөндө мөнгө

авя

ядуу улсад атга атгар тараан өгсөн .

хэрэюв тэр хүн хөрөнгө нимгэнтэй

бол

тийнхүү атга атгаар алтан коос

өгөхөп сэтгэл үл түвдэх биз ээ,

үнэхээо их баян

бол түүний хөсөг ирэхээр мэдэгдэх

биз. за тэр өөрөө ачаа хөсгөөстүрүүлэн

ирэв хойноос удахгүй ирнэ гэх атал

одоо хүртэл алга бөгөөд аливаа эд

бөсийг

тухай ярихадп “над зөндөө бий” гэх

юм . тэ биднээс зургаан түмэн динар

коос

зээл авч цөмийг ядуу хоосон улсад

тараажээ гэцгээгээд Маруфийн

өгөөмрийг

ихэд магтацгаажээ . Тэр хотын хаан

Ашабаас* илүү ховдог шунахай хүн

байжээ .Маруфийн баян өглөгчийг сонсоод

хоювдог сэтгэл нь хөдөлж, өгүүлрүүн:

“хэрэв

сайхь худалдаачин бага хөрөнгөтэй

бол тийм их өглөгч байж эс чадна.

Хөсөг нь

гарцаагүй ирнэ бий . Тэр цагт энэхүү

худалдаачин нарт лав их мөнгө өгөх

байх.

Би бас энэ худалдаачидаас илүү их

мөнгө авч адах бөгөөд юу гэвэл,

хөсгийг

ирэхэс урьд би дотночилон

нөхөрлөж, охинтьойгоо урагбарилдуулаг өөрийн санг

түүний сантай нйлүүлнэ гэхэд нь

шадао сайд нь өгүүлрүүн: ай цагийг

эзэлсэн

хаан, тэр лав луйварчин хүн байх,

луйварчин хүн, ховдог хүнийг ямагт

чаддаг

билээ” гэсэнд”Ай шадар сад аа, тэр

үнэхээо луйварчин эсэх, үнэхээр

баян

эсхийг би шалгаад ориё гэхэд ньв та

яаж шалгах бэ? гэхэд хаан өгүүлрүүн:

“Наднэг эрдэнийн чулу бий . тэр

худалдаачинг дуудаж чулууг

үзүүлэхэд хэрэв таньж

үнэ цэнийг андахгүй байвал үнэхээр

баян хүн, хэрэв танихгүй байвал

луйварчин

хүн гэж мэдэж хамгийн муугаар

ална” гэжээ. Хаан Маруфтхүн явуулж

дагуулаад

эелдэг сайхнаар амрыг эрж эрхэм

хүндэт суудал Іавьж өгөөд зэрэгцэн

суугаад

“Чи худалдаачин Маруф уу?” гээд

“Манай эндхийнхудалдаачингуудаас зургаан

түмэн динар зоос §ээл авсан гэж

үнэн үү? Ямар уч°аас эгүлэн өгөхгүй

байа”

185

гэсэнд Маруф өгүүлрүүн: : Миний

ачаа хөсөг ирэхийг хүлээх биз. Би нэг

динар

зоосыг хоёр болгож, алт бол алт эд

бол эд тэд юу таалбаас дуртайяа

өгөх

бөгөөд ядуу гуйланчин улсын дунд

миний нэ° сүрийг сайтар хамгаалсанучраас

мянган динар зоос зээлсэн хүнд

хоёр мянган өгөх болно” гэжээ .

Хаан мөнөөхөн

чулуг гаргаж “Ай худалдаачин энэ

ямар төрлий чулуу вэ?”(Мянган

динар зоосоор

авсан хамгийн эрхэм эрдэнийн чулу

бажээ) гэсэнд Маруф чулууг авч

эрхий

хуруугаар имэрсэнд үйрчээ . хаан:

“Хайран сайн эрдэнэ юунгд үйрэв”

гэсэндМаруф тачигнатал инээж, “Ай цагийг

эзэлсэнг хаа энэ бол эдэнийн чулуу

биш,

хэсэг төмөрлөг болой . Үүний үнэ

мянган динар хүрнэ. Ёстой эрдэнийн

чулуу

долоон түмэн зос хрэх боловч

хушганаас жижиг очир алмасыг би

үл тооно.

Тэгэхэд чи хаан хүн байж ганц

мячнган динар үнэтэй төмөрлөгийг

эрдэнийн

чулуу гэдэг. Үнэт эдийн сан хөмрөг

байдаггүй ядуухан хаан байна даа”гэжээ .

Хаан: “Чиний сая ярьдаг очир алмас

хэмээх эдэнийн чулуу чамд их бий

юу?”

гэхэд нь “хөсөг ирэхээр, чамайг

гуйсан гуйгаагүй, зөндөөнийг зүгээр

өгнө” гэжээ .

Хаан баярлан олон худалдаачинд

“За тануус явцгаа энэ хүний хөсөг

ирэхийг

хүлээгтүн: Ирэхээр нь мөнгөө надаас

аваарай!” гэжээ . Удалгүй хаан

шадарсайдаа өгүүлрүүн: “удалдаачин

Маруфийг аргадаж, миний охинтой

гэрлүүлэх арга

хийгтүн! Тэгвэл бид түүний бүхий л

хөрөнгийг олж авна” гэхэд нь шадар

сайд “ай

цагийг эзэлсэн хаан минь түүний зан

төрх нэг л биш лав худалч луйварчин

буй заа

. Охиноо дэмий алах болно” гжэээ .

Уг нь шадар сайд хааны охиныг

гуйхап хаан

зөвшөөртөл охин нь эс зөвшөөрчээ .

Хаан өгүүлрүүн: ай чи бас намайгмэхлэх

санаатай юу! Урьд чи миний охиныг

гуйса атал охин зөьшөөрсөнгүй , өөр

хүнтэй

гэрлэх замы нь хааж, эдэлгээгүй

тарианы газар адил болгоод эцэст

нь өөрөө авах

санааай байна уу? Энэ хэрэг чамд

падгүй тэр худалдаачин энэ

эрдэнийн чулууг

нэгэнт таньсан байхад чи түүнд

дургүй гэнэ үү! Түүнд эрдэнийн чулу

их, минийохиныг нүдээр үзээд сэьгэд зүрхнээс

дурлах нь лав. тэгэхээр магад их

хөрөнгө

очир алмас тэргүүтэн ббиднийх

болох биш үү. Охин бид хоёрт тийм

их буян

хишиг олдохыг чи эс хүснэ үү?” гэжээ

. Шадар сайдп нь хааныг хилэгнэхээс

эмээн дотроо “Үхэрт нохой турхирах

адил гэжээ” гэж бодоод Маруфт

очиж :

Эрхэмсэг хаан чамайг таалжээ .

өөрийнхөө хосгүй хөөрхөн охинтой

чамайггэрлүүлэхийг тэр хүснэ . “Чи дуртай

байна уу?” гэсэнд Маруф өгүүлрүүн:

“Сайхан

үг байна. гагцхүү хөсөг ирэхийг

хүлээнэ. Юу гэвэл хаан хүний охиныг

авахад асар

их инж хэрэгтэй ыбайтал

одоохондоо над юу ч алга . наад зах

нь болзооь

хүүхний “хишиг 0 гэж улс амьтан

тава мянган шуудай мөнгө- тараах

ёёстой .

Эхнэртэйгээ унтах орой ядуу

гуйлагчингууда¤ мянган шуудаймөнгө, цэргийн

улсыг дайлахад мянган шуудай

мөнгө орно. Бас хуримаа хийгээд

эхнэртээ

бэлэглэх зуун очир алмас, шивэгчин

тайган нарт өгөх зуун очир алмас

хэрэгтэй

байна. Бас хувцасгүй нүцгэн мянган

хүнийг хүрээд ирвэл энэ бүхэн ву ч

бимш ”

гэжээ . шадар сайд Маруф ингэж

ингэ байна гэж хаан ярьсанд хаан:

“тийм саханюм хүсэж байгаа хүнийг чи худалч

луйварчин гэнэ үү?”гэхэд нь шадар

сайд “Ямар

ч гэсэн тэр луйварчин хүн мөн”

гэсэнд хаан уурсан: “Дахиад ийм үг

хэлбэл

толгойгий чинь авна. Буцаж очоод

дуудаж ир би өөрөө учрыг олно”

гэжээ . Шадар

сайд Маруфийг дуудаж ирсэнп, хаан:

“ай эрхэм худалдаачин нэрэлхэх

явдалгүй,

миний санд хөмрөгийн түлхүүрийг

аваад дураар заргатун! Ядуухүмүүсийг

хувцаслан миний охин ба

шивэгчдийн хувьд санаа зовох

хэрэггүй ачаа хөсгөө

186

ирэхээр дуратйяа өгөөрэй гэж чи бил

хоёр одо эн сацуу боллоо шүү”

гэжээ .

Хаан даруй шейх лам дуудаж охиыг

худалдаачин Маруфтай гэрлэх

номын бичиг

үйлдээд хуримд бэлтгэв. Хоитыг

чимж, бөмбөмр дэлдэн, алиа хошинилбэчин

бүжигчин нарыг ирүүлж , Маруфт

сайхан тоглоос үүүлээд баахан алт

мөнгөн

рагаж өгсөнд Маруф атга атгаар

тараан, ядуу гуйланчин улсыг

хувцаслан их л

наргиан шуугиантай хурим болжээ .

Хааны нярав сангаас үргэлж мөнгө

зөөх тул

шадар сайд зүрх шүимшрэх бловч

юу ч хэлж үл чадна. Маруфийн тийм

их мөнгөхайр найргүй зарж байгааг үзээд

Али ихэд гайхаж, “Аллах чамайг

залхаах

болтугай ! Худалдаачдын мөнгийг

үрсэн чинь багадаад бас хааны

иөнгийг үрнэ

үү!” гэхэд нь “Чамд падгүй, хөсөг

ирэхээр цөмийг эгүүлэн өгнө” гэжээ .

Дөчин

хоног найрлаад магааш нь гэлэх ёс

гүйцэтгэх эмир, ноён цэргийн

дархтан өмнө

нь явж Маруф алтан зоос атга атгаар

улсын толгой дээгүүр цацаж маш ихмөнгө

үрэнтаран хийжээ Гэрлэх ёс хийж

гүйцжээд Маруфийг хааны охинтой

нэгэн

тасалгаа хөшигний цаана үлдээсэнд

Маруф алга гүвж “Аугаа их Аллахаас

өөр

хүчтэй үгүй билээ?” гжэ тэнгэрт

залыбиртал “Чи юунд сэтгэл зовно

вэ?”гэж охин

асухад “Минnй эцэг чамайг хэрхэв?

Гэлээ . Маруф өгүүлрүүн: “Би даанч

хөсгөөсөмнө гарчээ . Ядахнаа нэгэн зуун

очир алмас шивэгчин нарт түгээн

өгвөөс

“манай ноён хатагтайгаа анх унтах

шөнөө бэлэг болгосон юм гэж дурсах

бүлгээ

тэгсэн бол чиний нэр сүрд аштай юу”

гэжээ . Хааны охин өгүүлрүүн:”Үүнд

сана

зовж гуних хэрэг юун. Чиний ачаа

хөсөг ирэхийг хүлээхэд бид чамд муу

юм

огтхон ч хийхгүй . хожим ирсэн

нэгэн цагт тэрхүү эрдэнийн чулуутэргүүтнийг авч

болно биз. харин одоо чи хувцсыг

тайчин магалан жаргавал зохино”

гэжээ .

Маруф хувцсыг нэг мөсөн тайлж

хаяад эхнэрийг өвдөг дээрээ суулган

тэврээд

уруулыг тас шимбээс бал бурам

амтагдан ирэхийн үес ичих зовох

аливаа ёс

аль хэдинээ мартагдан, аудалдаачин

Маруфт эцгийн заасан бие махбод

гандайтал өндийж хос бэлгэсучралыг эрэн эрэн тэмүүлэх нь

үнэхээр учир асуухын

шалтгаангүй билээ . Энэ үес Маруф

тэр эмийн хоёр хөлийг бэлхүүсээр

ороон

сайтар тэвэрсээр хоёр бэлгэс

заяагаар яв цав золготол охины

бэлгийн аиун нь

цочмог хөндөгдөн ёолох дуун алдан

тэр шөнө хүний амьдралын тоонд эс

орох

тул охин сайхантай учраад өглө

болтол тэврэлдэн озолдон наадсан,

ноололдонбайжээ . Маруф маргааш өглөө нь

угаал үйлдээд хааны хувцас өмсөж

хааны

хуралд очвоос учирсан хүн болгон

хэт их хүндлэн амрыг мэхийн

мэхийн эрэх

ббүлгээ . Маруф хаантай суудал

зэрэгцэн суугаад хааны сангийн

нярвыг дуудаж,

бүх шадар сайд эмир ноёдод үнэт

хувцас гаргаж өмсүүлэв. Бас хааны

сангаас

их мөнгөн авч, харагдсан үзэгдсэн

хүн болгонд түгээн өгсөөр хоринхоног өнгөртөл

мөнөхөн ачаа хөсөг нь эмс ирэх тул

сангийн нярав ихэд сэтгэл өвдөж

эхэлэжээ .

Нэгэн өдөр Маруфийн эзгүй хойгуур

хаанлд, бараалхан өгшүүлрүүн: “Ай

цагийыг

эзэлсэн хаан, миний хэлэхх үгийг та

зЅмлэх боловч арга буюу нэгэн зүйл

хэлье.

хааны сан бараг хоосров. Одоо

дахин арван хоног илүү үрвэл таг

хоосроно гэжмэдтүгэй_” гэсэнд хаан, “Ай тэргүүн

сайдаа, миний хүргэний хөсөг юуны

учир сурагүй

саатав” гэхэд нь шадар сайд

тачигнатал инээж, “Аллах чамайг

өршөөх болтугай. Чи

туйдын гэнэн хонгор хүн ажээ.

Тэрхүү худалч луйварчинд ямар ч

ачаа хөсөг

байхгүй, харин чамайг мэхлэн

луйвардаж, хөрөнгий чинь барж,

охины чинь авчээ”

гэсэнд хаан: “Үнэхээр үнэн худал

алин болохыг мэдэх ямар арга байхбилээ? ”

гэхэд нь шадар сайд өгүүлрүүн: “аяа

цагийг эзэлсэн хаан минь эр хүний

нууцыг

187

гагцхүү эхнэрээс нь өөр хүн мэдэж эс

чадна. Охиныгоо дуудан хөшгийн

уаана

ирүүлбэл би үнэн учры нь асуун

мэдсүгэй” гэжээ . хаан: “Энэ муу юу

байх билээ.

хэрэв тэр үнэхээр худалч луйварчин

бол би аль муугаар алсугай гэжАллахыг

дурдан

ам

алдсугай”

гэжээ .

хаан шадар сайдын хамт охины

зочны өрөөнд очиж д дуудваас охин

хөшигний

цаана ирж, “ай эцэг минь юу гээв?

гэхэд нь “Шадар сайдтай ярилц!”

гэжэ . шадар

сайд өгүүлрүүн: Ай хатагтай минь ,чиний эр нөхөр эцгийн чинь

хөрөнгийг сүйтгээд

чам лугаа ирж бэлэггүй гэрэлжээ .

Олонтаа ам алдах боловч нэг ч удаа

амандаа

эс хүрэх бөгөөд ачаа хөсөг ирж яваа

сураг мэдээ алга чамд мэдэх юм

байвал

эцэгтээ ярь гэсэнд хааны охин

өгүүлрүүн: “тэр орой ирэх богондоо

эрдэнйн

чулуу, үнэт эрдэнэ эд бөс бараа

амлах боловч би одоо хүртэл бас

олж үзсэнгүй”гэхэд нь шадар сайд: “Ай хатагта чи

энэ шөнө сайтар ярилцаадп эмээх,

явдалгүй,

үнэн учраа өгүүлсүгэй! Чи нэгэнт

миний эр нөхөр тул чамд муу юм үл

хүрнэ. Ч

амайг үнэнээ хэлбэл амий чинь

аврах арга бодъё” гэж их л налиг

зөөлөн а аргадан

хэлүүлээд бидэнд дамжуулан хэлнэ

үү” гэсэнд охин: “ай эцэг минь

хэрхэн

шалгахап би өөрө мэднэ” гэжээ .

Маруф оройн хоол идсэний хойноэхнэртээ очтол

хааны охин их л налигнан тосож,

бал бурмын адил үгээр хууран

эрхлүлээсо

эрхэндээ нэгэн оруулаад өгүүлрүүн:

“харах нүдний миь чимэг, хайртай

зүрхний

минь шим чамайг Аллах өршөөж

битгий хагацуулах болтугай . Чамаас

хагацах буй

гэж бодохоом янагийн сэтгэлээр

зүрхэн минь булиглан, таяъяангуйн

гал элгийминь төөнөнө. худал хэлснээл нэгэн

насбг барж эс чадах учир чи над

үнэн үгээ

хэлбэл зоилтой . Юу гэвэл чи миний

эцгийг хэдий болтол хуурч мэхлэх вэ

.

миний айх нь хэрэг явдал илрэхийн

цагт яах ийхийн завдалгүй чамайг

баиад

авбал яана! Чи үнэнээ над хэллээ

гээд муу юм юу болох билээ .Чи

“Миний хөсөг

ирнэ” гэж ямагт бгүүлэх атал одоо

болтол сураг алга. хэрэв чи худалхэлж байгаа

бол үнэнээ хлэгтүн. тэгвэл бид хоёр

нэгэн мэргэн арга бодож болно.

Үнэн үг бол

амь аврах хөсөг, худал үг бол толгой

цусдах тотгор гэдэг гээд Асах галын

дунд

үнэн чамайг хаявч Ариун шудрага

ёсыг хэзээ боловч хичээ . Боол хний

тусын

тул бурханыг жигших бүхэн. Бузар

тэнэг хрэг учир Аллахаас өршөөл

эрсүгэй .гэсэн хүнийг Аллах ихэд таалж билээ

гэжээ .Маруф өгүүлрүүн: “ай

хатагтай над

ачаа хөсөг аврах үхэл аль нь байхгүй

хүн гэж мэдтүгэй. Нутаг гүрэндээ

ба©хдаа

өөрийн эхнэр Фатима нэрт айшхи

эмтэй хэрэлдээд тэгээд тэгээд ирсэн

гэж бүхий

л намтар явдлаа хэнээс нь адаг

хүрІэл ярьсанд хааны охин “ай чи

худал хэлэх

аргад нэн уран хүн байна” гэжээ .

Маруф, Аллах тэнгэрт залбирталхааны охин

өгүүлрүүн: : “Чи их хүн болж миний

эцгийг сайтар хууран мэхэлсний

учир эцэг нь

ховдог шунахайн эрхээр намайг

чамд өгчээ . Чи миний эцгийн

хөрөнгийг түймэр

мэь сүйтгээд шадар сайд хардаж,

“Чамайг худаолч луйварчин хүн

даруй мөн”

гэж ямагт өгүүлэх бүлгээ . Эцэг хүний

үгэнд яагаад эс үнэмшинэ гэвэл

шадарсайд үүний урьд намайг эхнэрээ

болгосугай хэмээн гуйсанд би эс

зөвшөөрсний

учир хорссон хэрэг гэж бодод шадар

сайдыг үгийг эцэг эс тоох ажээ .

тэгтэл энэ

явдал хэрэг удх тул ээг сүүлдээ

басхүү эргэлзэх болж, “намайг

сайтар асуун

мэдсүгэй” гэв. Би чиний нууж явсны

чинь мэднэ. Миний эцэг үүний учир

чамайг

хөнөөхөөр хатуу шийдсэнийг би

мэдэх боловч чи бид хоёр нэшэнтгэрэлсэн тул,

хэрэв би чамайг эцэгтээ хэлбэл

чиний үйлдсэн нүгдийг үл өршөөн

чамайг цаазаар

авах нь мэдээж. Түүнэ уламжлаад

намайг худалч луйварчин хүний

эхнэр болсон

188

гэдэг үг тарж миний нэр сүрийг

хорлох биз. Бас чиний толгойг аваад

намайг

албадан өөр хүнд өгөхийг би үхэвч

эс зөвшөөрөх билээ . ТэгэхлЅэр чиодоо зарц

хүний хувцас өмсөөд надаас таван

тзүмэн динар зоос авч нэгэн сайн

морь унаж

миний эцгийн нутаг гүрнээс зайлбал

зохино. Хожим нууцаар элч зарж

над захиа

илгээвээс чамайг аль улс гүрэнд

багааг мэдэж чадлын хэрээр чамд

мөнгө

илгээж байвал чи бидний хөрөнгө

арвижиж байх болно. хожим эцгийн

насан өөдболохын цагт чи алдар хндтэй ирж

боох вм . хэрэв чи бид хоёрын аль

нэг нь

насан өөд болбол Аллах өршөөн

соёрхож үхсний маань амилуулан

бид хёрыг

нийлүүлэн болтугай . Энэ бол

хамгийн сайн ага мөн. Чи бид

хоёрын хэн хэ нь

эрүүл саруул байсан цагт би чамайг

мөнгө захиа хоёроор таслахгүй шүү.

За

ингээд чи энэ шөнөөё морд. Эс

тэгвэл чамайг үхлийн аюул тойроннөмрөх

болно” гэжээ . Маруф “Ай хатагтай

минь, би чиний ивгээлийн дор билээ

. Салахын

өмнө чамтай нэгэн удаа хүслийг

хангасугай” гэсэнд хааны охин

дуртайяа

зөвшөөрөв. Маруф тэндээс угаал

үйлдээд зарцын хувас өмсөж, нгэн

сай морь

эмээлж унаад үүр цайхын өмнө

хотоос гарч одтол тохиолдох

хүмүүүс султаныалбан гүйцэтгэж яваа зардан гэж

үзсэн билээ . Маргаа өглөө нь шадар

сайдын

хамт охины өргөөнд очиж “За охин

минь , юу гэж байна?” хэмээвэл

охин

өгүүлроүн: “ай чиний шадар сайд

миний нэрийг эр нөхрийн минь

өмнө гутаах санаа

өвөрлөн ажээ” гхэд нь “Яагаад тэр

вэ?” гэсэнд охин өгүүлрүүн: “Өчигдөр

үлэш ирж

миний эр нөхөр ирж, би тануусын

үгийг хэлж амжааЈүй атал манайтайган

гаднаас нэг захидал барин орж

ирээд “Гадаа ордны онхон дор

арван зарц хүн

ирээд манай ноён худалдаачин

Сиди Маруфт энэ захидал

дамжуулна уу. Бидний

хүмүүс түүний ачаа хөсгийн хамт

явтал ноён маанв хааны охинтой

гэрлэснийг

дуулаад замд тохиолдсон хэрэг

явдлыг айлтгахаар одвтолгон ирэв”

гэж байнагээд энэ захиа өгөв. захиаг авч үзьэл:

“Эрхэмсэг ноён, худалдаачин Маруф

чиний

харъяа таван карц нарас чинь

илгээв. Таныг биднээс түүрүүлэн

явтал оон

нүүднэлчин араб хүн даралдав

уулаглан довтлоод тэр хоёр мянган

хүн бид

таван зуун хүн хоорондоо ихэд

байлдаж, бүтэн гучин хоног саатав.

Тэд бинээс

хоёр зуун боодол эд бараа булаан

авч тавин хүний маань алаь ” гэжээ .Маруф энэ

үгйг дуулаад “Ай Аллах тануусыг

залхаатугай. Хоёр зуухан барааны

төлөө тэдгээр

нүүдэлчин улстай балдаад юу хийнэ?

үүний учир өдий саатах гэж байх уу?

хоё

зуун боодол бөс бараа долоохон

мянган динар зоос шүү дэ! Би биеэр

явж түргэн

авчирсугай. Нүүдэлчин арабуудын

булаан авсан жаахан юмаар юуны

хөрөнгөнимгэрэх байтугай тэдэнд бэлэг

болгон өгвөл таарна” гээд эд бараа

алдсан, хэдэн

зарц алагдсаныг өчүүхэн ч тоолгшй

гараад явлаа . Би цонроор харваас

мөнөөхөн

захиа хүргэж ирсэн зарц хүмүүс

саран мэт хувцас өмсөж нь манай

эцгийн

хүмүсээс хосгүй илүү ажээ . Тэгдээд

тэдгээр за°ц нарынхаа хамт одов.

Аллахын

ивгээлээр чиний хэосэн үгийг хэлж

эс завдав. Хэрэв хэлсэн бол та бидхоёр

түүнийг юутай муухай гомдоож,

эрнөхөр минь намайг хэрхэн үзэн

ядах байсан

бол! Миний сайн эр нөхрийг тэгж

хэлсэн чийни шада сайд бол

хамгийн жигшүүрт

хүн мөн!” гэжээ . Энэ үгийг сонсоод

хаан өгүүлрүүн: “ай охин минь

чиний эр нөхөр

үзнэхээр өгөөмөр баян хүн ажээ .

Чамтай гэрлэсэн цагаас хойш хоосон

ядуу хүндхичнээн их өглөг өгөв дөө! Аллах

өршөөн соёрхож удахгүй хөгсийг

авчирсан цагт

бидэнд асар их хишиг хайлах бизээ!”

гээд охиныг тайтгаруулдан шадар

сайдыг

ихэд хараан загнажээ . Энэ үес

худалдаачин Маруф явсаар хүнгүй

цөл газар хүрч

189

хаашаа явахыг эс мэдэн хайрт

эхнэрээс хагацсандаа гуниглан уйлж

ийншүлэглэрүүн: Ханилах цагт хууртан

бидэн хоёр хагацав. Хатуун үгнээс

хайлж

сэтгэл зүрхэн шатав. Амрагаа

орхисон хүний нүдэн нулимсанд

хормдог Аяө,

бидэн хагацавч ахиад хэзээ ч учрах

бол Аяа, алиман саран

минь!Алжаасан зүрхээ

тачъяангуйн эрхээр чамд орхилоо.

Аяа, чинийхээ царайг мөчийн төдий

хараагүй

бол Нийлэн жаргаад уйтгар гунигийг

амслаа . Маруф хэмээн нэгэн бээрДунъя

хүүхэнд дурлалаа . Магад сэтгэлээр

үхэвч, хариун дурлал нь мөнх билээ .

Амрагийн наран ивгээн соёрхож

хайрлана уу?Эргэж бидэнд нийлэх

цаг бий бол

уу?Энгүй баярыг учран золгож олох

бол уу? Амрагийн ордн бид хоёрыг

баярлуулах бол уу? Аяа, алиман

саран минь чи наран мэт Ариухан

ното

үзэсгэлэнгээрээ биднийг ямагт

ивээгээрэй!Янагийн жаргал хамгийнзолгүй нь

үнэн боловч Яахивч би гуниг хийгээд

янагийг тэвчин чадна!Ийнхүү

шүлэглэж

гүйцээд хорсоэ уйлж хааш явахыг үл

мэдэх тул үхсэн нь дээр мэт санагдах

ажээ

.

Тэндээс ухаантай ухаангүй явсаар

жин үдийн алдад нэгэн жижиг

суурин

газар хүртэл хол бус нэг хүн газар

хагалж байна. Маруф маш их өлсөхтул тэр хүн

дээр очиж амрыг эрвээс хариу

мэндлээд “ай ноён тавтай

морилогтун! Чи Султан

хааны зарц хүн мөн үү? ” гэхэд нь

мөн гэтэл “ай би, чамайг хоол

ундаар дайсугай”

гэхэд н энэ лав их буянтай хүн гэж

бодоод “харваас чиний энд хоол

үгүй байна

гэтэл чи юугаар дайлахр гэж намайг

урив?” гэсэнд “Ай ноён минь, тэр

амарханолдоно. Чи мориноос бууж энд

хүлээж байн. Би энүүхэн сууин орж

идэх юм

авчръя” гэхэд нь “Энэ суурин нэгэнт

ойрхон тул би өөрөө явж зээлийг

газар

очиж, юм худалдан авч идвэл түргэн

биш үү?” гэхэд “ай ноён минь, энэ

суурин

бол даанч бага тогон тул зээл гэж

байхгүй билээ . Их Аллахыг бодож

түр саатна

уу? Би нэн хурдан ирнэ” гэжээ .

Маруф мориноос бууж хүлээн суухзуур “Би энэ

хүү хоосон явуу хүний ажлыг

алдуулжээ . гарз хохирол эс

учруулахын үүднээс

оронд нь газар хагалж байсугай” гэж

бодоод хэдэн шар тууж газар

хагалан хэсэн

явтал анжис нэгэн бат юманд

тээглэн яг зоссонд . үзвээс том алтан

цагирагт

тээгэлсэн байлаа . Алтан цагирагийг

авч үзвээс дор нь тээрмийн чулууний

хиртэйтом гантиг байна. Маруф хүёчлэн

оролдож гантигийг ховхолтол

лдоош орсон шат

байх тул орж үзвээс

дөрвөнтасалгааны нэгд нь дүүрэн

алт, нэгд нь дүүрэн маргад,

сувд, шүр, нэгд нь дүүрэн

бадмаараг, бадахшан газрын оюу,

нэгд нь дүүрэн очир

алмас бас бус нэр үл мэдЅх эрдэнэ

чихээтэй ажээ . дунд н тунгалаг талст

авда

дотор хугшганы хэртэй том том

эрдэнийн члуу дүүрэн , баснимбэгний хэртэй нээн

алтан хайрцаг байжээ . Маруф нэн

гайхаж үлэмж баярлан “”Энэ жижиг

хайрцагт

юу байдгийг үзсүгэй!” гээд нээтэл

дотор нь шоргоолжын мөр шиг

жижиг бичиг ба

зангианы зурагтай алтан бөгж

байжээ . Бөгжийг авад зүлгэн үзьэл,

“Ай оён би

энд байна. Чи юу хүснэм? Тосгон

суурин барих уу хот балгад нураах

уу? Чи юухүсвээс бүхнийг захирагч увидсын

хүчинд эс гүйцэтгэх юм нэг үгүй

билээ гэж хүн

дуугарах шиг болоход Маруф

“Намайг ноён болгогч хэн бэ?”

гэсэнд мөнөөхөн

дуугарч дуу өгүүлрүүн: “Би бол энэ

бөгжийн хэн зүүсэнд хүнд зарагдана.

Чи юу

хүсэж захиран тушаана би үг дуугүй

гүйцэтгэнэ. Би хүн дүрси хий юмсы

амь

сахих их цэргийг захирдаг юм .

Миний мэдэлд далан хоёр омгийндолоон түмэн,

хоёр мянганц эрэг бий . нэг цэрэг

мянган маридыг захирна . нэг марид

ямнган

туслах нарыг захирна. Нэг туслагя

мянган ч ащөтгөр захирна. Нэг

чөтгөр ямянган

хий юмыг захирна. Тэд бүгдийг би

захирдаг. Намайг энэ бөгжинд

шүгэлсэн учир

190

хэн энэ бөгжийг зүүвээс би түүнд уг

дуугүй зарагдах болно. нэгэнт чи энэбөгжийг

эзэн тул газар дээр далай дээр хаана

ч явсан бөгжийг нэгэнтээ зүлгэвэл би

хэзээд чиний дэргэд очих тул

дуртайга захиран тушааж болно.

Харин хоё удаа

арчин зүлгэвэл бөгиж н дээр

бичээстэй нэрээр намайг түлж алах

тул харамсавч

барахгүй хайран юм болно. Маруф

“Чини© нэр хэн бэ?” гээд “Абу

Саадат”гэхэд нь

“ай Абу Саадат, энэ хний эрдэнийнсан бэ” гэсэнд Абу саадат өгүүлрүүн:

“Энэ

болбоос Адын хүү Шедаллын

эрдэнийн сан, Ирем барьжээ .

ертөнцөд өөр ийм

эрдэнийн сан байхгүй. Би Шедаллыг

сэрүүн тунгалаг ахуйд нь зарц нь

байсан

бөгөөд энэ бол түүний бөгж мөн. тэр

хүү энэ бөгжийыг энэ эрдэнийн санд

тавьсан

нь одоо чинийх болжээ .” гэхэд нь

“Чи энэ эрдэнийн санд байгаа

бүхнийг газардээр гаргаж чадах уу?” гэсэнд

“хамгийн амархан” гэхэд нь “тэгвэл

юу ч үлдээлгүй

цөмийг гадгаш зөөж гаргая” гэжээ .

Абу – Саадат газар руу заатао газар

хага

үсэрч Абу- Саадат доош орж алга

болов. Удалгүй сайхан царайтай оон

гоё

залуучууд сагстай алт зөөөж төдхөн

гүйгээд “Цаана юу ч үлдсэнгүй ”

гэцгээхэд

Абу –Саадат Маруфт мэдэгдэв. “Энэ

олон сайхан юун улс вэ? ” гэсэнд “Эдминий

хүүхэд энэ зэргийн бага ажилд

туслагчдыг дуудах явдалгүй миний

хөвгүүд хийж

чадна . одо юу хийхэв” гэжээ . Олон

луус авдар авчирч, эдгээ эрдэнэсийг

авдарлан ачаалж чадах уу?” гэсэнд

Абу-Саадат : “Энэ туйлын амархан ”

гээд

нэгэн удаа том хашгиртал найман

зуун хүүхэд нь цуглав. “Таануусын

зарим нь

луус бол, зарим нь ямарваа гүрнийхаанд байхгүй сайхан зарц болгтун.

Бас нэг

нь хөсөш туугч зарц болсугай!” гэтэл

долоон зуу нь луус нэгэн зуу нь зарц

болон хувирав. Абу- Саадат бас

Іуслагч нараа дуудаж заримыг

эрдэнийн чимэгтэй

алтан эмэлтэй сайхан морь болгож

уяв. Маруф “Алт ба эрдэнийн чулууг

тус бүрд

нь ялгаж Авдарт хийгтүн!” гэсэнд

төдөлгүй авдаорлаж ачаалжээ .

Маруф басөгүүлрүүн: “ай Абу саадат, чи үнэтэй

үнэтэй эд бөс авчирч чадах уу? ”

гэсэнд

“Мисир, Сири, Перс, Жагар Ром аль

газрын бөс бараа хэрэгтэй вэ?” гэхэд

нь “Аль

алинаас нь зуу зуун боодол

авчрагтун” гэжээ . Аб саадат “Би

туслагч нараагүрэн

тус бүрд томилон илгээвээс тээж

ирэх болно. гагцхүү өчүүхэн хугацаа

хэрэгтэй

гэхэд нь “их хугацаа хэрэгтэй юу?”

гэсэнд “ганцхан шөнө, маргаашөглөө босоход

чинь хүссэюм чинь ёсоор бүтсэн

байна” гэжээ . Маруф эл

хэргийгтушаагаад бас

тэнд захиран асар майхан шаалгаж,

сайхан сайхан хоол унд тавиулж Абу

саадатын хөвгүүдийг зарц зардсан

болгоод хоол зооглон байтал

мөнөөхөн

тариачин таваг сэвэг зарам, шуудай

арвай авчраад харваас ирсэн хүн

асарт

злран, зарц хүмүүс элэг тэврэнсуухыг үзээд Султан хаан биеэр

залран ирсэн гэж

боджээ . Тариачин яду хоол

авчиранд сэтгэл зовж ”тахианы хоёр

дэгдээхэй алж

шүүрхий махаар өнгийг хувилнган

барьдаг байжээ ” гэж бодоод

тийнхүү шийдэн

эргэтэл Маруф дуудаж, “Энэ чинь юу

вэ?” гэсэд та°иачин “танд хоол,

моринд

тэжЅэл аьчирлаа . таныг султан х а

гэж мэдсэн бол тахианы хоёр

дэгдээхэй алждайлах байжээ” гэхэд нь Маруф

өгүүлрүүн: “Би султан хаан биш

боловч түүний

хүргэн билээ . Би түүнд уурлан явтал

хойноос оон зарц нарыг илгээжээ .

Одоо

хотос буцна. Чиний бэлдсэн хоол

хэдийгээр сэрэм зарам боловч

тааламжтай тул

би иднэ. ” гээд тариачин хийсэн

хоолноос цадтал идээд тариачныг

мөнөөхөн олон

сайхан ххоол ундаар хариу дайлсанп

тариачин бас цадтал иджээ . Маруфгарыг

угаагаад үлдсэн хоолыг зарц нарт

өгөөд тариачны тавганд дүүрэн алт

хийж “май

аваад харь, хожим хот ороход чинь

бас хүндлэн дайламз!” гэжээ . тэр

үдэш

191

эрдэнийн сангийн илбийн охин

бүжиглэн Маруф их л зугаата

жаргалтай хоножээ .

Маруф маргааш өглөө бостол

тэнгэрий хаяанааа улаан тоос босожудалгүй

долоон зуун луус ачаа хөсөг, зарц

боолууд тууж хөтөлсөөр гарчирэхэд

Абу

Саадат жингийн даамал адил луус

унаж хажууд нь харагдав. Жингийн

түрүүнд

эрдэнийн чулуун чимэгтэй, дөрвөн

шижир алтан пайзтай жууз

дамнажээ . Абу

Саадат өгүүлрүүн: “аяа ноён минь,

захирсныг соор гүйцээлээ . Энэ жууз

доторхаад хаадад үгүй гоё хувцас бий . та

өмсөж энэ жуузанд залраарай .

Одоо юу

хүснэм?” гэхэд нь Маруф өгүүлрүүн:

”Ай Абу Саадат би Хитан-аль хатан

хотод

байдаг хадам хаан аавд захиа

өгөхийг хүснэ : Чи сайхан царай

зүстэй элчийн

маягтай очих болно“ гэсэнд Абу

саадат за гээд Маруфийн битүүмж

бүхий захиа

аван одов. Энэ үес мөнөөхөн хаан

шадар сайдтай хоёул ярилцсандхаан: “Аяа

шадар сайдаа, нүүдэлчин арабууд

хүргэнийг минь алаагүй байгаа гэж

сэтгэл ихэд

зовном . хаашаа одсоныг мэдсэ бол

цэрэг явуулах билээ . Даанч

хэлсэнгүй яваад

өгчээ” гэсэнд шадар сайд “аяа чи

даанч гэнэн хүн билээ . тэр бол

ганцхүү худалч,

луйварчин, бидний сэрдэж ирэхэр

шившиг болохоос эмээн оргожээ ”

гэжээ . Гэнэтнэгэн элч орж, ирээд хаанд сөгдөн

мөргөж, “үүрд аз жаргалтай байхыг”

ерөөтөл

хаан, “Чи хаанаас яваа хэн бэ?”

гэсэнд “Чиний хүргэн намаг элч

болгон зарав.

Өөрөө ачаа хөсгийг хамт энүүхэнд

ирж яваа” гээд захидлыг барив. Хаан

захиаг

задла үзьэл хааны амрыг хүндэтгэн

эрээд “Би ачаа хөсгийн хамт очиж

явна.

Цэрэг жагсааж тосогтун!” гэжээ .

“аяа шадар сайд чиний нэр сүрАллахын өмнө

бузартжээ . миний хүргэнийг чи

худалч луйварчин гэж олонтаа

өгүүлтэл, одоо

ачаа хөсгийг аваад ирж явна шүү

харин чи мэхт хүн болохооё

зайлахгүй” гэж

хааныбг өгүүлэхэд шадар сайд “аяа

цагийг эзэлсэн хаан минь түүнийг

ирэхгүй

удаад байхаар нь баахан мөнгө

үрээд аога болжээ гэж эмээснээс

хэлсмэн билээ ”гэхэд нь хаан : “Ай зальт нохой

нэгэнт түүний хөсөг ирснээс хойш

түүний тэр үрсэн

мөнгө юу ч биш шүү!” гэжээ .Хаан

хот очиж сонсогтун! Чиний эр нөхөр

ачаа

хөсгийн хамь ирж явна гэж энэ захиа

иоүүлжээ . одоо би угтахаар явлаа

Гэхэд нь

охин ямар жигтэйюм бэ? Ядуу

хоосон хүн гэ¦ худал хэлж надаар

тоглож шалгаж

үзсэн хэрэг үү? Ямар болов· би

түүний нэр сүрийг ариунаар сахижээгэж бодов.

Энэ үес мөнөөхөн Киарын Али хот

орныг ихрэд чимэглэхийгш үзээд

хүнээс учрыг

асуувал “хааны хүргэн их хөсгийн

хамт ирж яваа” гэхэд нь нэн гайхжээ

. “Аллах

агуу их билээ” Ядуу хоосон учир

эхнэрээс зугтаан ирлээ гэсэн атал

хаанаас тийм

их ачаа олов? Хаа-ы охин шившгээс

эмээн арга зохиож магад! Аллах

түүнийгөршөөн соёрхож болтугай! Гэж

бодсон бөгөөд буса

худалдаачингуудп мөнгийгш

эргүүлэн авах болов гэж ихэд

баяралцгаажээ . хаан цэгийг жагсаан

тосон мордтол

Абу Саадат Маруфт очиж бүх үзсэн

дуулсанаа айлтгав. Тэндээс хөсөг

хөдлөхөд

Маруф гоё хувцас өмсөж жуузанд

алидаа хаадаас мянгантаа ямбатай

заларчээ .

Замын талд хаан их цэргийн хамт

тосож, Маруф их султан хааныхувастай

жуузанд залран явахыг үзээд гүйн

ирж амрыг эрсэнд хааны шадар

албаны

сайдууд нэг адил ухасхийн амрыг

айлтган, Маруф хуурамч биш

үнэхээр баян хүн

болохыг нүдээр үзэжээ . Арслангийн

боловч сүнс зайлмаар сүртэй

жагсаал хотод

орж ирэхэд мөнөөхөн олон

худадаачин тосож, Маруфийн амрыг

эрж, худалдаачинАли түүнд бгүүлсэн нь: “Чи хэрээсээ

илүү хэрэг үйдсэн атал харин ч

сайхан

өнгөрлөө . Аллах чамайг улам ивээх

болтугай!” гэсэнд Маруф инээж,

хааны

ордонд залраалд, “Алт бүхий ачааг

миний хадмын санд буулгасугай. Эд

барааг

192

энд авчирч зарлагтун! ” гээд

долооон зуун луус ачаа мөнөө

задлуулж, аль сайныгшилж, нэг авдарт алт ба эрдэнийн

чулууны хамт эхнэрт хүргүүлэн,

“Шивэгчин

таган нарт тараан өг!” гэжээ . Маруф

урьд нэг мянган динар зоос зээлсэн

улсад

хоёр мянга, түүнээс илүү зоосны

зээлсэн улсад эд бөс бараа тараан

өгөөд

мөнхүү ядуу хоосон хүмүүст

үлдсэнийг түгээх тул хаанд хайран

санашдавч яаж ч

эс чадна. Маруф авчирсан эд барааг

цөмийг тарааж өгөөд хааны ихцэргийн

улсад шүр сувд, оюу , маргад ,

бадмаараг , эрдэнийн чулу атга

атгаар тарасанд

хаан тэсгэлгүй “аяа хүү минь одо

болох юм биш үү . Цаана нь бага

үлджээ . ”

гэсэнд Маруф “над зөндөө бий”

гэжээ . Хааны сангийн нярав ирж,

“Аяа цагийг

эзэлсэн хаан, хаанысан алт ба

эрдэнээр дпүүрэв. үлсэнийг эь хаана

хийх вэ?”гэсэнд хаан : “Өөр газар хийсүгэй”

гэжээ . хааны охин энэ бүхнийг үзээд

гайхах

баярлах зэрэгцэн, “Энэ их юм

хаанаас олсныг мэдэх юмсан!” гэж

боджээ .

мөнөөхөн олон худалдаачин Маруфт

ихэд баярлацгаан аз жаргал

ерөөсөөр

байлаа . Худалдачин Али, “Энэ их

сан хөмрөг хаанас худал хэлж олов?

Хааны

охины юм байсан бол хаанаас

ийнхүү ядуу хоосон хүмүүст цөмийгтараах билээ?

гэж ямар ч гэсэн : Хаан чамд, хаан

ширээгээ хайрлаваас Хаанас трэ

билээ? гэж

учрыг бүү асуу Аллах мэдээд хишиг

хүртээснээс хойшАмгалан хүлцэнгүй

ёсыг

дуугүй сахь’ гэж сайхан хэлсэн үн

бий” гэж боджээ

Тэндээс

Маруф

эхнэрдээрээ ирвэл хааны охин эелдэг

сайхан инээсэглэн угта¦, “Би

эхнэрээс хөөгдсөн

ядуу хоосон хүн гэж чи намайгш

шалгахыг хүссэн үү? Аллахыг бодож

би чиний

нэр сүрийг гутаагаагүй шүү. Чи баян

ч атугай, ядуу хоосон атугай ялгаагүй

би

чамд туйлын хайртай билээ . Чи

юунд тэгж хэлсэн юм бэ? ” гэсэнд

Маруф

өгүүлрүүн: “Чи үнэхээр над сэтгэлтэй

юм уу? Эд мөнгөний шуналаас боловуу? гэж

би шалгах гэсэн юмаа . Чи үнэнхүү

сэтгэлтэй, хүний сайн чанар

хадгалсан хү

болохыг одоо биеэр үзэж мэдэв”

гээд мөнөөхөн бөгжө нэгэнтээ

зүлгэвээс Абу

саадат хэдий нь дэргэд эь ирж “ай

ноён юу хүснэм” гэхэд “миний

эхнэрт

эрдэнийн сангаас хосгүй гоё хуювцас

авчирсугай. Бас ижилгүй дөчин

эрдэнийнчулуун хүзүүний чимэг авчраарай”

гэсэнд Абу Саадат нүд ирэмхийн

зуур

авчирсныг үзвэл хөл гарын хоё алтан

бугуйвч, эрдэнийн чулуун зүүлт,

ээмэг, бүс

тэргүүтэн үнийг мөнгөөр яривч

гүйцэхгүй сайхан юм байр тух, “ай

ноёнтон минь,

энэ сайхын юмыг би найр наадмаар

хэрэглэсүгэй!” гэхэд нь Маруф

“үргэлж өмсөж

байгтун! Над бас зөндөө бий” гэжээ .

Бас гоёл бүхий олон сайхан хувцасавчруулж шивэгин нарт өмсгөөд

тэнгэрийн дагинас мэт үзэгдээп

хааны охин

тэдний дунд байх эь оддын дунд

саран мандах ажээ . хаан энэ

бүхнийг үзээд

туйлын их гайхаж, шадар сайддаа

“Ай шадар сайдаа, энэ ер нь юу

болж

байна?” гэсэнд шадар сайд

өгүүлрүүн: “аяа цагийг эзэлсэн хаан

нминь үнэхээо

хулдалдаачин хүн бол ширхэг олсыг

боловч жилээр дарж заавал үнэхргэж өгдөг

учиртай Хаан хүнд боловч ховор

тохиолдох энэ их мөнЈө эрдэнийн

чулуу, эдб

араа хаанас олж байна гэ чи бодож

бана . лав нэг учир шалтгаан бий .

хэрэв та

миний үгэнд орох юм бол би үүний

үнэнийш ил болгоъё” гэсэнд хаан:

“Чиний үгэнд

орно ” гэжээ . Тэгвэл чи Маруфийг

дуудаж, “аяа хүргэн минь, би гагцхүү

шадарсайд та хоёртоо наргихыг хүснэм”

гэж аятайхан уригтун! Цэцэрлэгт

ширээ засаж

ихээхэндарс бэлтгэж согттол

уулгаваа± ухаан алдаад бидний

асуухап ун нууцыг

заавал хэлэх болно. дарсанд хүн

бийг худалдана. Дарс ууж бид ихэд

цэнгэн

наргила . Даруй нууцанд хүрэхэд

“зогс” гэж би хашгирлаа!Амтат

дарсанд бие

193сэтгэлийг эзэмдүүлэн Ариун

нандинаа олонд дэлгэхээс

эмээнэ!Гэсэн нь учиртай

үг билээ . Тийнхүү нууцаа бидэнд

яриваас хариу яасан ч бидний ду

болно. миний

эмээх нь хэрэв тэр, хаан ширээнд

дурлавал мөнгө хайлахгүй чулуудаж

их

цэргийг эзэмдэж аваад чамайг

түохэн унагааж юуны магад гэсэнд,

Хаан “Чиний

зөв” гэжээ . Маргааш глөө нь хааны

зарц адуучид их л гунигтай оржирээд “аяа

цагий эзэлсэнхаан минть, бид

өчигдөр үдэш Маруфийн ачаа тээж

ирсэн морьд ба

луусанд тэжээл тавьж өгсөнд өглөө

бостол нэг ч морь нэг ч луус

байснгүйд

мөнөөхөн зарц нар нь хулгайлжээ

гэж очиж үзвээс адгуусан хийгээлд

зарц нарын

аль алин нь алга . Хэрхэн оргон

одсоныг гайхавч баршгүй гэжээ .

Тэдгээр морьд,луус хийгээд зарц нар Абу Саадат

туслагч хий далдын юмс бол°хыг

хээн яахин

мэдэ билээ . Хаан уурлаж “мянган

адгуус, таван боол бөөн а«га

болохыг эс

мэддэг яасан улс вэ? Явцгаа!

Өөрсдийн ноён Маруфийг босоход

эл учраа

яригтун” гэжээ . үарц хүмүүс гада

уруу царайлан сууцгааж байтал

Маруф гэрээс

гарч “тануус юунд ийнхүү гунигтай

байнам? Гэж асуухад цөм алгаболсон учрыг

өгүүлбээс “Тийм яльгүй бага мны

төлөө ийнхүү гуниглах юун! Зүгээр

санаа зовох

юмгүй явцгаа” гэжээ .хаан ыордонд

Маруф ирж мөнөөхөн гарзыг тоох

шинжгүй

инээн суухад “хөрөнгө мөнгө огт

тоохгүй ямар жигтэй хүн бэ?” гэж

бодож

байжээ.Маруфтай нилээд ярилцан

байтал “аяа хүргэн минь, би шадар

сайд тахоёртой цэцэрлэгт жаахан цэнгэн

наргихыг хүснэ” гэсэнд “Болохгүй

яахав” гэжээ .

тэндээс гурвуул цэцэрлэгт очвол

мөчир болгоноос хос жимс бөнжийж

сувгийн

усан урсан жигүүртэн шувуд

донгодон их л сайхан ажээ .

Цэцэрлэгийн дугд сэтгэл

сэргэм сайхан өргөөнд ороод суутад

хааны шадар сайд урьдын сонин

намтаро

түүх, шог хошиннаргианд үгс

хүүрнэн байтал зоог бэлэн болж,зарц шивэгчид

зүсэн зүйлийн сайхан хол амтат

дарс, авчран тавьжээ . гурвуул хоолд

идэж гарыг

угаатал шадар сайд дарс хундаглан

Маруфт бариад “Энэ бол эрд гарч

үзээгүй

эмнэг онгоэ эм билээ . Үүний ууваас

сэтгэл зүрхэн баяр баясгалдан

дүүрнэ” гээд

эрхэм яруу найрагчдын шүлгээс иш

татан өгүүлсэн нь : Наран адил

сайхан хархүүнайрын сөн барив. Нандин савтай

дарс би барилаа . Сархдын онгод

сайхан гэгч

бүжиглээд Саран, ихэр хоёр од

хацар дээр нь мялаав. Дарсн» амт

сайхан, хийу

нарийн билээ .Даруй биед сэтгэлийг

урсаан тараадаг гэдэг билээ . Бас

яруу

найрагчид: Алиман сарантай

тэврэлдэн шөнийг баравАяганы

амсарт наран эс

далд оров гэж мэдтүгэй!Муу бүхэн

галд мөргөхиг би нүдээр үзэвМинийаяганаас

дарсныб түсэргээн над мөргөнөАбу-

Новасын хэлснийг яана:Намайг

өдөөн

зэмлэхийг болиочНад хүрсэн

өвчнөөр миний биеийг

анагаагтунАяа, шархан

өнгөтэй дарс минь! Чи

эмэгнэлтэйеэАмсахын төдий хөхүүн

болохыг тэр мэдэхсэн

дээТас харанхуй шөнө домбонп дарс

хөөрнө Таслагаан дотор сувдын нь

туяөсацранаҮйланд автсан эр дарс

үнэртлээ Үнэн хүслий нь тэр түүнд

илгээжээ .

Голшиг залуу эрийн хувцастай охид

дарсыг барина Лотын хөвгүүн

тэнүүлчин

боловч түүнд дурлажээ . “Тануус юу

ч сансангүй атал олсныг бас

мэдэхгүй шүү

Танин мэдэхийг хүсэгчидэд

өгүүсүгэйГэсэн байдаг билээ . Ибн-

аль-Мутазз* үүнээс

сайхан өгүүлсэн нь Моддын өтгөн

сүүдэрт Жезирыг ундаалагтун. ДейрАбдун

шаагисан бороонд дэвтэг! Өглөө

ундааныг уу гэж намайг сэрээхэд Үүр

шувуухай

нисэн одоогүй эрт байдаг билээ .

Хийдийн лам нарын мөргөлийн дуу

уянгаланХар

хувцастай улс үүрээр гашуудан

уйлна. Үзэсгэлэнт царайтай хүн

тэдний дунд олон

ажээ Бурангуйн цамцаар халх барьж

тэд нар ойртоно. Болгоох сэрэмжээр

194эмээцгээн улам хурдан алхана.

Харгуй замд харцгаа би тэндэнд

дэвсэнэ Хар

мөрөөрөө доромжлогдон амь зууна

би Саран гийн бид хоёрыг арайхан

эс

харуулж Сайхь хумсны тайранхайд

эс барьж өгөвТэгээд яасан, юу

болсныг би огт

ярихгүй Тэндээс яасан юм гэж

буяныг бодож бүү асуугтун.Гэсэн

байдаг билээ .

Бас өөр нэг шүлэгчийн хэлсэн нь:

Бүхнээс баянй болоод бүр жаргалыгхүлээнэ

Шингэн алтыг олоод шилэн аягаар

хэмжинэгэсэн байдаг билээ . Бас өөр

нэг

шүлэгт: Аяга дарс хоёрт нэгэн их ёс

бий Аль нэгийг эс мартах нь нэгэн ёс

даруй

мөн. Намайг үхэхийн цагт үзмийн

ёроолд булаарайНам дугжрах яс

минь дарсаар

ундаалж байг!

Үнэндээ цөл газар намайг бүү

оршуулаарайҮхсэн хойно дарс эсамсахаас эмээнэм гэсэн ч бас

байдаг.Шадар сайд, Маруфт дарс

уулгах хэмээн

ийнхүү хичээнгүйлэн ятгаж, завсарт

шүлэг зохиолоос чимж, сайхан

сайхан нэр

дурдан өгүүлтэл Маруф арга буюу

нэгэн аяаг ууваас бие амар сэтгэл

зугаатай

болоод үнэн мөн алдран, юмны зөв

бурууг ялгахгүй болов. шадар сайд,

Маруфийг согтлоо гэж мэдэд “аяа

худалдаачин Маруф аа, нэгэн зүйлд

би ихэдгайхдаг. Хосрай хааны сангаас ч

гараагүй тийм их үнэт эдлэл чи

хаанас авчрав

аа? Бид чамаас баян их мөнгөтэй

худалдаачны хүн биш, хаан хүн

бололтой, учрыг

ярьж өгнө үү гэж Аллаыг дурдан

гуйсугай” гэсэнд Маруф дарсны

амтанд орж

уусаа ухаан жолоогүй согтсон тул

ийн өгүүлрүүн: “Би худалдаачин ч

биш хаан

хүн ч биш ” гэд намтар түүхээ эхнээс

нь адаг хүрэл ярьсанд шадар сайд“аяа

Маруф ноён, юуІа жигтэй сонин

хэрэг вэ? Алив тэр бөгж чинь ямар

шуу

хийцтэйг үзье” гэсэнд Маруф

“Үзэгтүн” гээд бөгжийыг сугалан

өгвөөс шадар сайд

эргүүлэн тойруулан үзээд “Хэрэв би

зүлгЅвээс тэрхүү зарц гарч ирэх үү?”

гэсэнд

“гарч ирнэ үзэгтүн!” гэжээ . Шадар

сайд бөгжийыг нэгэнтээ зүлгэтэл

дэргэд ньхүний дуу гарч, “нолётон минь, би

бэлэн байна . Хот суурин эвдэх үү,

хот балгад

барих уу? Аль газрын хааныш алах

уу? Чи юву хүсвээс ёсоо° бүтнэ”

гэжээ .

Шадар сайд Маруфийг зааж “Энэ хүү

бузар амьтныг ертөнцийн аль үсгүй

газар

цөл газар аваачиж хаягтун! Эзгүй

газар гуниглан өлбөрч үхэг!” гэсэнд

зарц

мөнөөхөн Маруфийг авч газар

тэнгэрийн завсраар нисэ оджээ .Маруф нэгэн

мэдэхнээ зайлшгүй бэрх үхлийн

аюул тулгарсныг мэдээд ихэд уйлж,

“Аы Абу

Саадат, чи намайг хааш авачна?”

гэсэнд “Аы тэнэг минь би чамай

уулгүй тал ,

усгүй цөл авачиж хаях гэж явна.

Тийм далдын их хүчтэй сахиус олсон

хүн

тийнхүү бусдад өгдөг үү? Ийм тэнэг

амьтныг энэ өндрөөс хаявал салхин

чамайгтүмэн хэсэг тастан хаях атал

Аллахаас эмээнэ” гэжээ Хий юм

тийнхүү Маруфийг

авч ниссээр хн амьтангүй нэгэн их

цөлд аваачиж орхижээ . Энэ үес

Шадар сайд

бөгжийг эзэмдээд хаанд “Маруфийг

худалч луйварчин хүн гэхэд чи

үнэмшихгүй

байлуу?” гэсэнд хаан, “Ай шадар

сайд чиний зөв намайг Аллах тэтгэх

болтугай

наад бөгжөө үзүүлээч!” гэвэл сайд

маш хилэгнэн эргэж µааны нүүртхулимаад

“ай тэнэг чи, одоо би нээнт чиний

ноён болсон мөртөө Ўас бөгжийг өгч

чиний

зарц болох уу? Чамайг зүгээр

орхихгүй дээ” гээд бөгжийг нэгэнтээ

зүлгэж хий юм

дуудаад, “Энэ тэнэг амьтныг нөгө

худалч хүргэний нь цөлсөн газар

аваачиж

цөлөгтүн!” гэжээ . Хаан замдаа, “Би

ямар нүгэл хийсэн билээ?”хэмээвээс

Абу Саадатөгүүлрүн: “Би хэрхэн мэдэх

билээгагцхүү тэр сахиус бүхий

бөгжийг эзэмдсэн хүн

юу гэ захирваас үг дуугүй ёсоор

болгоно” гээд Маруфийг цөлсмөн

газар аваачиж

орхив. Тэнд хоёул уулзвал идэх уух

юм ч үгүй цөл буйд газар ажээ . Энэ

үес

шадар сайд хаан Маруф хоёрыг

зайлуулаад хааны их цэрэг хийгээп

ордныб

195түшмэдийг цөмийг цуглдуулан,

мөнөөхөн бөгжийн далдын их

увидас хүчнийг

өгүүлээд , “Хэрэв тануус намайг

Султан хаан болгохгүй бол би та

нарыг усгүй

цөлд цөлөх тул тэнд өлбөрч, хатаж

үхэх болно” гэсэнд цаадуул нь нь

дотроо

дургүй байсан боловч “Чамайг

Султанаа болгож, үг дуугүй

захирсугай. Бидэнд

битгий муу юм хийгээрэй” гэж хаан

болготол Абу- Саадатыг дуудажтэдэнд хувцас

хэргэм олгов. Шадар сайд хаан болж

бүхний захираад хааны охинд “Өнөө

шөнө

очиж унтана. Бэлдэж бай!” гэж

хэлүүлжээ . хааны охин: эцэг ба эр

нөрөө алдсан

туйлын хүнд уйтгартай байсан

бөгөөд “миний биеийг ариутгах өдөр

судар гүйцсэн

хойно гэрлэх бичиг хийж ёсыг дагаж

ирсүгэй! Гэж хариу хэлүүлтэл “Би

тэрхүүбиеийг ариутгах өдөр судар хийгээд

гэрлэх ёсыг үл мэдэх тул заавал өнөө

шөнө

очно ” гэжээ .

хааны охинд шадар сайдыг чадах

санаа төрж, “Морилон ирэгтүн”

гэжээ . Шадар

сайд хааны охинд нэн дурладаг

байсан тул энэ үгийг сонсод ихэд

баярлан ширээ

засаж улё цуглуулаад “Энэ бол нэг

ёсны минй хурим болох учир дураар

идэнжаргагтун” гэжээ Гэтэл лалын нэгэн

шейх лам “хааны охины ыие

ариутгах хугацаа

болоогүй атал чи гэрлэх бичиг

шийтгүүлэлгүйрээр очих ёсгүй”

гэсэнд шадар

сайд”Тийнхүү бие ариутгах өдөр

судартайг би мэдэхгүй . тийм юм

битгий яриад

бай!” гэжээ . шейх лам шадар

сайдын хилэнгээс эмээн дуугй

болсон атал, цэргийн

түшмэдэд “Энэ заяагүй амьтан

шажин мөргөлийн ёсон үл мэдэхажээ ” гэж гомдон

өгүүлжээ . Үдэ болж , шадар сайд

хаан охинд очвол охин хамгийн гоё

хуцвсаа

өмсөөд байдаг ыбчимгээ зүүлийг

зүүж, туйлын баясгалантай

инээмсэглэж угтаж “

Энэ шөнө юутай буянтай шөнө вэ?

хэрэв чи миний эцэг хийгээд эр

нөрийн толгой

авсан бол би бүр баярлах билээ”

гэсэнд шадар сайд “тэр хоёрын

толгойг бизаавал авна” гэжээ . Хааны охин

шадар сайдад сэтгэлтэй дүр үзүүлэн

их л

эрхэлтэл сайд ухаангүй дурлан хачин

болжээ . харин хааны охин бол:

Илдийн

чадлаар олоогүйг эвийн аргаар

оллоо . Илүү амттай үр шимийг

эндээс сугалж

авлаа бигэсэн үгийг санаж,

мөнөөхөн бөгжийг олзлон баярласан

сайдыг балчиг

гунигтунагах

гэж

тийнхүү

хуурамч

энхрийлсэн

байжээ .

шадар сайдын дур тэсхүйьеэ бэрх

болоод охиныг тэврэнаваад

унтсугай хэмээвээс

орхин уйлан өгүүлрүүн: “аяа, ноён

минь, биднийг ширтэн буй хүнийг ·и

үэхгүйбайна уу? Түүний ширтэ- харсаар

байтал бид хоёр хэрхэн хавьах

билээ. Аллахыг

бодож нүднээс далд болгог тун!”

гэсэнд “ Хаана хүн байна ?” гээд

“Чиний бөгжи©н

дотроос өнгиж биднийг харж байна”

гэхэд н шадар сайд тачигнатал

инээж “Энэ

бол миний захирах хүн бус ббирид

болой. Битгий айгтун” гэжээ . “Үгүй

би

биридээс ухаангүйы айна. Наад

бөгжөө надаас хол байлгагтун ”гэхэд нь сайд

бөгжийг сугалж дэрэн дор хийгээд

охинтой унтсугай хэмээтэл элгэн

долроос нь

өшиглөн унагаж шивэгчин нараа

дуудан дөчин шивэгчин ирж хааны

шадар сайдыг

дарж , охин яаран дпэрэн дороос

бөгжийг авч нэгэнтээ зүлэгвэл Абу

Саадат гарч

ирээд “ай хатагтай би одоо юу

хийхэв?” гэхэд нь “Энэ заяагүй

амьтныг төмөргинжээр гинжлэн гянданд хаягтун! ”

гэжээ . Абу Саадат шадар сайдыг

гяндад хийж

ирэхэд , “Чи миний эцэг хийгээд эр

нөхрийг хааш нь аваачсан бэ?” гээд

“Хүнгүй

цөлд аваачиж орхисон билээ” гэхэд

нь “Одоо явж олж ир” гэжээ . хаан,

Маруф хоёр

аргыг бөарж бие биедээ гомдон

суутал хий юм нисэн очиж “та хоёр

амарчээ!” гээд

уг болсон хэргийг яриад, шадар

сайдыг би гяндандаа хийв. Хааныохины

тушаадаар та хоёрыг авах гэж ирлээ

гэжээ .Хаан, Маруф хоёр машид

баярлан

196

баярлан хүн бусын хамт эгшин зуур

нисэн иэхэд охин баяртай угтан цай

хоо өгч

сайхан унтуулаад маргааш өглөө гоё

сайхан хувцас өмсгөн, Ай эцэг минь,

урьдын адил хаан ширээндээ суіж,

миний эр нөхрийг баруун га°ынхаа

шадарсайд болгож, эл учрыг цэргийн

түшмэлд өгүүлэгтүн: Чинй хуучин

шадар сайыд

надтай гэрлэх ёсон хийхгүйгээр

завхайрах гэсэн тул тэрхүү заяагүй

амьтан

ямар ч шажин үл шүтнэ гэж өөрөө

хэлсэн шүү Гэсэнд хаан, “Тэгье охин

минь,

харин чи тэр бөгжийг эсхүл над,

эсхүл Маруфт өгөгтүн” гэхэд нь охин

бгүүлрүүн:

“Энэ бөгж та хоёрын хэн хэнд нь

байу таарахгүй Би хадгалж байваарай дээр биз.

харин та хоёр муу санах явдалгүй.

харин миний нас барсны дараа

өөрснөө

мэдээрэй гэжээ . хаан охины хэлдэг

маш зөв!” гээд хргэний хамт хурал

яамандаа

очихоор явлаа . Тэр шөнө хааны

хуучин шадар сайд, гэрлэх ёс

хийлгүйгээр хааны

охинтой завхайраад, эндээс лалын

шашны ариун ёс алдагдах нь хэмээн

цэргийндайчдыг дуудаж, өглөө хурал яаманд

цуглууд лалын шейх ламыг

аашилцгаан,

"Шадар сайдыг хааныг охинтой

завхайрахыг юунд эс хориглов?“

гэцгээхэд, шейх

лам “аяа та минь, энэ заяагүй хүн

нэгэн айхтар бөгж эзэмдсэн учир

бидний хэн

маань ч үг хэлж ёадсангүй . Гагцхүү

их Аллах мэднэ бизээ бид дуугүй

байсугай!”

гэжээ . ийнхүү ярилцан байтал хурал

яаманд Хаан, Маруфийн хамтзалран

байтал хурал яаманд Хаан,

Маруфийн хамт залран ирвээс тэд

туйлын

баярладаг өмнө нь сөгдөн амрыг

эрсэнд хан ширээндээ залраад уг

болсон хэрэг

явдлыг ярьж тэдний санаа сэтгэлийг

амраажээ . Хаан шадар сайдыг

гянданаас

авчруулан адгийн дайсан эрс ихэд

таатай байжээ . даруй толгойг авч

хүүрийгшатаагаад, тамд илгээвээс: Үүний

булшийг Аллах боловч бүү

өршөөтүгэй.

Үүрд Накир Мункир хоёртой хамт

зовох болтугайхэмээсэн хүн гойдп

сэцэн

хэлжээ . тэгэд хаан, Маруфийг

баруун гарын шадар сайд болгоод

таван жил жил

амар жимэр суутал хаа ертөнцөөс

хальж Маруф хаан болсон атал

хааны охин

мө-өөхөн бөгжиг хэвээр өгсөнгүй .

Энэ үес хааны хатан биешалтгаантай бож

Јайхалтай сайхан нэгэн хөвгүүн

төрүүлжээ . хүү торнин таван настай

хүрэхэд эх нь

хүнд өвчин тусч “аяа би бээр насан

эцэс болж юуны магад . үүнд

хөвгүүнээ

сайхан асраарай . Бас өөрийн бие ба

үр хүүхдээ бодож, энэ бөгжийг сайн

хадгалж

яваарай” хэмээн мөнөөхөн бөгжийг

сайн хадгалд яваарай Хэмээн

мөнөөхөнбөгжиыг хуруунаас сугалан өгөхв

Маруф: “Санаа бүү зовогтун, Аллах

харж үзнэ

бизээ” гэжээ . ингээд маргааш нь

хатан н өөд болов. Маруф хаан нэг

үдэш орд

өргөөндөө хариад унтахаар хэвтэж

зүүрмэглэтэл орны хажууд хүн ирж

өнгийх

шиг болж даруй сэрж харвал чулууг

хүний муухай дүрс байхад ихэд

цочиж

Аллах тэнгэрийн дурдан, “Чи хэн

бэ?” гэсэнд - “Битгий айгтун!” Бичиний гэргий

айшхи эм Фатима байна гэхэд

сайтар лавлан харваас Фатима

биеэрээ мөн ажээ .

“Чи хаанаас ирэв? хэн чамайг энэ

гүрэнд авчрав” гэсэнд Фатима

урдаас нь : “Энэ

ямар улс вэ гүрэн бэ?” гээд, Энэ бол

“Хитан аль Хатан хот билээ” гэхэд нь,

“Би

дөнгөж сая ирлээ” гэжээ . Маруф

гайхаж, “Чи яаж энд ирэв” гэсэнд

Фатимаөгүүлрүүн: “аяа би чамтай хэрэлдэн

салаад чиний мууг үзье хэмээх хорт

сэтгэл

төрж дээдсийн шүүхэд гомдол

гаргасанд , тэд чамайг эрээд

сураглаад сураг

гаргасангүйд чамаас хагацав гэж

гэнэт сэтгэл шимшрэн хожимдсон

байжээ .

Удалгүй өчүүхэн хөрөнгө нимгэрэн

нимгэрсээр эцэст нь аяга хоол гуйж

илдэх

болоод элдэв хүний өмнө гар тосон

үйлээ үзэх болжээ . Чамайг орхинодсоноос

хойш шөнө болгон хоёр нүдийг

хавдтал уйлж, ингэж үйл тамаа үзэж

амьтны

197

шившиг болж явах болсон заяандаа

ихэд гомдох болсон гэж мэдтүгэй”

гэжээ .

Фатима тэр нэг өдрөөс хойш өөрт

тохиолдслн зовлонг тоочин ярихад

Маруф

нүдээ бүлтийтэл чагнаж бөайлаа .

Фатима өгүүлрүүн: тэгээд өчигдөргадгаш

гарч гуйлга хийвээс нэг ч хүн юм

хайралсангүйдп гэдэс маш их өлсөөд

гэртээ

харьж цурхиртал уйлбаас гэнэт

хажууд нэг хүн ирж, “ай эм чи юунд

уйлнам?”

гэхэд нь “над миний хүссэнийг ёсоор

олж өгдөг нэгэн сайн эр нөхөр

байснаа одоо

сураггүй алга болж хаашаа одсоныг

үл мэдэх тул үйлээ эдэлж байна”

гэсэнд ,“Чиний эр нөхрийн нэр хэн бэ?”

гэхэд нь “Түүний нэр Маруф гэдэг”

гэсэнд “Ай би

түүнийг мэднэ. Тэр нэгэн хотод

султан хаан болжээ . хэрэв чамайг

хүсвэл би

хүргэж өгч чадна” гэлээ . Ай юутай

сайн хэрэг билээ . намайг хүргэж

өгөөч гэсэнд

намайг аван нисэн ниссээр энэхүү

ордны гадаа буугаад, “Энэ өргөөнд

орогтун!

Тэнд эр нөхрөө чинь унтаж буй”

гэлээ . Ийнхүү чамтай учрав. Би нэгнІчиний

авааль гэргий тул чамайг хаян одно

гэж огт бодоогүй билээ Гэжээ .

Маруф

өгүүлрүүн: “Би чамайг орхисоно уу?

Чи намайг хөөсөн үү, чи намайг

цагдаагийн

түшмэлд удаа дараа гомдол

мэдүүлэн цайзын гянданлд хийлгэж

байсны учир

ба өөрийн эрхгүй оргосон шүү дээ”

гэжээ .Маруф хэхэн энэ хотын султан

хаанболсон хийгээд хааны охинтой

гэрлэн суутал, насан өөд болоод

одоо долоон

настай хөвгүүн бийг хүртэл ярилаа .

Фатима өгүүлрүүн: Бид тус бүр их

Аллахын

тогтоосон хувь заяагаар явжээ .

Одоо би нэгэнт гэмших тул чиний

ивгээлийн дор

амьд явахыг хүснэ . Чи намайг

орхилгүй үмх мах хоол боловч буян

хишиг болгон

өгч байл даа хэмээн ятган ятган

өгүүлтэл: Маруфийн гомдсон ньнимгэрэн

өрөвдөх сэтгэл төрөөд: “Хорт муу

санаа эс өвөрлөн миний дэргэл амар

суувал

суугтун. Хэрэв чи дээдэст элвэр

мэдүүлэх мунхаг санаа үүсгэвэл

даруй

толгойгий чинв авна. Одоо би нэгэнт

Султан хаан болсон тул гагцхүү

Аллахаас өөр

хэнээс ч үл эмээнэ. Басхүү би нэгэн

шидэт бөгж олж авсан бөгөөд

нэгэнтээзүглэхийн төдөө Абу-Саадат нэрт

зарц бэлхнээ ирж миний юу

хэлснийг ёсоор

гүйцэтгэнэ. Хэрэв чи төрсөн хотноо

сууна гэвэл би чамд насан турш идэх

мөнгө

бэлхнээ өгч явуулна. Миний дэргэд

сууя гэвэл тусгай өргөө, хорин

шивэгчин

гаргаж сайхан хувцас, сайхан хоол

бэлхнээ байх тул хааны дэргэ¤

Фатима, “Би

чамтай бахыг хүснэ!” гээд урьдын

бурууг гэмшин Маруфийн гарыгүнэслэв. Маруф

тусгай өргөө гаргаж, шивэгчин,

тайган томилон хатны зэрэгт

суулгав. Гэтэл Фатима,

Маруфийн хүүг өөрийнх биш гэж

жигшин хажиглаж үүний улмаас

хөвгүүн нь ,

Фатимад их л дургйы ажээ . атима

бөас ихэлд хөгшрөөд могойн хатсан

хальс мэт

адил хожгор муухай чавганц болсон

тул Маруф эс тоогоод нэгэн

шивэгчинтэйсэтгэлтэй болжээ . Энэ нь бас ч

Фатима, Маруфийг ихэд

гомдоосонтой холбоотой

билээ . “Муу үйл хүслэнгийн хөрсийг

нэвтлэн зүрхний тус газар хорсол

занал

тарина” гэсэнтэй утга адил.

Алдарсан сэтгэлийг эгүүлэхэд нэн

бэрх учир Амрагийн

зүрхийг анхнаас гомдоолгүй

ариглагтунХос зүрхний найзын

холбоо нэгэнт

тасарвалХагархай шил эс бүтэн

боохтой адил буюу Хэмээн мэргэн үгбий ажээ .

Фатимаг эрхэм сайн сэтгэлтэй гэж

Маруф хайрласан нь огь бус гагцхүү

их

Аллахыг бодож тийнхүү сайхан

сэтгэлээр асрах ажээ ….*** *** ***

Дуньязада

Шахразада эгчдээ өгүүлрүүн: “Ид

шидийн их увидсаас энэ үг илүү

сэтгэлийг

эзэмдсэн юутай гайхалтай сайхан

үлгэр вэ!” гэжээ . Шахразада

өгүүлрүүн: “Хаанөршөөн соёрхож амь хэлтрүүлбэл

ирэх шөнө илүү сонин нь гарах

билээ” гэв.

Өглөө болж гэгээ орвол энэ үлгэрт

хааны сэтгэл нэн я сэргээд “Энэ

үлгэрийн

198

төгсөглийг эс сонссон цагт энэ эмийн

толгойг авахгүй” гэж бодсоор хурал

яаманпаа

очив. Энэ өглөө хааны шадар сайд

аанай бэлбэсрэлийн хувцас

сугавчилсаарирэхэд охин нь эсэн мэнд хэвэр л

байжээ . хаан өдөржин хурал

яамандаа сууж

хэрэг зарга шийтгээд үдэш болмогц

Шахразада охинл очив… мянга нэг

дэх шөнө

болж хаан үлгэрийг чагнахаар орж

ирсэнд Дуньязада өгүүлрүүн: “аяа эг

минь .

Маруфийн үлгэрийн хэрхэн амар

сайхан жаргасныг ярьж өгнө үү!”

гэхэд нь

Шахразада өгүүлрүүн: “аяа хаан

зөвшөөрвөл дуртайяа ярьсугай!”гэтэл Хаан,

“Үлгэрийн эцсийг сэтгэл яаран

хүлээнэм. Ярь Ярь!” гэжээ .

Шахразада өгүүлрүүн:

“Аяа цагийг эзэлсэн их хаан минь

Маруф өөрийн эхнэртэй урьдын

адил дур

хүслийг хангахын тул биш , гагцхүү

их Аллахын санаж асрах бүлгээ .

тийнхүү өөрт

эс хаьтах атал өөр бус эмтэй жарган

жарган буйг үзэхдээ Фатимын дотор

хорсонзанах сэтгэл лав төрөөд бөгжийг

хулгайлан Маруфийн толгойг авч

өөрөө хатан

хаан болохыг хүсчээ . Тэгээд нэг

шөнө өргөөнөөсөө гарч, Маруфийн

ордон руу сэм

очлоо. Маруф энэ үес нэгэн хосгүй

үзэсгэлэнт гоо эмтэй цуг хэвтэж

байсан ба

татвар эмстэй ертөнцийн жаргалыг

эдлэх үедээ шидэж бөгжин дээр

бичээстэй

алдрбг хүндлэн авч дэрэн дээр

тавиад угаал хийж бие ариунболсны хойно сая

зүүүдэгш болжээ . Үүний иул Маруф

урьдаар мөнөөхөн татвар эмийг

захиран

явуулаад дараа биеийг угаах зуур

ордны бүхий л үүдийг сайтар түгжих

тул

гагцхүү Маруф бөгжийг зүүсний

хойно сая хүн орох гарах чөлөөтэй

болдог байжээ

.Фатима эл бүхнийг мэдэх учир

Маруфийн унтаа хойгуур харагд лгүй

бөгжийгавахаар гэрээс гартал Маруфийн

хөвгүүн гадаалан харанхуйд

дэнлүүгүй шээж

багаад Фатима, эцгийн ордон тийш

түргэн түргэн алхахыг үзээд “Энэ

айшхи эм

шөнө болсон хойно юуны учир

эцгийн ордон тийш явна вэ. Лав

нэгэн учир

шалтгаан бий биз” гэж бодоод

хойноос нь сэм дагав. Маруфийн

хөвгүүн нэгэн

бяцхан сэлэмтэй түүнийг эцгийн

хурад яаманд очихдоо ямагт зүүх,тул эцэг нь

“ай хүү минь яасан том сэлэмтэй вэ?

Гагцхүү байлдаанд явж энэ

сэлмээрээ хүний

Іолгой авч үээгүй нь харамсалтай”

гэж хошигнон өгүүлэхэд нь хөвгүүн:

“Хэзээ

нэгэн цагт энүүгээр хүний толгой авч

баярлуулна” гэхэд эцэг нь ихэд

инээдэг байлаа

.Фатима эцгийн ордонд ормогц

үүдийг дэргэд нуугпан хэрхэрийг

харж байснаа,“Бөгж хаана байна?” гэж амандаа

үглэн эрсээр олод шүүрэн аваад

гарахын зуур

гартаа атга зүлгэхийг завдмагц

хөвгүүн далайсан сэлмээрэ хүкүүн

дундуур

буулгатал айшхи эм үхэдхэн унав.

Маруф сэрж, хөвгүүн нь аваль

гэргийгий нь

сэлэмдэн алж цус урсгаж буйг үзээд

“Хүү минь юу болов?” гэсэнд хөвгүүн

өгүүлрүүн: “Аяа эцэг минь, чиний

сэлэм чинь том атал байлдаанд явж

хүнийтолгой эс хяргана гэж ямагт

өгшүүлдэг билээ . Би : ”Хэзээ нэгэн

цагт ямар нэг

хүний толгойдп хяргаж, гавъяа

байгуулна гэжхэлдэг билээ . Энэ

удаа ёсоор болж

чиний төлөөнөө үүний толгойг авав ”

гэжээ .Маруф хөвгүүнээс учрыг

дуулаад

бөгжийыг эртэл Фатима атгаад үхсэн

байлаа . Маруф бөгжийг олж зүүгээд

өгүүлрүүн. –“Чи ёстой миний хүү

юмаа. Энэ хорт муу эмээс намайг

ангижруулжөгсөн учир Аллах одоо ба хожим

чамайг тэтгэн ивгээх болтугай!Эр

хүний үйлсийг

Аллахтэнгэро тэтгэсэн цагт Эцсийн

сансанд эс хүрэх нь огтгүйАллах

тэнгэр залуу

насыг эс тэтгэвчАнхны хөнөөл нь

даруй түүний үйлс болно Гэсэн үг

бий бөгөөд

энэхүү айшхи эмийг гагцхүү шунал

нь үхэлд хөтөлжээ” гэлээ Маруф

хэдэн хүн

дуудаж Фатимаг өөр газар

аваачуулж өглдөө болсон хойнокарц улсаар угаал

хийлгэж уй гашуудлын хувцас

өмсгөж оршуулжээ . Фатимын Миср

ыбалгадаас

199

ирсэн нь шууд үхэлд хөтлөгдсөн ажээ

.Энэ нь: Насан хутгийн заяасан

замаар бид

явж ирлээ .Заяа тавилангийн мөрөөё

хэн ч гарч чадахгүйЯмар гүрэнд ясаа

тавих

төөрөгтэй бол. Яавч өөр газар үхэж

тэр хүн үл чадна. Сайныгмөрөөдсөөр хэзээ

газарт орохыг Сайтар товлон би

өөрөө эс мэднэ. Эрчүүд эрмэлзэх

минь сайн юм

бол уу даа . Эсхүл муу над тийш

тэмүүлнэ үүГэсэнтэй адил болжээ .

Маруф хаан

мөнөхөн газар хагалагч тариачныг

дуудуулан авчирч баруун гарын

шадар

сайдаар томоохон томилоод тэрхүү

тариачны хосгүй үзсэсгэлэн гоо

эрхмийндээд чанарыг хадгалсан дээд төрөлт

охиныг гэргий болгон авч бас

хөвгүүнээ

гэрлүүлээд ажргалыг эвдэж, хурлыг

цүүлсдүүлэн охид хөвгүүдийг

өнчрүүлэн

хагацуулагч үхлийг иртэл амар

сайхан жаргажээ . Шахразада энэ

завсар хаанаас

гурван хөвгүүнтэй болжээ . үлгэрийг

ярьж дуустал хааны өлмийд сөхрөн

өгүүлрүүүн: цагийг эзэлсэн их хаан

минь би урьдын улсад учирч байсан

эрІнийсургамжит үлгэр мянган нэгэн шөнө

ярилаа . Сүр жавхлант өөрийн их

хүний өмнө

өөрийн хүслийг айлтгах эрх би осон

уу? гэсэнд хаан, “Аяа Шахразада

минь юу

хүсэхийг хэлсүгэй” гэхэд нь

Шахразада асрагч тайган нарыг

дуудаж гурван

хөвгүүнээ авчруулсан нь нэг нь явж,

нэг нь мөлхөж, нэг нь хөхөж байгаа

ийм

гурван сайхан хүүхэд байжээ

Шахразада хааныб өлмийд сөхрөнАяа цагийг

эзэлсэн хаан минь, энэ гурван үрээ

бодож намайгш цаазаар авах ялаас

өршөөн

хэлрүүлнэ үү! Хэрэв би алагдвал энэ

гурва хөвгүүнийг сайн хүн болгох

өөр эхнэр

олоход бэрх болно бизээ гэсэнд

хаан хөвгүүдийг элгэндээ тэвэрч

уйлан ийн

өгүүлрүүн: Аяа Шахразада минь, чи

бол бурхан, тэнгэрсээс эмээдэг

эрхэм ариунухаан цэлмэг хүүхэн ажээ .Би чамайг

энэ гурван хөгүүн төрүүлэхийн өмнө

өршөөсөн билээ . Чиний эцэг, эх

охин дүү, ач гуч нарыг ямагт Аллах

ивээгтүгэй.Чамайг аливаад

хорлогдох аюулаас Аллахын ам

алдан чөлөөлье

гэхэд нь шахразада тэсгэлгүй

баярлан хаан чамайг Аллах тэтгэж

урт удаан

наслуулан жаргуултугуй гэжээ

.Хааны ордон хотын дотор баяр

хөөр дамжинтараад энэ шөнө хүний амьдралын

бүх шөнийн дотроос өдөр мэт

гэгээтэй шөнө

болжээ . маргааш өглөө хаан охины

эцэг болох өөрийн шадар сайдыг

үнэь

хувцсаар шагнаад “Чи эрхэм охиноо

над өгч сэтгэлий минь уяруулсан

бусдын

охин хүүхдийг алагдахаас хэлтрүүсэн

учир Аллах чамайг харах болтугай :

Чиний

охин ухаан саруул эрхэм дээд

чана°ын охин бөгөөд Аллах тэнгэрЎид хоёрт

гурван хөвгүүн заяажЅэ . Энэ бүхний

төлөө Аллахыг агтъя гэжээ . Тэгээд

бүх

шадар сайд, эмир ноён, ордны

түшмэлийг цөмийг үнэт хувцсаар

шагнаад ард

иргэдээс нэг ч мөнгө

гаргуулахгүйгээр хааны сангийн

мөнгөөо бүх хотыг сар гоёж

чимэх зарлиг буулган бөмбөр

дэлдүүлж, бүрээ татуулан их наадам

наргианцэнгэл үйлдүүлэн, бүх ядуу

гуйланчин хүмүүст хааны хишиг

хүртээгээд бүх дотно

шадар хүмүүсийн хамтаар удтал

амар сайхан жаргажээ .

200

• Шахрияр Шахземан хэмээх ах дүү

хоёр хааны үлгэр

• Худалдаачин Бирид хоёрын үлгэр

• Загасчны үлгэр

• Гурван алимны үлгэр

• Нуруугүй хүний үлгэр• Дурласан дурлуулсан хоёрын үлгэр

• Мэнгэт Ала-ад-Дины үлгэр

• Хар суман морины үлгэр

• Мэхт Далила эмгэн, Киарын Зей-

Бак хоёрын үлгэр

• Синдбад далайчны үлгэр

• Абу-Кир, Абу-Сир хоёрын үлгэр

• Гуталчин Маруфийн үлгэр

• Шахрияр хаан, Шахразада хоёрын

үлгэр (Төгсгөл)

Эх сурвалж:www.e-pada.com

Формат, фонт зэргийг бага зэрэг

янзалж pdfThe Weatherman

хэлбэр уруу хөрвүүлсэн:

http://weatherman.blog.banjig.net/

*агуу их алдаатай юм байна, засч

амжаагүйг минь уучлаарай. Засах

гэж эх шинээр

бэлтгэх дайны ажил болох нь.

Чадах ядахаараа засаад форматыг

нь ядаж хүн

уншихуйц дүрсэнд орууллаа. The

Weatherman

www.GaVaL.net